Мерзімі:___________________ сыныбы:8 сынып
Сабақтың тақырыбы: Шеңбердің теңдеуі
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: координаталык жазықтықта берілген шеңбердің теңдеуімен таныстыру, шеңбердің теңдеуін және центрін табуға, сондай-ақ шеңбердің кез келген нүктесінің координаталарын табуға есептер шығаруға үйрету.
Дамытушылық: ойлау қабілеттерін дамыту
Тәрбиелігі: Оқушыларды дәлдікке, алғырлыққа, зеректікке, шапшаңдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың барысы: I Ұйымдастыру кезеңі.
II. Мақсат қою
«КӨПІР» Сұрақтарға жауап беріңдер:
тікбұрышты координалар жүйесі дегеніміз не?
Ордината осі?
Обсцисса осі?
Координаталар басы?
М(х,у) нүктесінің координаталары?
II кезең
Теориясы:
«БІЛУ»
Нүктелердің арақашықтығын қалай табамыз?
АД=
Теориясы:
«ТҮСІНУ»
Анықтама. Егер қисықтың барлық нүктелерінің координаталары қандай да 6ip meңдeyді қанағаттандырса, онда ол тендеу осы кисыктың (шеңбердің) теңдеуі деп аталады. [pic]
[pic]
Теориясы:
«ТАЛДАУ»
Радиусы 3-ке тең центрі С(4;-2) нүктесінде болатын шеңбердің тендеуін жазайық. Бұл шеңбер А(-1; 5) нүктесінен өте ме, өтпей ме?
Есептің шарты бойынша а = 4, b =-2, R=3. Олай болса, (1) формуладан
(х - 4)2 + (у + 2)2 = 9.
Бұл берілген шеңбердің теңдеуі. Шеңбердің А(-1; 5) нүктесінен өтетінін тексеру үшін шеңбердің теңдеуіне х пен у орнына А нүктесінің координаталарын қоямыз: (-1 - 4)2 + (5 + 2)2 ≠ 9.
Теңдеу орындалмады, демек шеңбер А нүктесінен өтпейді.
Теориясы:
«ЖИНАҚТАУ»
Мысалы: Центрі О координаталар басында жататын, ал радиусы
1)5 см; 2) 3 см; 3)b см-ге тең шеңбердің теңдеуін жазындар.
х2 + у2 =25 х2 + у2 = 9 х2 + у2 =b2?
III кезең
I деңгей (5 балл)
Теориясы:
«ҚОЛДАНУ»
Мына теңдеумен берілген шеңбердің радиусын және центрінің координаталарын табыңдар:
х2+у2=16 R=4; О (0;0)
х2+у2-64=0 R=8; О (0;0)
(х -3)2+(у+2)2=25 R=5; О (3;-2)
(х +1)2+у2=3 R=; О (-1;0)
х2+у2-49=0 R=7; О (0;0)
II деңгей (5балл+4балл=9балл)
Радиусы 2 см болатын, центрі C(2;-1) болатын шеңбердің теңдеуін құрыңдар.
(х -2)2+(у+1)2=4
Радиусы 4 см болатын, центрі C(6;-7) болатын шеңбердің теңдеуін құрыңдар.
(х -6)2+(у+7)2=16
Радиусы 9 см болатын, центрі C(-5;-1) болатын шеңбердің теңдеуін құрыңдар.
(х +5)2+(у+1)2=81
Радиусы см болатын, центрі C(0;7) болатын шеңбердің теңдеуін құрыңдар.
х 2+(у-7)2=3
III деңгей (9балл+3балл=12балл)
(х -3)2+(у+1)2=1 шеңберінің абсцисса осімен ортақ нүктелері бар ма? Болса осы нүктенің координаталарын табыңдар.
y=0, (х -3)2+(0+1)2=1, (х -3)2 =1-1=0 x=3 K (3;0)
(х -2)2+(у-1)2=4 шеңберінің координаталық осьтермен қиылысу нүктелерін табыңдар.
y=0, (х -2)2+(0-1)2=4 x=
x=0, (0 -2)2+(у-1)2=4 y=1
х2+у2+4x-18y-60=0 теңдеуімен берілген шеңбердің радиусы мен центрінің координаталарын табыңдар.
х2 +4x+4-4+у2-18y+81-81-60=0
(х +2)2+(у-9)2=145 R=
Орындалмай қалған деңгейлік тапсырмаларды үйге аяқтап келу.
Орындалған тапсырмаларды тексеріп бағалау.
