Күні 8.10.16 Дүниетану оқу ісінің орынбасары
Сабақтың тақырыбы: Қазақстанның жер бедері, оның физикалық картада бейнеленуі. Сарамандық жұмыс: Қазақстанның физикалық картасымен жұмыс
Мақсаты: 1.Қазақстанның жер бедеоі , оның физикалық картада бейнелеуі туралы түсінік-ұғым беру.
2. Оқушылардың шығармашылығын дамыту, оқығаны бойынша негізгісін таңдай алу дағдысын жетілдіру.
3. Табиғатты сүюге, оны ардақтап, қорғауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Типі: сұрақ-жауап, пікірталас.
Әдісі: Сын тұрғысынан ойлау
Көрнекілігі: Қазақстан картасы. Суреттер.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру
Психологиялық дайындық.
Сабақты біз бастайық,
Артта қалып қоймайық.
Қандай сұрақ болса да,
Жауап таппай қоймайық!
а) Үй тапсырмасын тексеру
1.Таулар,өзендер көлдер неде бейнеленген?.
Жаңа сабақ
Қазақстанның
Сергіту сәті
Жұп-жұпқа сұрақ қойып, жауап алысады.
Оқығандары бойынша топтық жоба жасайды. (қағазға түсіреді)
Стикерлер сұрақ. Пікір.
III. Ой толғаныс. 3 мин. эссе
3 минуттан эссе жазғызу. Автор орынды
Таулы жер табиғатын ардақтап, қорғаңдар.
(жеке, жұппен, топта)
Ең жақсы жазылды дегендерін «автор орындығына» отырып, оқып береді.
Қорытынды:
Бағалау.
Үйге тапсырма: I – топ. Оқулықтан. Туған жер өсімдіктері мен жануарларын қорғау. II – топ. Тау өсімдіктері мен жануарлары туралы қосымша материал жинап келу (кітапханада
Күні8.10.16 Дүниетану оқу ісінің орынбасары
Сабақтың тақырыбы: Қазақстанның жер бедері, оның физикалық картада бейнеленуі. Сарамандық жұмыс: Қазақстанның физикалық картасымен жұмыс
Сабақтың мақсаты: Қазақстанның жер бедері жайлы мәлімет беру.Тіл байлығын,ойлау,есте сақтау қабілеттерін жетілдіру,ойын толық жүйелі жеткізуге дағдыландыру.Отанын сүюге,табиғатына жанашыр болуға тәрбиелеу.
Әдісі: сұрақ-жауап,әңгімелеу
Түрі:аралас сабақ
Көрнекілігі:суреттер ,слайдтар,карта.
Сабақтың барысы
І.Ұйымдастыру.
Оқушылармен амандасу,түгендеу.Назарын сабаққа аудару
1-бөлім. «Қайталау-білім анасы»
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау
«Адам әрекетінен жер бетінің өзгеруі» мазмұнын сұрау
ІІІ.Үй тапсырмасын бекіту
«Кім тапқыр?» ойыны
Шарты:Берілген сұрақтарға дұрыс жауап беріп артында жасырынған суретті табу
1.Жер беті адамның қандай әрекетінен өзгереді?
2.Террикондар деген не?
3.Оба деген не?
4.Ашық карьерлердің орнын қалай пайдалануға болады?
5.Қазақстанның жер көлемі қанша?
Суреттер: жазық,тау,өзен
2-бөлім.Білімге құштарлық
IV.Жаңа сабақ
Қазақстан туралы жалпы мәлімет беру (кесте бойынша)
Жер көлемі 2.7млн км
Көрші елдері Солтүстік және солтүстік-батысында Ресеймен,оңтүстікте Қырғызстанмен,Өзбекстанмен.Түркменстанмен,шығыста Қытаймен шектеседі
Ең биік нүктесі (м) Хантәңірі (6995)
Ең төмен нүктесі (м) Қарақия ойысы (-132)
Табиғат зонасы Орманды дала (3%), дала (26%),шөлейт (14%),шөп (44%), биік белдеу(13%)
Қазақстанның жер бедері
Жер бедері дегеніміз не?
Жер бедері дегеніміз – пішіні мен көлемі ,жаратылысы мен жасы,биіктігі жөнінен айырмашылық жасайтын жер бетінің сипаты.
Қазақстанның жер бедері жазықтар,ойпаттар,үстірттерден және қыраттар мен биік,аласа таулардан тұрады.
Қазақстанның жер бедерінің басты ерекшеліктері
1.Жер бедерінің жазықтар мен аласа таулар Қазақстанның батысында,солтүстігінде және орталығында орналасқан.
2.Биік таулы аймақтар республиканың шығыс және оңтүстік – шығыс бөлігін алып жатқан шағын аумақты қамтиды.
3.Еліміздің бүкіл жер беті оңтүстіктен солтүстікке және шығыстан батысқа қарай бірте-бірте еңіс тартады.
4.Биік таулар мен аласа таулар тауаралық аңғарлармен және жазықтармен алмасып отырады.
3-бөлім. «Кітап – білім бұлағы»
Оқулықпен жұмыс
Мәтінді іштей,тізбектей дауыстап оқыту
Сергіту сәті
Қолымды көкке көтерсем
Көрсетеді солтүстік.
Аяқ бассам оңтүстік.
Оң қолым шығысым,
Ал сол қолым батысым.
Бағыттарды анықтап,
Айналамын жер шарын.
4-бөлім. «Іздеген жетер мұратқа»
Сарамандық жұмыс
Физикалық картадан жер беті қалай бейнеленгенін айту.
Ойпатты,қыратты жазықтарды қалай ажыратамыз?
Тауларды ше?
Мұздықтардың шартты белгісі қандай?
Картадан тауып көрсету.
Менің ойымды жалғастыр (мақал-мәтелдерді жалғастыру)
1.Әркімге өз жері-мысыр шаһары
2.Отан үшін күрес, елге тиген үлес
3.Отансыз адам-қанатсыз құспен тең
4.Туған жердің күні де ыстық,түні де ыстық
5.Өзге елде сұлтан болғанша,өз еліңде ұлтан бол
6.Ел іші-алтын бесік
Дәптермен жұмыс
Физикалық картадан тапқан таулардың атауларын жазу
Шоқы туралы түсінік беру,шоқыны көргендері болса әңгімелету.Картадан Қазақстанның тауларын көрсету,ең биік тауды,оның шыңын таныстыру.
Шыңның атауы Орналасқан жері Биіктігі
Хантәңірі шыңы Сарыжаз 6995 м
Бүкіл одақтың география қоғамына 100 жыл шыңы Меридиандық жота 6276м
Талғар шыңы Іле Алатауы 4973м
Мұзтау шыңы Алтай тауы 4506м
Манас шыңы Талас Алатауы 4482м
Тау жотасы-созыла орналасқан көтеріңкі жер бедері.Тау жотасының ең биік бөлігін қырқа деп атайды,мұнда шыңдар мен олардың арасындағы төмендеу бөліктер орналасады.Бірнеше тау жоталары түйісетін ауданды тау түйінділері деп атайды.Тау жоталары аралығында тауаралық аңғарлар орналасады.
Жазық деп құрлық бетінің тегіс немесе сәл белесті алқаптарын айтады.Жазықтар тегіс және төбелі деп бөлінеді.
-Елімізде жазықтың қандай түрлері бар?
«Алатау»сөзі қандай мағына береді?
-Картадан Сарыарқаны көрсет және жер бедері қандай екенін айт.
VI. Үйге тапсырма: мәтінді оқу, мазмұны.
VIІ. Бағалау
8.10.16 Дүниетану оқу ісінің орынбасары
Сабақтың атауы
Қазақстанның жер бедері, оның физикалық картада бейнеленуі.
Сарамандық жұмыс: Қазақстанның физикалық картасымен жұмыс
Мақсаты
Күтілетін нәтиже
оқушыларға адамның әсерінен жер бетінде, әлемде үлкен өзгерістер болып жатқанын меңгерту. Қоршаған ортаны, жан-жануарлар мен өсімдіктерді қорғау үшін қандай әрекеттер керек екенін, адам мен табиғат арасындағы байланыстың маңыздылығын түсіндіру. Оқушылар топтық жұмыс арқылы ұжымдық жұмыс істеуге дағдыланады, ынтымақтастық қарым-қатынас орнайды, жауапкершілікке ұмтылады, бір-бірін сыйлайды.
Психологиялық ахуал
Көрсетеді солтүстік.
Аяқ бассам оңтүстік.
Оң қолым шығысым,
Ал сол қолым батысым.
Бағыттарды анықтап,
Айналамын жер шарын.
Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту
[pic] [pic]
Мағынаны тану
Мұғалемнің түсіндірмесі
Жер бетін өзгертуде адам әрекеті де айтарлықтай орын алады . Адам өзендерді бөгеп , су қоймаларын жасайды , жер қойнауын кеулеп , түрлі пайдалы қазбалар өндіреді . Жер суару үшін каналдар қазады . Осының бәрі жер бетінің табиғи қалпын бұзады . Жер бетін қазіргі заманғы жағдайда қозғамау мүмкін емес . Бірақ жер бетіне әсер етудің салдарын да ойлаған жөн . Өйткені зиян екі жақты болып отыр Ауыл шаруашылығына үздіксіз пайдаланылған жерлер азып – тозады . Оған түрлі тыңайтқыштар беру арқылы қалпына келтіріп отыру керек
Сергіту сәті
Достар мені«төрт» дейді,
Беске бірім жетпейді.
Бірақ үшке ағамын,
Жақсысымын бағаның.
Ой толғаныс
Сарамандық жұмыс
Физикалық картадан жер беті қалай бейнеленгенін айту.
Ойпатты,қыратты жазықтарды қалай ажыратамыз?
Тауларды ше?
Мұздықтардың шартты белгісі қандай?
Картадан тауып көрсету.
Үйге тапсырма
Мазмұндау .
Күнделіктеріне жазып беремін
Бағалау
[link]
Бағалау парақшасын толтырады.
Кері байланыс
[pic]
Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады
Күні__23.09 Дүниетану оқу ісінің орынбасары
Сабақтың тақырыбы: Таулар . Үгілу.
Мақсаты: 1. Таулы жерлердегі климат жағдайларына орай өсімдіктер мен жануар әлемінің таралу ерекшеліктері туралы түсінік-ұғым беру.
2. Оқушылардың шығармашылығын дамыту, оқығаны бойынша негізгісін таңдай алу дағдысын жетілдіру.
3. Табиғатты сүюге, оны ардақтап, қорғауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Типі: сұрақ-жауап, пікірталас.
Әдісі: Сын тұрғысынан ойлау
Көрнекілігі: Қазақстан картасы. Суреттер.
Пәнаралық байланыс: ана тілі, қазақ тілі, математика.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру
а) Үй тапсырмасын тексеру Жазықтар мазмұндау
1. Тіршілігі сумен байланысты жануарларды ата.
2. Су жағалауында, су ішінді өсетін өсімдіктерді ата.
3. Суда қандай жәндіктер тіршілік етеді? сады.
4. Су қоймаларын қорғаудың маңызы қандай?
5. ә) Бөліну:
1-топ: «Сәтбаев шәкірттері» (Ғылым академ.1президенті)
2-топ: «Жақаев шәкірттері»(Рекорд жасаған атақты күрішші)
б) Психологиялық дайындық.
Сабақты біз бастайық,
Артта қалып қоймайық.
Қандай сұрақ болса да,
Жауап таппай қоймайық!
Жаңа сабаққа шығу
Тақырыбын, міндеттерін оқушылармен бірге шығару (сұрақтар қою арқылы).
-Құрлық бетінің ерекше биік тұстары қалай аталады? (тау) ?
- Бүгінгі сабақтың тақырыбы: Таулар. дәптерге тақырыпты жазады)
- Ал енді сендердің бүгінгі сабақтағы міндеттерін қандай деп ойлайсыздар? (таулы жердің өсімдіктері мен жануарлары туралы білім алу).
- Ол үшін балалар оқығанды түсініп оқу керек. Бір-бірімізді тыңдап, тағы өз білгеніміз болса, толықтырамыз. Келістік пе?
- I. Қызығушылығын ояту. (бұрынғы білімді шығару) Ассосияция
- Таулы жерлердің өсімдік және жануарлар әлемі түрлері не айтар едіңдер? (Балалардың айтқаны тақтаға жазылады)
- I. Мағынаны ажырату.
Мәтін I және II бөлікке бөлінеді. Әр бөлік А және Б бөлігіне тағы бөлінеді.
Топ мүшелері № 1, № 2 Болып нөмірленеді.
I А бөлігін оқуға уақыт беріледі. Жұптасып
№ 1 жауап беруге, № 2- сұрақтар қоюға дайындалады. (жеке) қорытынды
Уақыт өтісімен сұрақ қойып, жауап алысады. (жұппен жұмыс) жасау.
I Б бөлігін оқуға уақыт беріледі. Рөлдер ауысады.
№ 1 енді сұрақтар қоюға, №2 жауап беруге дайындалады.
Уақыт өтісімен сұрақ қойып, жауап алысады.
Дәптерге жұптасып I А, IБ бөліктері бойынша қысқаша қорытынды жазады.
Осылайша II А, II Б бөліктері оқылады, сұрақ қойып, жауап алысады. Жұптасып қорытынды жазады.
Сергіту сәті
Жұп-жұпқа сұрақ қойып, жауап алысады.
Оқығандары бойынша топтық жоба жасайды. (қағазға түсіреді)
Стикерлер сұрақ. Пікір.
III. Ой толғаныс. 3 мин. эссе
3 минуттан эссе жазғызу. Автор орынды
Таулы жер табиғатын ардақтап, қорғаңдар.
(жеке, жұппен, топта)
Ең жақсы жазылды дегендерін «автор орындығына» отырып, оқып береді.
Қорытынды:
Бағалау.
Үйге тапсырма: I – топ. Оқулықтан. Туған жер өсімдіктері мен жануарларын қорғау. II – топ. Тау өсімдіктері мен жануарлары туралы қосымша материал жинап келу (кітапханада
Дүниетану. 17.09.06 оқу ісінің орынбасары
Сабақ тақырыбы: Құрлық бетінің негізгі түрлері . Жазықтар Қ/С «Жерқойнауының байлықтары және оларды қорғау»
Жалпы мақсат:
А) Құрлық, жазық ұғымы жайлы түсінік беру, тереңдету
Б) Нақты , дәлелді ой айтуға дағдыландыру
С. Еңбекқорлыққа , төзімділікке , табиғатты аялауға тәрбиелеу
Сілтеме:
1. Дүниетану оқыту әдістемесі
2. 4-сыныпқа арналған Дүниетану оқулығы
3. Интереактивті тапсырмалар
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
1.Құрлық беті жайлы біледі
2.Мәтіндегі құрлық,жазық,жыраға сипаттама бере алады.
3.Жазық пен жыраның табиғаттағы алар орындарын салыстырады
4.Мәтіннен жыраның табиғатқа зиян келтіретінін тұжырымдайды..
5.Табиғатта жыраны болдырмаудың алдын алуды анықтайды.
Сабақта қолданылатын материалдар:
1.Қазақстанның физикалық картасы, географиялық картасы
2.Интереактивті тапсырмалар, кен орындары.
3.Ақ қағаздар, стикерлер, фломастер, ватмандар
Оқыту әдістері: 1. СТО(“Байыпты баяндамашы” )әдісі,Кубизм әдісі.Танымдық ойындар”Екі түрлі түсініктеме” әдісі ,
“Идеал тапсырма “ әдісі
Дерек көздері: Оқулықтағы тақырыпқа сай берілген материалдар
Ғаламтор мәліметтер
А.Гиннің “Сабақ конструкторы” бойынша танымдық ойындар.
“Оқу менжазу арқылы СТО жобасының стратегиялары.”
Жұмыс дәптері
Атамұра баспасы 2013
Тапсырмалар: Постер құру, сұрақтарға жауап беру, рефлекция жасау
Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
Тапсырма Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті
І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (3 мин) Сыныпты топқа бөлу (аймақтар) Аймақтар(оңтүстік, солтүстік, батыс, шығыс) арқылы топқа бөлінеді.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау «Пайдалы қазбалар қоймасы».Қазақстан.Олардың табиғаттағы маңыздылығы неде? Жер асты пайдалы қазбаларын ата. Жер бетінде өндірілетін кен орындарын ата. Берілген сұрақтарға смайликтерді көтеру арқылы жауап беру
ІІІ. Жаңа тақырып
Дөңгелек үстел
Мағынаны тану
«Идеал тапсырма»
Постермен жұмыс
Бағалау
Сергіту сәті Тақырыпқа кіріспе.Проблемалық сұрақ Слайдтан бейнежазба көрсету. Не көріп тұрсыңдар? Осындай жерлер біздің аймақта кездесе ме? Ол қалай пайда болады?Кім жасайды. Адам ба ?Табиғат па??
Әрбір топ бір-бірін бас бармақ арқылы бағалайды.
Топ бойынша тапсырмалар
1.Мәтінді - бөліктерге бөлу.
2. Өткен тақырыппен байланысы қандай ? Ұқсастық , айырмашылық бар ма?Физикалық карта мен географиялық картадағы шартты белгілерді көрсету.
Әр топтан бір оқушыға ауызша айтылады.
Мәтінге байланысты «Жазық , жыра» пайда болуы, Оның қандай түрлері бар ?Олар картада қандай түстермен боялады? және шартты белгілері қандай? Табиғаттағы алар орны, оны болдырмау шаралары.
“Қол шапалақтау” Берілген сұрақтарға смайликтерді көтеру арқылы жауап беру.
Әр топқа оқыту
Топта талқылау
Оқушы өз еркімен жұмбақ, мақала, құрастырады , суретін салады.
Топпен бірлесе жұмыс істейді,қорғайды
ІV. Қорытындыл
1. СТО(“Идеал тапсырма»)әдісі
Әр оқушы өзі дайындаған жазық пен жыраның шаруашылыққа келтірер залалы мен тиімділігі жайлы жазған ойларын оқиды. Суреттерін көпшілікке ұсынады.
V. Үй тапсырмасын беру Қазақстанның қай өңірлерінде тегіс жазықтар мен төбелі, қыратты жазықтар бар? Картадағы орны, атаулары қандай? Өз жеріңде жыралардың ұлғаюына қарсы күресті қалай ойластырасың? деген сұрақтар бойынша жұмыс жүргізу. Үй тапсырмасын орындау
VI. Бағалау Формативті бағалау Стикерлер арқылы,қол шапалақтау Өзін-өзі бағалау
VII. Рефлексия
Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын жазу үшін стикерлер тарату Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын стикерлерге жазу
Дүниетану 7.09.16 Оқу ісінің орынбасары
Сабақтың тақырыбы:Физикалық карта масштаб.
Мақсаты: Географиялық карта туралы білім беру. Карталарды оқи білуге, ажырата және қолдана білуге үйрету.
Көрнекілігі: Глобус. Жарты шарлар физикалық картасы. Қазақстан физикалық картасы.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың барысы
1. Ұйымдастыру.
2. Өткен материалдарды еске түсіру.
1. Жердің дәл үлгісі не? Оны алғаш жасаған кім?
2. Меридиандар мен параллельдер деген не?
3. Ең ұзын параллельді картадан көрсетіңдер.
4. Географиялық ендік деп нені атайды?
5. Глобустан нүктелердің ара қашықтығын қалай анықтайды?
3. Жұмбақ шешкізу арқылы жаңа сабақтың тақырыбын табу.
Қаласы бар, елі жоқ,
Даласы бар, шөбі жоқ,
Орманы бар, нуы жоқ,
Шыңдары да теп - тегіс,
Кең жазығы әр түсті,
Шығыс пенен батысты -
Бар әлемді табасың,
Өзің таң боп қаласың!
Шешуі: географиялық карта
Карта дегеніміз - жердің жазықтықтағы кескіні.
Картаның глобустан айырмашылығы - карталарда бұрмаланушылық көп болады. Ал глобус жердің дәл үлгісі.
Махмұд Қашқаридің дөңгелек картасы:
М. Қашқаридің жасаған картасын ғалымдар «XI ғасырда орталық және ОртаАзияда жасалған түріктің географиялық ескерткіші» деп атады.
Қазақстанның физикалық картасы:
Ел ордамыз - Астана ойып тұрып Сарыарқаның төрінен орын алды. Астанаға қызықпайтын ел жоқ! Біз әсем Астанамен мақтанамыз!
Сабақты бекіту:
1) Карта дегеніміз не?
2) Мазмұнына қарай карта нешеге бөлінеді?
3) Қазақстан қай материкте орналасқан?
Сабақты қорыту: Бағалау.
Үйге тапсырма: Карталардың маңызы. Тест
Дүниетану 2.09.16 Оқу ісінің орынбасары
Тақырыбы:Табиғатты зерттеу әдістері
Мақсаты: 1.Табиғатты зерттеу және бақылау әдістері жайлы мағлұмат беру. Бақылаудың түрлерін таныстыру,тәжірибенің адамның тіршілігі үшін өте құнды екенін түсіндіру2. Ой-өрісін, тіл байлығын, сөздік қорын, ойын анық жеткізе білу дағдысын дамыту. 3.Табиғатқа жанашыр болуға, адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақ типі: Аралас сабақ
Әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.
Көрнекілігі: Суреттер, үлестірмелер
Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.
ІІ Психологиялық дайындық
ІІІ. Жаңа сабақ
Сабақтың тақырыбын,мақсатын хабарлау «Табиғатты зерттеу және бақылау әдістері»
Жаңа сабақты түсіндіру. Кіріспе: Табиғат деп нені айтамыз?
Ойланып еске түсіреміз. 3 класта өткенді қайталайық. Табиғатты зерттеуде қандай басты әдісті қолданамыз? Өлі ,тірі денелерді бақылаудың қандай ерекшеліктері бар еді?Табиғатты зерттеуде қандай шамалар мен өлшем бірліктер қолданылады?
ІҮ Сергіту сәті
Оқулық бойынша балаларға түсіндіру.
Ү. Оқулықпен жұмыс
Дауыстап тізбектей оқыту
Зерттеу қорытындысы бойынша берілген мысалдарды теріп оқып ,талдау.
–Өздерің бақылау әдісін табиғат аясында пайдаланып көрдіңдер ме?
Ғарыштан бақылау туралы не айта аласыңдар? Тәжірибе не үшін қажет?
ҮІ.Топтық жұмыс
1 топ Адамдар нені бақылаған? - Ауа райын бақылау не үшін қажет деп ойлайсың?
2 топ Өсімдіктер мен жануарлар әлемін бақылау үшін не істеу керек?
-Аспан денелерін қалай зерттейді?
Постер қорғау
Әр топтан бір оқушы
ҮІІ. Үйге тапсырма:
6-9 бет мазмұны
ҮІ. Бағалау әр оқушыны жинаған фишкасына қарай бағалау.
