Математика 3 класс
Темазы: Ийи оранныг санга чангыс оранныг санны ковудедири
Кичээлдин сорулгазы:
Ооредиглиг: ийи оранныг санга чангыс оранныг санны ковудедиринин аргаларын билиндирер;
Сайзырадыглыг: аас-биле саналганы, логиктиг угаан-бодалын сайзырадыр; сан кичээлинге уругларнын сонуургалын
оттурары;
Кижизидилгелиг: сан эртеминге уругларны демниг, дузааргак болурунга кижизидер.
Арга-методтары:
а) дилеп-тыварынын методу: оореникчилернин ажыл-чорудулгазын ковудедир, айтырыгларга харыыны боттарынга
тыптырып ооредир; оске эртем-биле холбаазы.
б)шинчилел методу: оореникчилернин бот-тускайлан чоруун илередир.
Кичээлдин хевири: кичээл-дуза.
Технологиялары: бот-тускайлан ооредири, проблемниг (нарын айтырыглыг) кылдыр ооредири, сайзырадып ооредири,
оюн хевири-биле ооредири.
Дерилгези: компьютер, карточкалар, смайликтер, таблица.
Эрттирер уези: 2016 чылдын февраль 25, Чадаананын № 3 школазы
Оореникчинин ажыл-чорудулгазы: Ооредилгенин бугу талалыг ажыл-чорудулгазын сайзырадыры
I. Организастыг кезээ
Сорулгазы: кичээлдин ажыл-чорудулгазынга оореникчилерни хаара-тудары
Орус дыл-биле холбаа
Башкы оореникчилерге экини кузеп, мендилежири, оларга чедиишкиннери кузээри.
Башкыларга, оорумге
баштай душкаш «Экии!» дээр мен
дээр-ле болгай уруглар.
- Орус чон хунде уш катап мендилежир. Чугаалаптынарам, уруглар, кым билирил? Чуу деп мендилежирил?
- Шын-дыр, уруглар. «Доброе утро», «Добрый день», «Добрый вечер»
- Экии, эргим, уруглар, хундулуг, аалчылар! «Эки хун биле» деп оюндан ойнаптаалынар.
- Силернин бирээнерни адап тургаш,
Эки хун-биле деп мендилээр мен. Кымны адаар-дыр мен, ол улус холун чаяр. Ол дээрге мени дыннааш, мени мендилеп турарынар ол болур.
- Шенээлинер!
-Эки Хун-биле, уруглар!
- Эки хун-биле, бо класста шупту келгеннер!
- Эки хун-биле, кыстар!
- Эки хун-биле, оолдар!
- Эки хун-биле, математикага ынактар!
- Эки хун-биле, богун кичээлге эки ажылдаалынар, уруглар!
- Богунгу кичээл биске оорушкуну берип, бот-боттарывыс-биле чоок харылзажып,эки ажылдаарынарга идегеп тур мен.
Оожум олурунар.
Оореникчилернин кичээлге беленин хынаар.
Ажылче кирери.
Бот угланыышкынныг: бодунун ажыл чорудуун хайгаараары.
II. Мотивациялыг ажыл-чорудулга (уругларга боданыр арганы бээри)
Сорулгазы:
1) уругларны кичээлче хаара тудары.
2) «Херек» болгаш «шыдаар мен» деп негелдени салыры.
- Чаа теманы эки билип алырынга бо кичээлде бот-боттарывыска дузалажып тургаш Кичээл-дуза деп кичээл эрттирер бис.
Кичээл-Дуза
Аас-биле саналга:
-5-ти 4 катап ковудет.
-27-ни 9 катап эвээжет.
-30-ден 5 каш катап эвээжил.
- 8 биле 5 деп саннарнын ковудээшкини кажыл?
- кандыг санны 6 катап ковудедиривиске 42 болурул?
- 8 -ти 2 катап ал
- 7 биле 2-нин ковудээшкинин тып?
-80-ден 20 каш эвээжил?
- 6-ны 2 катап улгаттыр.
Оюн илчирбе: 7*8-2 : 9*5=30
Кичээлди чедиишкинниг эрттиреринге уругларнын бодалдары.
Бот тускайлан: ооредилгеже уругларнын угаан-сайзырадырын чедип алыры.
Бот угланыышкынныг: уруглар кичээлдин сорулгазын салып, планнаары.
Чугаалажып билири:
уругларнын боттарынын бодалын илередип билири.
III. Актуализация (билигни чидиглендирери)
Сорулгазы:
уругларнын кичээлче белеткели, чаа билиглерни ажыдарынга катаптаашкын.
Башкынын ажыл-чорудуу:
чаа чуулду оорениринге нарын айтырыгларны тургузары:
1) будун саннарга ковудедири.
2) деннээри, анализ, быжыглаары.
Саннар одуруу (слайд):
20 3 5 40 7 16 14 60 12
Бо саннарны 3 болукке чарар.
- Бирги болукке кайы саннар хамааржырыл, 2-ги болук? 3-ку болук?
- Ийи оранныг саннарны разрядтыг каттыныгларга чарып турар.
Бо коргузуглерни тайылбырлап корунерем, уруглар?
Тик-биле тонген саннарны ковудедири берге болду бе, кандыг-дыр?
Тик-биле тонген саннарга бодаарга бо саннарны ковудедири кандыг-дыр? Чуге берге болду?
16*3 — Сананар!
- Бо коргузугну бодап шыдаар-дыр бис бе?
- Чуге?
А кандыг сорулга салып алыр бис?
(ийи оранныг санга чангыс оранныг санны ковудедиринин аргаларын билип алыры.
Коллективтиг ажыл.
1-ги болук: 3, 5, 7.
2-ги болук: 20, 40, 60.
3-ку болук: 16, 14, 12
1) 16 =10+6, 14=10+4, 12=10+2
20*3, 40*3, 60*3
16*3, 14*3, 12*3
- Уруглар бо саннарны бодаарынга бергедежип, ооренген аргалары таарышпас деп туннээш, сорулганы салгаш теманы илередип ундурер:
Ийи оранныг тик-биле тонмээн саннарга ковудедири.
IV. Санаашкыннын аргаларын тургузары.
Башкынын ажыл-чорудулгазы: оореникчилернин бот-тускайлан ажылын организастаары, чаа теманын аргаларын билип алырынга дузалажыры.
Кыдыраашка ажыл.
Ай, хунну бижиир.
36*2 24*4
3*13 2*45
Оореникчилер ковудээшкиннин эптиг аргаларын тып бодаар.
Санны разрядтыг каттыныгларга солуп алырынын дугайында билип алыр.
Чаа билигни билип алыры: ковудедилгенин аргаларынын чурумун тайылбырлап билири.
Чугаалажып билири: дыннап билири, коллективтиг сайгарылгага киржири.
V. Баштайгы быжыглаашкын.
Сорулгазы: чаа билип алган темазынын аргаларын чугаалап билири, коргузуглерни шын бижип билири.
Башкынын ажыл-чорудулгазы: эжеш ажылды организаастаары, частырыгларны эдери.
VI. Сула шимчээшкин
Эжеш ажыл.
Тайылбырлап тургаш бодаар.
Вариантыларга чарлып алгаш, бодаар. Чижек 1, а.8. (Соолгу ийи одуруг)
Бот-боттарын хынажыры.
Чугаалажып билири: эжинин ажылын хынаары. Ниити чедиишкинни унелээри.
VII. Быжыглаашкын, катаптаашкын.
Сорулгазы: оореникчи кичээлдин туннелин ундуруп билир ужурлуг.
Башкынын ажыл-чорудулгазы: оореникчилернин ажылын унелээри.
Бодалга 2, а 8.
- Чунун дугайында бодалга-дыр? (чимистер болгаш номнар)
- Бо бодалгада чуу билдингир-дир? (номнар бир посылкада 8 кг, чимистер 6 кг)
- 32 кг чуну коргузуп турарыл? (номнарнын ниити массазын)
- Бодалганын ниити айтырыы чуу-дур? (чимистерлиг посылкаларнын массазы тывар).
- Эр-Хейлер! А посылка деп чул? (посылка дээрге почта дамчыштыр келир чагыттырган бараан).
- Силернин аваларынар посылка чагыттырып турар бе?
- Оон ынай посылканы оске черде турар кижиже чорудуп база болур.
- Ам бо бодалга дээрге номнар биле чимистер дугайында.
- Чимистер деп чул? (Фруктылар)
- Бир посылкада номнарнын массазы чежел? (8 кг)
- А чимистернин? (6 кг)
- Номнарлыг посылкаларнын ниити массазы чежел? (32 кг)
- А чимистерлиг посылканын санын чуу дээрил? (ынча).
- Ынча дээрге номнарлыг посылка каш болурул? Кандыг кылдыныг биле бодаар бис? (32 : 8 = 4).
- Бир эвес чимистиг посылка 4 болза, бирээзи 6 кг посылканын ниити массазын тывынар (4*6=24)
- Бодалга каш кылдыныглыг –дыр?
32 : 8 = 4 (п)
4 * 6 = 24 (кг)
Харыызы: 24 кг.
Бот ажыл.
Чижек 5, а.8
Кырында одуругну – 1-ги вариантынын уруглары бодаар, адаанда одуругну – 2-ги вариант. Мурнай бодаан беш оореникчиге демдек салыр мен, уруглар.
Уругларнын билиинин аайы-биле демдээн унелеп салыры.
Бодалганын кыска бижимелин тургузар. Харыызын бижиир.
Бижимел ажылдын кууседилгези, бот хыналда.
Чаа билигни билип алыры: бодалганы бодаарынын аргалары, логиктиг илчирбени тургузары.
Сайгарылга болгаш шилилге.
Чугаалажып билири: боттарынын бодалын илередип билири.
VIII. Ооредилгенин хыналдазы болгаш туннели.
Сорулгазы: алган билиглерин быжыглаары.
Ийи оранныг санга чангыс оранныг санны ковудедирин билип алганывысты туннептээлинерем, уруглар.
26*2 17*5 4*15
Оореникчилер ажылды кылыптар.
Бот тускайлан: алган чедиишкиннеринге демдек салыры
Чугаалажып билири: боттарынын билиин долузу болгаш шыны-биле илередип билири
IX. Бажынга онаалга.
Шупту: Бодалга №3,
Шыырак уругларга Чижек 7.
Кузели-биле Чижек 6.
X. Рефлексия.
Демдектер салыры
-Бо кичээлде чуну кылдывыс?
-Кичээди сонуургадынар бе?
-Кым чуну сонуургады? Чуге ону сонуургадын?
- Кичээлди канчаар эрткен деп бодап тур силер?
