4-сабақ
Сабақтың тақырыбы: Параллелограмм белгілері
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Параллелограмм белгілерін тұжырымдайтын теоремаларды білу, дәлелдей білу
Дамытушылық: Параллелограмм белгілерін тұжырымдайтын теоремаларды есеп шығаруда қолдана білу, сызбамен жұмыс істеу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды оқуға, жауапкершілікке, байқампаздыққа баулу.
Сабақ түрі: Жаңа білімді меңгерту
Оқыту әдісі: Ауызша баяндау, сұрақ-жауап, есеп шығару.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру, сұрау.
№16 (2) ауызша тексеру.
Параллелограмның екі қабырғасының қосындысы 12 см, ал олардың қатынасы 3:2. Параллелограмның қабырғаларын тап.
Берілгені: ABCD – параллелограмм [pic]
AD:AB=3:2
AD+AB=12 см
Т/к: AB, AD-?
Шешуі: AD=3x. AB=2x
3x+2x=12
5x=12
x=2,4
AB=2∙2.4=4.8 см, AD=3∙2.4=7.2 см
Жауабы: 4,8см, 7,2 см
№18 (1,3) Параллелограмның бір бұрышы екінші бұрышынан 1) 150-қа, 3)2 есе үлкен. Параллелограмның бұрыштарын табыңдар.
Берілгені: ABCD – параллелограмм [pic]
0
Т/к:
Шешуі:
0
Параллелограмның қасиеті бойынша
0
x+x++150=1800
2x=1650
x=82030'
030' , 030'+150=97030'
Жауабы: 030'
030'
2)
0
x+2x=1800
3x=1800
x=600 0, 0
№26. Параллелограмның бір бұрышының биссектрисасы қабырғаны 12 см және 7 см кесінділерге бөледі. Параллелелограмның периметрін табыңдар.
[pic]
Берілгені: ABCD – параллелограмм АК-биссектриса
1 жағдай: BK=12см, KC=7 см
2 жағдай: BK=7 см, KC=12см
Т/к: PABCD-?
Шешуі: PABCD=2 (AB+BC)
BC=BK+KC=19см
ΔABK-тең бүйірлі болғандықтан BK=AB=12см
P=2 (19+12)=2∙31=62 см
2 жағдай: BK=7см, KC=12см
AB=BK=7
PABCD=2 (7+19)=2∙26= 52
Жауабы: 62 см немесе 52 см
ІІІ. Жаңа сабақ түсіндіру: Параллелограмм белгілері.
Кері теорема сұралады, оқушылардан параллелограмм қасиеттерін сұраймын.
1 қасиеті: Параллелограмның қарама – қарсы қабырғалары тең.
Енді оқушылардан осыған кері сөйлем құрастырыңдар деп сұралады.
1) Егер төртбұрыштың қарама – қарсы қабырғалары тең болса, онда ол параллелограмм болады.
2 қасиеті: Параллелограмның қарама-қарсы бұрыштары тең болады.
Кері сөйлем құрастырыңдар
2) Егер үшбұрыштың қарама-қарсы бұрыштары тең болса, онда ол төртбұрыш параллелограмм болады.
3 қасиет: Параллелограмның диагональдары қиылысу нүктесінде тең екі бөлікке бөлінеді.
3) Кері сөйлем. Егер төртбұрыштың диагональдары қиылысу нүктесінде тең екі бөлікке бөлінсе, онда ол төртбұрыш параллелограмм болады.
1 белгіні дәлелдеу.
[pic]
Берілгені: ABCD – параллелограмм
AB=DC, BC=AD
Д/К: ABCD – параллелограмм
Дәлелдеуі: ABCD – параллелограмм екенін дәлелдеу үшін AB ІІ CD, BC ІІ AD екенін дәлелдеу керек.
АС диагоналін жүргізсек ΔABC=ΔCDA (Δ тар теңдігінің ІІІ белгісі бойынша) AB=CD BC=AD – шарт бойынша АС ортақ, онда қалған элементтері де тең. <САD = ΔACB, ADIIBC осы сияқты
ΔBAC бұдан AB II DC. Ендеше ABCD – параллелограмм
2 белгіні дәлелдеу:
Берілгені: ABCD – параллелограмм [pic]
Д/к: ABCD – параллелограмм
Дәлелдеуі: Төртбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы
< A+0
20
0 бұдан түзулердің параллельдік белгісі бойынша AD II BC осы сияқты AB II DC бұдан ABCD – параллелограмм
3 белгіні дәлелдеу:
[pic]
Берілгені: төртбұрыш
Дәлелдеу керек: параллелограмм
Үшбұрыштың теңдігінің I белігісі бойынша , бұдан . Яғни . Осы сияқты , одан .
Теоермаларды дәлелдеуде оқушыларға сұрақтар қойып отырып өздеріне дәлелдетемін.
3 белгі.
Егер дөңес төртбұрыштың қарама-қарсы екі қабырғасы тең болса, онда ол параллелограмм болады.
Берілгені: төртбұрыш [pic]
Дәлелдеу керек: параллелграмм, яғни
Дәлелдеуі: -ішкі айқыш бұрыштар болғандықтан, , АС ортақ болғандықтан үшбұрыштың
теңдігінің I белігісі бойынша , бұдан және ішкі айқыш бұрыштар екені шығады. Демек, . Теорема дәлелденді.
IV. Бекіту, есеп шығарту.
Дайын сызбамен жұмыс интерактивті тақтадан көрсетіледі:
1
[pic]
Берілгені: төртбұрыш
Дәлелдеу керек: параллелограмм
2
[pic]
Берілгені: төртбұрыш
Дәлелдеу керек: параллелограмм
3
[pic]
Берілгені: төртбұрыш
Дәлелдеу керек: параллелограмм
4
[pic]
Берілгені: төртбұрыш
Дәлелдеу керек: параллелограмм
5
[pic]
Берілгені: параллелограмм
Дәлелдеу керек: параллелограмм
V. Қорытындылау, бағалау
VI. Үйге тапсырма: № 120 (1, 2)
