Рабочая программа татарского языка

КАРАЛДЫ РАСЛАНДЫ

һәм тәгъдим ителде

ММБ җитәкчесе Мәктәп директоры

____________________ ________________ /Гиниятов Р.С./

Беркетмә № 1 Боерык № 36 от

“24” август_2016 ел “24” __ август__ 2016 ел

Лаеш районы муниципаль гомуми белем бирү учреждениесе

Шуран төп гомуми белем бирү мәктәбенең

1 нче сыйныф өчен татар теле дәресләре буенча эш программасы

Укытучы: Габидуллина Флүсә Рагип кызы

2016-2017 НЧЕ УКУ ЕЛЫ

Аңлатма язуы.

Федераль Дәүләт стандартларында белем бирү системасының төп үсеш юнәлеше – системалы-эшчәнлекле (системно-деятельностный подход) юнәлеш, ә системаны барлыкка китерә торган төп компонент – нәтиҗә: шәхси, метапредмет, предмет нәтиҗәләре дип билгеләнелә. Стандартларда күрсәтелгән бу концептуаль методологик нигез барлык фәннәрне укыту системасына да, шул исәптән рус телле балаларга татар теле укыту системасына да карый. Ягъни, рус телле балаларга татар теле укыту системасының барлык компонентлары да: программалар, укыту-методик комплектлары, укыту процессы, белем дәрәҗәсенә контроль, идарә итү, белем күтәрү һ.б. – бар да бер максатка – нәтиҗәгә хезмәт итә.

Тәкъдим ителгән “Гомуми белем бирү мәктәпләрендә рус телле балаларга татар телен комуникатив технология нигездә укыту программасы” психология, педагогика фәннәренең яңа казанышларына таянган һәм тел өйрәтү процессында методик стандарт итеп кабул ителгән коммуникатив технология нигезендә укыту принципларын исәпкә алып төзелде.

Әлеге программа рус телле балаларга татар теле укыту буенча эш программаларын төзү өчен нигез булып тора. Ул укыту предметының мәҗбүри өлешен билгеләгән төп программага таянып төзелде.

Программа дәүләт контроле һәм белем сыйфатын билгеләү системасы өчен нигез булып тора.

1-4нче сыйныфлар өчен татар теленнән эш программасы Россия Федерациясендәге һәм Татарстан Республикасындагы мәгарифкә кагылышлы хокукый-норматив актларга һәм федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелде:

- 1. Россия Федерациясенең “Мәгариф турында”гы Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 273-ФЗ “Об образовании в Российской Федерации”).

2. Татарстан Республикасының “Мәгариф турында”гы Законы (Закон Республики Татарстан “Об образовании” № 68-ЗРТ от 22 июля 2013 года, статья 8).

3. Россия Федерациясенең “Россия Федерациясе халыктелләре турында”гы 126-ФЗ нчы номерлы Законы (24.07.1998).

4. РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы, 30 нчы август, 2013 нче ел №115 (“Об утверждении Порядка организации и осуществления образовательной деятельности по основным общеобразовательным программам – начального общего, основного общего и среднего общего образования”).

5. “Татарстан Республикасының халык телләре турында” Законы (Закон Республики Татарстан от 08.07.1992 № 1560-XII (ред. от 03.03.2012г.) “О государственных языках Республики Татарстан и других языках в Республике Татарстан”).

6. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законы, 2004нче ел, 1нче июль.

7. “Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасына (1 — 11 нче сыйныфлар), Казан, 2014.Төзүче-авторлар: Р.З. Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.

8. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон Российской Федерации)

9. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы.

- 6 статья – белем алу теле (телләре)

-10 статья –уку-укыту программалары

- 32 статья – мәгариф учреждениесенең вәкаләтләре һәм җаваплылыгы.

10. . Учебный план МБОУ “Шуранская основная общеобразовательная школа” Лаишевского муниципального района Республики Татарстан на 2016-2017 учебный год (утвержденного решением педсовета №1 от августа 2016 года)

Татар теле укыту максатлары.

Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен укыту максатлары ничә аспектны үз эченә ала: танып белү, үстерү, тәрбия, белем бирү.

Танып белү максатының эчтәлеге

Татарстан Республикасында яшәүче һәр милләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш, шушы төбәктә төп халык булып саналган татар халкы мәдәниятен, гореф-гадәтләрен, тарихи үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар халкы белән кулга-кул тотынып яшәргә әзерләнүче һәр кеше бу халыкның бәйрәмнәрен, традицияләрен аңларга, хөрмәт итәргә, әдәбият-сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары белән үзенең рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннән файдаланырга тиеш. Программа эчтәлеге телгә өйрәтү процессын бала өчен “башка дөньяга тәрәзә ачу” булырлык һәм шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак аңлавына ярдәм итәрлек итеп сайланды.

Татарстанда яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, Татарстанның территориясе, географик урыны; башкалабыз Казанның тарихи үткәне, бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.

Үстерү максатының эчтәлеге

Шәхеснең белемле булуы, тәрбиялелек һәм аның фикерләү сәләте үсеше дәрәҗәсеннән дә тора. Укыту процессында үстерү, тәрбия максатларын даими күзаллап эшләү – укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты. Балаларның психик үсешен түбәндәге юнәлешләрдә үстерүгә аеруча игътибар бирү таләп ителә:

– фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерләү;

– хәтерне үстерү (ихтыярый, ихтыярсыз), игътибарлылыкны үстерү;

– аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);

– ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне үстерү.

Бу максатлар программага сайланган эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча да эш оештырганда да беренче планга куела.

Тәрбияви максатның эчтәлеге

Укучыларның тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел. Тәрбия процессы, беренче чиратта, укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле. Шуңа күрә программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләрен исәпкә алу мөһим. Татар теленең грамматикасын өйрәнү процессында эчтәлектә әхлакый проблемалар булган кечкенә текстлар үзләре үк коммуникатив мотивациягә ия, ягъни, укучыларның эчке кызыксынуы тәэмин ителгән була. Шунлыктан тексттагы лексика, грамматика җайлырак истә кала һәм аралашу ситуациясе булдыру әллә ни кыенлык тудырмый.

Белем бирү максатының эчтәлеге

Укучыларның татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр. Укучының белеме дигәндә, без аның аерым сүзләрне яки грамматик категорияне тану, аера белүен генә күзалламыйбыз, ә аларны кулланып сөйләшә алуын күзаллыйбыз. Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.

Бу максатка ирешү өчен, түбәндәге бурычларны хәл итү сорала:

1. татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү;

2. татар этикеты тәгъбирләрен кертеп, бирелгән ситуация буенча диалогик сөйләм оештырырга өйрәтү;

3. программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки язмача монологик сөйләм булдыруга ирешү;

4. карап чыгу, танышу, өйрәнү, эзләнү максаты белән уку төрләрен кулланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку күнекмәләрен үстерү;

5. татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү;

6. татар халкының фән, мәгариф, сәнгать, мәдәният өлкәсендәге казанышлары, күренекле шәхесләре белән таныштыруны дәвам итү;

7. халыкларның үзара аңлашып, тату яшәвенә омтылыш тәрбияләү.

Татар теле фәненә тулы характеристика.

• Фонетика буенча:

• - сузык һəм тартык авазлар, аларның аермасы.

• - калын һəм нечкə сузыклар. Яңгырау һəм саңгырау тартыкларны аерырга өйрəнү.

• - татар һəм рус теллəрендəге сузык һəм тартык авазларны чагыштырып, дөрес əйтə белү, транскрипция билгелəре белəн таныштыру.

• - озын һəм кыска сузыкларны сүзлəрдə дөрес итеп əйтə белү.

• - татар хəрефлəренең кабул ителгəн формаларын дөрес язу

• - сүз басымы. Сүзлəрдə басымны дөрес кую.

• Лексикология буенча:

• -сүзлек белән эшләү

• Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы буенча:

• -мы/-ме сорау кисәкчәсе

• Морфология буенча:

• - исемнəрнең берлек һəм күплек саннары

• - исемнəргə кем? нəрсə? сорауларын куя белү

• - исемнəрнең I, II, III затта берлек санда тартым белəн төрлəнеше белəн таныштыру

• - исемнəрнең урын-вакыт, юнəлеш, чыгыш килешлəрендə төрлəнеше белəн танышу

• - зат алмашлыкларын берлек санда сөйлəмдə куллану

• - мы/-ме, түгел кисəкчəлəрен, хəзерге заман хикəя фигыльнең юклык формасын (-мый/-ми) сөйлəмдə куллану

• - кайда?) Кая? Кайдан? сорауларын кулланып төзелгəн сорау җөмлəлəр белəн таныштыру

• - микъдар һəм тəртип саннары белəн таныштыру (1—20 саннары)

• - ничə? Ничек?Нинди?Нишли?Кайчан?сорауларына җавап бирə белү

• - белəн бəйлеген сөйлəмдə исем белəн кулану

• - хəзерге заман хикəя фигыльнең I, II, III зат берлек сан формаларын сөйлəмдə куллану

• - боерык фигыльнең II зат берлек һəм күплек сан формалары белəн таныштыру

• - бу күрсəтү алмашлыгын сөйлəмдə куллану

• - сыйфат+исем төзелмəсен сөйлəмдə куллану

• - Һəм теркəгечен сөйлəмдə куллану

• - сан+исем төзелмəсен сөйлəмдə куллану

• - без зат алмашлыгының сөйлəмдə кулланышы белəн танышу

• Синтаксис буенча:

• - хикəя һəм сорау җөмлəлəрне интонацион яктан дөрес əйтергə гадəтлəндерү.

• - җөмлə ахырында тыныш билгелəрен дөрес куеп язарга күнектерү

• - ялгызлык исемнəрен баш хəрефтəн башлап язарга өйрəтү

• - матур һəм дөрес язу күнекмəлəре булдыру

Грамматик минимум

Татар теленең башка телләр арасында урынын белү.

Авазларны сүзләрдә,сүзтезмәләрдә,җөмләләрдә дөрес әйтүгә ирешү.

Сүзләрдә басымны дөрес куя белү.

Исемне күплек санда куллана белү;1, 2нче затта берлектә тартым белән төрләндерү.

Боерык фигыль формасын,хәзерге заман хикәя фигыльнең берлектә 1,2,3нче зат,күплектә 1нче зат формаларын сөйләмдә куллана белү.

Ничек?Ничә?Кая?Кайда? сорауларын кулланып,җөмләләр төзи белү.

Хикәя,боерык,сорау җөмләләрне интонацион яктан дөрес әйтү һәм җөмлә ахырында нокта,сорау,өндәү билгеләрен куя белү.

Ялгызлык исемнәрен баш хәрефтән башлап яза белү.

Чакыру кәгазьләре,үзең турында кечкенә белешмә,котлау яза белү.

Басма текстан сүзләрне һәм җөмләләрне дөрес күчереп яза белү.

Коммуникатив максатларны аңлап,диалогик аралашуда катнаша һәм үз фикерләрен эзлекле итеп белдерә белү.

Тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес,эчтәлеге ягыннан эзлекле монологик сөйләм төзи алу.

Орфографик hәм орфоэпик минимум

1. Сузык hәм тартык авазлар, аларның аермасы. Калын hәм нечкә сузыклар. Яңгырау hәм саңгырау тартыкларны аерырга өйрәнү.

2. Татар hәм рус телләрендәге сузык hәм тартык авазларны чагыштырып, дөрес әйтә белү, транскрипция билгеләре белән таныштыру.

3. Озын hәм кыска сузыкларны сүзләрдә дөрес итеп әйтә белү.

4. Татар хәрефләренең кабул ителгән формаларын дөрес язу.

5. Сүз басымы. Сүзләрдә басымны дөрес кую.

6. 6. Хикәя hәм сорау җөмләләрне интанацион яктан дөрес әйтергә гадәтләндерү. Җөмлә ахырында тыныш билгеләрен дөрес куеп язарга күнектерү.

7. Ялгызлык исемнәрен баш хәрефтән башлап язарга өйрәтү.

8. Матур hәм дөрес язу күнекмәләре булдыру.

9. Боеру максаты белән әйтелгән җөмләләрнк аңларга өйрәтү.

Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.

Сөйләшү, сөйләү. Яшьтәшләре, өлкәннәр белән билгеле бер аралашу сфераларында, ситуацияләрдә диалогик-монологик сөйләм оештыру; үзенең һәм яшьтәшләренең эшчәнлеге, әйләнә-тирә мохит турында, үзенең мөнәсәбәтен белдереп, бәйләнешле сөйли белү. Ишетеп аңлау. Укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау; әңгәмәдәшеңнең таныш материалга нигезләнгән сөйләмен аңлау, аңа мөнәсәбәт белдерү; тыңлаганда җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру; адаптацияләнмәгән яки адаптацияләнгән текстларның эчтәлеген тыңлап аңлау.

Уку. Әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, йөгерек, аңлап, сәнгатьле уку; аңлап, эчтән уку; укыганның эчтәлеген өлешчә яки тулы аңлап бару, укыганда сүзлекләр куллана белү; таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсен сиземләү; укыганда кирәкле мәгълүматны таба белү.

Язма сөйләм. Лексик-грамматик материалны дөрес яза белү; дөрес күчереп яза белү. Аралашу темаларына бәйле язма сөйләм булдыру. Бәйрәмнәр, туган көн белән котлау яза белү.Укыган текст буенча план төзеп яза белү.

Укыту предметының укыту планында тоткан урыны

Татарстан Республикасы мәктәпләре өчен башлангыч белем бирү баскычында татар теле һәм әдәби укуга 646 сәгать билгеләнә. Шулай ук, базис укыту планындататар теле буенча һәр сыйныфта сәгатьләр саны бүленеше түбәндәгечә күрсәтелә.

I сыйныф – 3 сәгать – 99 сәгать;

II сыйныф – 3 сәгать – 105 сәгать;

III сыйныф – 3 сәгать – 105 сәгать;

IV сыйныф – 3 сәгать – 105 сәгать.

УКЫТУНЫҢ ГОМУМИ, ШӘХСИ, МЕТАПРЕДМЕТ НӘТИҖӘЛӘРЕ

Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм мөһимлеге турында күзаллаулар формалаша. Татар мәдәниятенең укучылар өчен булган катламы белән танышу башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята, ягъни укучыларга үз мәдәниятләрен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.

Татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

• укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын) үстерү, ягъни, татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;

• коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, киң күңелле әңгәмәдәш булу;

• “Татар теле” предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру һәм, шулар нигезендә, белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру.

Укытуның шәхси нәтиҗәләре

Гомуми белем бирү мәктәбен төгәлләгәндә, укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:

• шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;

• әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;

• текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;

• “гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалашу.

Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:

Урта белем бирү баскычында татар теле укыту, танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыруга хезмәт итә.

Укытуның метапредмет нәтиҗәләре

Татар теле укыту, танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыруга хезмәт итә.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни, төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; укучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре формалаша.

Танып белү нәтиҗәләре:

• фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;

• иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;

• объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;

• төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;

• тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

• уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;

• эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;

• уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

• билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;

• укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;

• ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;

• дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;

• дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив нәтиҗәләр:

• әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;

• әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;

• аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);

• парларда һәм күмәк эшли белү;

• мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;

• әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.

• Укыту предметының сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча планлаштырылган нәтиҗәләре.

• Укытуның башлангыч этабы

• Тыңлап аңлау

• Укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау;

• тыңлаганда җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру;

• сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү;

• сүзләрне, җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү;

• ишеткән сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү.

• Диалогик сөйләм:

• Өйрәнелгән эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү;

• программада күрсәтелгән темалар буенча укытучының сорауларына жавап бирү һәм сораулар куя белү;

• дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү, программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә катнаша алу.

• Монологик сөйләм

• Җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү;

• тәкъдим ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылган өзек яисә караган рәсем буенча, өйрәнелгән җөмлә төрләрен файдаланып, хикәя төзү;

• укыган хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү;

• үзе, гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә мәгълүмат бирә белү.

• Уку

• Татар алфавитындагы хәрефләрне таный белү;

• хәреф-аваз системасын аера, татар теленә хас булган авазларны дөрес әйтеп укый белү;

• дәреслектә уку өчен бирелгән җөмләләрне, текстларны дөрес интонация белән укый белү;

• тексттагы тыныш билгеләренә карап, тиешле пауза һәм интонацияләрне үтәү, өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонацияләре белән уку;

• укыган материалның эчтәлегеннән кирәкле мәгълүматны аерып ала белү;

• кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү;

• укыганд,а сүзлекләр куллана белү.

• Язу

• Татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү;

• дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру;

• бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре язу;

• конверт һәм дәфтәр тышына яза белү;

• программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып, хикәя язу күнекмәләре формалаштыру.

Программаның тематик эчтәлеге

1 нче сыйныф (99сәгать)

Тематик план

Татар теле буенча

Сыйныф: 1____

Укытучы: Габидуллина Флүсә Рагип кызы

Сәгатьләр саны:

Барлыгы: 99 сәг; атнага: 3 сәг

Планлаштырылган язма эшләр саны:

Контроль дәресләр: изложение-, сочинение- , диктант – 2

Диологик (монологик) сөйләм үстерү -6сәг; хаталар өстендә эш-1сәг.

Административ контрольэшләр саны: 2 сәг.

Планлаштыру түбәндәгеләргә нигезләнеп төзелде:

1.Программа “Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1 — 11 нче сыйныфлар), Казан, 2014.Төзүче-авторлар: Р.З. Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.

Дәреслек: ”Күңелле татар теле”(рус телендә сөйләшүче балалар өчен)./Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева.-Казан: Татармультфильм. 2012.

3.Өстәмә материал Методическое пособие - Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту. 1 нче сыйныф. Укытучылар өчен методик кулланма. Р.З.Хәйдәрова, Н.Г.Галиева, Л.Ә.Гыйниятуллина.-Казан. Татармультфильм. 2012

1

1

Синең исемең ничек? соравы һәм аңа җавап формасы

1

Синең исемең ничек? Соравына җавап бирә белү. Сорый белүен булдыру

Әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, таныша, сорау бирә белү күнекмәләре

Әхлак тәрбиясе.

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

1.09

1.09

2

2

Бу кем? соравы һәм аны белү формасы

1

Бу кем? Соравы аша кирәкле информацияне ала белү.

Авазларын дөрес әйтә белү

Мәрхәмәтлелек тәрбиясе.

Сорауга җавап бирә белү

2.09

2.09

3

3

Бу нәрсә? соравы һәм аңа җавап формасы

1

Сорауларны аңлап тулы җавап бирү

Бу нәрсә? Сорауларына дөрес җавап бирү

Әхлак тәрбиясе.

Сораулар төзи белү

7.09

7.09

4

4

Раслау һәм кире кагу формалары

1

Әйе.-Юк.сүзләрен куллану. Түгел сүзен кертү

Раслау һәм кире кагу формалары

Татар теленә карата ихтирамлы карашта булу.

Парларда эшли белү

8.09

8.09

5

5

-мы / -ме сорау кисәкчәләре

1

-мы/-ме сорау кушымчаларын өйрәнү

Бирелгән кушымчалар белән сорау җөмләләр төзи белү

Әхлак тәрбиясе.

Аерым темаларга караган

сорауларга җавап бирә белү

9.09

9.09

6

6

Әйдәгез, танышабыз!

1

Өйрәнелгән лексиканы диалогик сөйләмдә куллану

Сөйләмдә куллана белә.

Мәрхәмәтлелек тәрбиясе.

Әңгәмәдәшең белән аралаша

белү күнекмәләрен

формалаштыру

14.09

14.09

7

7

Бу кайсы шәһәр? соравы

1

Шәһәрләрне картадан күрсәтү аша шәһәр атамаларын истә калдыру, дөрес әйтү

Картадан Татарстан шәһәрләрен күрсәтә һәм исемнәрен атый белә

Туган якка мәхәббәт тәрбияләү.

Укытучының күрсәтмәлрен

аңлап үти белү

15.09

15.09

8

8

Син кайда яшисең? соравы һәм аңа җавап формасы

1

Сорауларны аңлап тулы җавап бирү

Син кайда яшисең? Соравын кертү

Татар теленә карата ихтирамлы карашта булу.

Сорауга җавап бирә белү

16.09

16.09

9

9

1 дән 10 га кадәр саннар.

1

1 дән 10га кадәр саннарны исемнәр белән куллана белү

Микъдар саннары белән танышу (1 – 10га кадәр саннар)

Туган җиргә мәхәббәт тәрбияләү.

Үрнәк буенча эшли белү

21.09

21.09

10

10

Сиңа ничә яшь? соравы һәм аңа җавап формасы.

1

Ничә? Соравына дөрес җавап бирү

1 дән 10га кадәр саннарны сөйләмдә куллана белү

Әхлак тәрбиясе.

Парларда һәм күмәк эшли белү

22.09

22.09

11

11

«Әйдәгез танышабыз» темасын йомгаклау

1

Өйрәнелгән лексиканы диалогик сөйләмдә куллану

Сөйләмдә куллана белә

Мәрхәмәтлелек тәрбиясе.

Рәсем буенча җөмләләр,

сораулар төзи белү

23.09

23.09

2. Кыргый хайваннар(6сәг)

12

1

Кыргый хайван

исемнәренең күплек

сан формасы

1

Татар һəм рус теллəрендəге сузык һəм тартык авазларны чагыштырып, дөрес əйтә белү. Транскрипция. Өйрәнелгән исемнәрне күплек санда куллану

Исемнәрне күплек санда куллана белү күнекмәләре

Татар теленә карата ихтирамлы карашта булу.

Үрнәк буенча эшли белү

28.09

28.09

13

2

Урман дусларыбыз

1

Хайваннарның кайда яшәгәннәрен әйтә, аларны сурәтли белү

Исемнәрне күплек санда куллана белү күнекмәләре

Әйләнә-тирәдәгеләргә хөрмәт тәрбияләү.

Парларда эшли белү

29.09

29.09

14

3

Нинди? Соравы һәм

аңа җавап формасы

1

Сорауларга тулы җавап бирә. Озын һəм кыска сузыкларны сүзлəрдə дөрес итеп əйтə белү

Нинди? Соравын куллана белү күнекмәләре

Сакчыл караш тәрбияләү.

Сорауга җавап бирә белү

30.09

30.09

15

4

Нишли? соравы

1

Нишли? Соравын сөйләмдә куллану

Сорауларны аңлап җавап бирү

Әхлак тәрбиясе.

Сорауга җавап бирә белү

5.10

5.10

16

5

Боерык фигыльнең

2 нче зат берлек сан

формасы

1

Боерык фигыльләрне тану, сөйләмдә куллану

Боерык фигыльнең

2нче зат берлек сан

Формасы

Әти-әнигә мәхәббәт тәрбияләү.

Үрнәк буенча эшли белү

6.10

6.10

17

6

Хикәя фигыльнең

хәзерге заман Знче

затта берлек сан

формасы

1

Транскрипция билгелəре белəн таныштыру. Хәзерге заман хикәя фигыль формасын сөйләмдә дөрес куллану

Хикәя фигыльнең

хәзерге заман Знче

затта берлек сан

формасы . Озын һəм кыска сузыкларны сүзлəрдə дөрес итеп əйтə белү

Туган як табигатенә мәхәббәт тәрбияләү.

Парларда эшли белү һәм күмәк эшли белү

7.10

7.10

3. Минем дустым (6 сәг)

18

1

Дустыңны урамга уйнарга чакыру формасы

1

Дустыңны урамга уйнарга чакыра белү

Дустыңны урамга уйнарга чакыра белү

Гомумкешелек сыйфатларын тәрбияләү.

Укытучының күрсәтмәлрен аңлап үти белү

12.10

12.10

19

2

Ризалык белдерү формасы

1

Ризалыгыңны белдерә белү

Ризалык белдерү формасы

Түземлелек, кайгыртучанлык хисләре тәрбияләү.

Парларда эшли белү

13.10

13.10

20

3

Ничә? соравы, аңа җавап формасы.

1

Ничә? Соравына дөрес җавап бирү. Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар

1 дән 10га кадәр саннарны сөйләмдә куллана белә

Өлкәннәргә карата мәхәббәт тәрбияләү.

Сорауга җавап бирә белү

14.10

14.10

21

4

Уйный фигыленең I, II затларда төрләнеше

1

Фигыльне I зат, 2зат берлек һәм күплек санда куллана белү

Уйный фигыленең I, II затларда төрләнеше

Кечеләргә карата мәхәббәт тәрбияләү.

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

19.10

19.10

22

5

Кем белән уйныйсың? Соравы, аңа җавап формасы

1

Белән бәйлеген сөйләмдә исем белән куллану

Кем белән уйныйсың? Соравы, аңа җавап формасы белән танышу

Кеше кадерен белү хисен тәрбияләү.

Әңгәмәдәшең белән контактны башлый,дәвам итә,тәмамлый белү

20.10

20.10

23

24

6

Тәртип саннары

1

Ничәнче? Соравына дөрес җавап бирү. Бер-береңнең яшен, ничәнче сыйныфта укуын сорый һәм җавап бирә белү

Тәртип саннары белән танышу

Парларда эшли белү

21.10

21.10

4. Мәктәптә (5 сәгать)

24

1

Уку-язу әсбапларының саны, төсе, барлыгы, юклыгы турында сөйләм формасы.

1

Сан+исем төзелмәсен, микъдар саннарын сөйләмдә куллану

Уку-язу әсбапларының исемнәрен, аларның санын әйтә белү

Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыра

26.10

26.10

25

2

Уку-язу әсбапларының

кирәклеген әйтү, үзеңә сорап алу белү формасы

1

Бу күрсәтү алмашлыгын сөйләмдә куллану

Уку-язу

әсбапларының

кирәклеген әйтә, иптәшеңә тәкъдим итә, үзеңә сорап ала белү

Мәктәпкә уңай мөнәсәбәтле укучы карашы формалаштыру

Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыра

27.10

27.10

26

3

Без ничек укыйбыз?

1

Һәм теркәгечен сөйләмдә исем белән куллану

Үзеңнең, иптәшеңнең ничек укуын әйтә белү

Парларда эшли белү һәм күмәк эшли белү

28.10

28.10

27

4

Кайда?соравы һәм

аңа җавап формасы.

1

Сөйләмдә куллана белү

Кайда? Соравына дөрес җавап бирү.

Сорауга җавап бирә белү

9.11

9.11

28

5

«Мәктәптә» темасын

йомгаклау

1

Алган белемнәрне искә төшерү. Сузык һəм тартык авазлар, аларның аермасын белү. Яңгырау һəм саңгырау тартыкларны аерырга өйрəнү

«Мәктәптә»

темасын йомгаклау

Үз фикереңне җиткерү, әйтү, башкаларны тыңлый белү

Эш тәртибен аңлап,уку эшчәнлеген оештыра белү

10.11

10.11

5. Йорт хайваннары һәм кошлары (10 сәгать)

29

1

Яши фигыленең берлек сан, I, II зат формасы

1

Фигыльне I зат, 2зат берлек санда куллана белү

Яши фигыленең I, II затларда төрләнеше

Дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли белү,алар белән эш итә белү

11.11

11.11

30

2

Кая ? соравы һәм аңа җавап формасы

1

Кая? Соравын аңлап куллану. Транскрипция билгелəре белəн таныштыру

Кая ? соравы һәм аңа җавап формасы

Әхлакый сыйфатлар формалаштыру

Сорауга җавап бирә белү

16.11

16.11

31

3

Хайваннарны сурәтләү

1

Хайваннар турында белемнәрне арттыру

Хайваннарны сурәтли белү

Парларда һәм күмәк эшли белү

17.11

17.11

32

4

Кая? Кемгә? Сораулары һәм аларга җавап формасы

1

Кая? Кемгә? Сораулары белән танышу. Кая? Кемгә? Сорауларына җавап була торган сорау, җавап җөмләләр төзү

Кая? Кемгә? Сораулары белән танышу. Татар хəрефлəренең кабул ителгəн формаларын дөрес язу

Рәсем буенча җөмләләр,сораулар төзи белү

18.11

18.11

33

5

Иптәшеңнең һәм үзеңнең нәрсә яратканыңны әйтү һәм сорау формасы

1

Белән бәйлеген сөйләмдә исем белән куллана белү

Иптәшеңнең һәм үзеңнең нәрсә яратканыңны әйтү һәм сорау

Дуслык кыйммәте формалаштыру

Парларда һәм күмәк эшли белү

23.11

23.11

34

6

Кайдан?соравы һәм аңа җавап формасы

1

Кайдан? Соравын аңлап куллану

Кайдан?соравы һәм аңа җавап формасы белән танышу

Сорауга җавап бирә белү

24.11

24.11

35

7

Кая? Кайда?кайдан? сораулары һәм аларга җавап формасы

1

Кая? Кайда?кайдан? сораулары

Кая? Кайда? Кайдан? Сораулары һәм аларга дөрес җавап бирү

Сорауга җавап бирә белү

25.11

25.11

36

8

Кая? Кайда?кайдан? сораулары ярдәмендә диалог төзү

1

Кая? Кайда?кайдан? сорауларын аңлап куллану

Кая? Кайда?кайдан? сорауларын аңлап җавап бирү

Уңай мотив тудыру, уку теләге булдыру

Укытучының күрсәтмәлрен аңлап үти белү

30.11

30.11

37

9

Исемнәрнең I зат берлек сан тартым белән төрләнеше

1

I зат тартым кушымчаларын үзләштерү. Озын һəм кыска сузыкларны сүзлəрдə дөрес итеп əйтə белү

Татар һəм рус теллəрендəге сузык һəм тартык авазларны чагыштырып, дөрес əйтə. I зат тартым кушымчаларын сөйләмдә куллана

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

1.12

1.12

38

10

Тыныч йокы, хәерле иртә теләү формасы

1

Транскрипция билгелəре белəн таныштыру.

Тылсымлы сүзләр куллану

Тыныч йокы, хәерле иртә тели белү.

Үз гаиләңә карата уңай караш тәрбияләү

Дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү

2.12

2.12

6. .Бакчада, базарда (6 сәгать)

39

1

Кирәк, кирәкми сүзләре

1

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасын куллану

Кирәк, кирәкми сүзләре белән танышу

Тиешле мәгълүматны сайлап алу

7.11

7.11

40

2

Нинди?соравы һәм

аңа җавап формасы

1

Сорауларга тулы җавап бирә белү

Нинди?соравы һәм аңа җавап формасы

Фикерне логик чылбырга салу

8.12

8.12

41

3

Нәрсә яратканны, яратмаганны әйтү, сорау формалары

1

Сорауларны аңлап бирү

Нәрсә яратканны, яратмаганны әйтә белү.

Объектларны чагыштыру

9.12

9.12

42

4

Безнең бакчада

1

Зат алмашлыкларын сөйләмдә куллану

Яшелчә, җиләк-җимеш исемнәре белән танышыру

Әхлакый сыйфатлар, хезмәт ярату

Парларда һәм күмәк эшли белү

14.12

14.12

43

5

Кем? Нәрсә? Нишли?

Нинди? Сораулары

һәм аларга җавап формалары

1

Кем? Нәрсә?Нишли?

Нинди?сорауларна

җавап бирә белү

Кем? Нәрсә? Нишли?

Нинди? Сораулары

һәм аларга җавап формалары

Сорауга җавап бирә белү

15.12

15.12

44

6

Хезмәтенә карап, геройга бәя бирү

1

Зат алмашлыкларын берлек санда сөйләмдә куллану

Хезмәтенә карап, геройга бәя бирү

Гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү

Эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү

16.12

16.12

7. Кыш (11 сәгать)

45

1

Кышкы уеннар

1

Бергә уйнауны планлаштыра белү

Уенга чакыра белү

Әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү

21.12

21.12

46

2

Кыш бабайга хат язабыз

1

Хат язарга өйрәнү. Белән бәйлеген сөйләмдә куллану

Кыш бабайга хат яза белү

Гаилә, туган ил, мәрхәмәтлелек төшенчәләрен формалаштыру

22.12

22.12

47

3

Минем чанам бар

төзелмәсе

1

Исемнәрнең 1зат тартым белән төрләнеше

Минем чанам бар төзелмәсе белән танышу

Парларда һәм күмәк эшли белү

23.12

23.12

48

4

мы!-ме сорау кисәкчәләрен кулланып, сорау бирү; раслау һәм инкарь итү формасы

1

-мы/-ме сорау кисәкчәләре белән җөмләләр төзи белү.

-мы/-ме сорау кисәкчәләрен сөйләмдә куллану

Фикерне логик чылбырга салу

11.01

11.01

49

5

Кая? Кайда? Кайдан? Сорауларына җавап бирү формасы

1

Кая? Кайда? Кайдан? Сорауларына җавап бирә белү

Кая? Кайда? Кайдан? Сорауларын куллаып төзегән сорау җөмләләр белән танышу.

Сорауга җавап бирә белү

12.01

12.01

50

6

Яңа ел бәйрәме

1

Исемнәрнең берлек һәм күплек саннары. Без алмашлыгын сөйләмдә куллану

Яңа ел бәйрәме белән танышу

Парларда һәм күмәк эшли белү

13.01

13.01

51

7

Бәйрәмгә барабыз

1

Бәйрәмгә чакыра,бәйрәм белән котлый белү.

Бәйрәмгә барабыз конструкциясен куллану

Үз фикереңне җиткерү, әйтү, башкаларны тыңлый белү

Парларда һәм күмәк эшли белү

18.01

18.01

52

8

Төсләр

1

Төсләрне аера белү

Предметларның төсен әйтә белү

Күмәк эшне планлаштыру

19.01

19.01

53

9

Бер-береңне уенга чакыру

1

Исемнәргә Кем? Нәрсә?сорауларын куя белү. Кайчан? Соравын аңлап куллану. Озын һəм кыска сузыкларны сүзлəрдə дөрес итеп əйтə белү

Бер-береңне уенга чакыра белү. Татар һəм рус теллəрендəге сузык һəм тартык авазларны чагыштырып, дөрес əйтə белү

Дуслык кыйммәте формалаштыру

Парларда һәм күмәк эшли белү, сорауга җавап бирә белү

20.01

20.01

54

10

Татар алфавитындагы хәрефләр тәртибе

1

Татар теленә хас авазларны дөрес әйтү. Сузык һəм тартык авазлар, аларның аермасы. Яңгырау һəм саңгырау тартыкларны аерырга өйрəнү

Татар алфави-

тындагы хәрефләр тәртибе белән таныштыру

Төп мәгълүматны сайлап алу

25.01

25.01

55

11

Татар теленә хас авазларны кабатлау

1

Татар алфавитындагы хәрефләрне таный белү

Татар теленә генә хас авазларны дөрес әйтә белү күнекмәләрен үстерү

Уку теләге булдыру

Төп мәгълүматны алу

26.01

26.01

8. Сәламәт бул! (7 сәгать)

56

1

Кай җирең авыртканын сорау, әйтү формасы

1

Зат алмашлыкларын берлек санда сөйләмдә куллану

Кай җирең авыртканын сорау, әйтү.

Сәламәтлекне саклауга өндәү

Әңгәмәдешеңнең фикерен тыңлый белү

27.01

27.01

57

2

Авырта фигыленең юклык формасы

1

Хәзерге заман хикәя фигыленең юклык формасын сөйләмдә куллану

Авырта фигыленең юклык формасы Авырта фигыленең юклык формасы белән танышу.

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

1.02

1.02

58

3

Сәламәт бул!

1

Сөйләмдә боерык фигыльләр куллану

Сәламәт булу өчен киңәшләр бирә белү

Спорт белән шөгыльләнергә өндәү

Күмәк эшне планлаштыру

2.02

2.02

59

4

Авыру кешенең хәлен сорау, аңа дару, чәй тәкъдим итү формасы

1

Сүзләрдә басымны дөрес кую

Авыру кешенең хәлен сорау, аңа дару, чәй тәкъдим итү

Парларда һәм күмәк эшли белү

3.02

3.02

60

5

Шәхси гигиена предметлары

1

Сораулар кую, җавап бирә белү

Шәхси гигиена предметлары белән танышу

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

8.02

8.02

61

6

Мин сабын белән кул

юам төзелмәсе

1

Белән бәйлеген сөйләмдә исем белән куллану

Мин сабын белән кул юам төзелмәсе белән танышу

Төп мәгълүматны сайлап алу

9.02

9.02

62

7

«Сәламәт бул!» темасын йомгаклау

1

Лексик берәмлекләрне үзләштерү, сәламәт булу өчен киңәшләр бирә белү

Өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллана алу

Кеше фикеренә карата ихтирамлы караш булдыру

Парларда һәм күмәк эшли белү

10.02

10.02

9. Гаилә, өйдә булышу. 10 сәгать)

63

1

Минем гаиләм

1

Без алмашлыгын аңлап куллану.Гаилә әгъзаларының исемнәрен атый, гаиләдә кемнәр, ничә кеше барлыгын әйтә белү

Гаилә әгъзаларының исемнәрен атый, үз гаиләң турында сөйли белү

Үз гаиләңә карата уңай караш тәрбияләү

Әңгәмәдешеңнең фикерен тыңлый белү

22.02

22.02

64

2

Гаиләдә кемнәр барлыгын әйтү, сорау формасы

1

Зат алмашлыкларын берлек санда сөйләмдә куллану

Гаиләдә кемнәр барлыгын әйтә, сорый белү

Үз фикереңне җиткерү, әйтү, башкаларны тыңлый белү

Парларда һәм күмәк эшли белү

23.02

23.02

65

3

Гаилә әгъзаларының нишләгәнен әйтү формасы

1

Хәзерге заман хикәя фигыль формасын сөйләмдә дөрес куллану.

Гаилә әгъзаларының нишләгәнен әйтә белү

Парларда һәм күмәк эшли белү

24.02

24.02

66

4

Яз фасылы

1

Нинди?соравына җавап бирә белү

Яз фасылы турында сурәтләп сөйли белү

Сорауга җавап бирә белү

1.03

1.03

67

5

Язгы көн

1

Сыйфат+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.

Язгы көнне сурәтләп сөйли белү

Фикерне логик чылбырга салу

2.03

2.03

68

6

8 нче Март – әниләр бәйрәме

1

Өйрәнелгән лексиканы сөйләмдә дөрес куллану

Бәйрәм белән котлый белү. Син алмашлыгын төшем килешендә куллануны үзләштерү

Туганлык кыйммәте формалаштыру

Әңгәмәдешеңнең фикерен тыңлый белү

3.03

.3.03

69

7

Һава торышы

1

Озын һәм кыска сузыкларны дөрес әйтә белү

Һава торышын сорый, урамга чакыра белү

Мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару

8.03

8.03

70

8

Бәйрәм белән котлау

1

Котлау язарга өйрәнү

Бәйрәм белән котлый белү

9.03

9.03

71

9

Мин бүләк бирәм

1

Кем?Кемгә?сорауларын дөрес куллану

Кемгә бүләк бирүне әйтә белү

Әхлакый сыйфатлар формалаштыру

Парларда һәм күмәк эшли белү

10.03

10.03

72

10

Тәмле ризыклар

1

Сыйфат+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.

Табынга чакыра, татар халык ашларының исемнәрен әйтә, ризыкларның тәмле булуын әйтә белү

Тиешле мәгълүматны билгеләү

15.03

15.03

10. Кунакта (6 сәг)

73

1

Кунакта

1

Лексик берәмлекләрне үзләштерү

Өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллана ала

Әхлакый сыйфатлар формалаштыру

Фикерне логик чылбырга салу

16.03

16.04

74

2

Табын янында

1

Табын янында үз-үзеңне тоту кагыйдәләре

Табынга чакыра, татар халык ашларының исемнәрен әйтә, ризыкларның тәмле булуын әйтә белү

Фикерне логик чылбырга салу

17.03

17.04

75

3

Кунакны каршы алу

1

Сөйләмдә тылсымлы сүзләр куллану

Кунакларны каршы ала белү, аларны табынга чакыра белү

Туганнарга карата мәрхәмәтлелек хисләре тәрбияләү

Парларда һәм күмәк эшли белү

30.03

30.04

76

4

-мы / -ме сорау кисәкчәләре

1

Әйберләрнең кирәк түгеллеге турында хәбәр итә белү

мы / -ме сорау кисәкчәләрен кулланып, мәгълүмат ала белү күнекмәләрен камилләштерү

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

31.03

31.03

77

5

Туган көн белән котлау

1

Лексик берәмлекләрне үзләштерү

Өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллана ала

Фикерне логик чылбырга салу

5.04

78

6

Эч, аша фигыльләренең I, II, III зат берлек саны

1

Эч, аша фигыльләрен I, II, III затта берлек санда төрләндерү

Эч, аша фигыльләрен I, II, III затта берлек санда куллана белү

Үз фикереңне җиткерү, әйтү, башкаларны тыңлый белү

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

6.04

12

11. Кибеттә (8 сәг)

79

1

Ашамлыклар кибетендә

1

Темага караган лексик берәмлекләрне дөрес куллану

Азык-төлек исемнәрен әйтә белү. Кибеттә сатып ала белү

Парларда һәм күмәк эшли белү

7.04

15.04

80

2

Нәрсә ашыйбыз, нәрсә эчәбез

1

Сүз басымы. Сүзләрдә басымны дөрес кую

Нәрсә ашаганыңны, эчкәнеңне әйтә белү

Фикерне логик чылбырга салу

12.04

18.04

81

3

Савыт-саба

1

Исемнәрне күплек санда сөйләмдә куллана белү

Савыт-саба исемнәрен дөрес әйтә белү;

Гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирә белү

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

13.04

19.04

82

4

Кибеттә савыт-саба сатып алу

1

Темага караган лексик берәмлекләрне дөрес куллану

Кибеттә савыт-саба сатып ала белү

Парларда һәм күмәк эшли белү

14.04

22

83

5

Савыт-саба кибетендә

1

Бу күрсәтү алмашлыгын сөйләмдә куллану

Ничә сум? Сорауларын сөйләмдә куллана һәм аларга җавап бирә белү; -мы / -ме сорау кисәкчәләре

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

19.04

25

84

6

Исемнәрнең I, II, III зат берлек санда тартым белән төрләнеше

1

Исемнәрне I, II, III зат берлек санда тартым белән төрләндерү

Исемнәрнең I, II, III зат берлек санда тартым белән төрләнешен сөйләмдә куллануны камилләштерү

Уку теләге булдыру

Мәгүлүматны туплау өчен күмәк эш башкару

20.04

20.04

85

7

Киемнәр кибетендә

1

Бу күрсәтү алмашлыгын сөйләмдә куллану

Кибеттә киемнәр сатып ала белү

Парларда һәм күмәк эшли белү

21.04

21.04

86

8

Мин нинди кием киям

1

Темага караган лексик берәмлекләрне дөрес куллану

Киемнәрнең исемен, төсен, нинди кием кигәнеңне әйтә белү

Үз фикереңне җиткерү, әйтү, башкаларны тыңлый белү

Фикерне логик чылбырга салу

26.04

26.04

12. . Без шәһәрдә яшибез (8 сәгать)

87

1

Шәһәрдә

1

Темага караган сүзләрне дөрес куллана белү

Кая? Кайдан? Кайда? Сорауларына җавап бирә белү күнекмәләрен камилләштерү

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

27.04

27.04

88

2

Безнең шәһәрдә

1

Үзең яшәгән шәһәр турында сөйли белү

Чиста, матур, кечкенә, зур, пычрак сыйфатларын кулланып, сурәтли белү күнекмәләрен үстерү

Милләтнең, Ватанның бер вәкиле булуың белән горурлану

Парларда һәм күмәк эшли белү

28.04

28.04

89

3

Кайда?соравы

1

Кайда ? соравын аңлый белү, да, -дә,-та,-тә кушымчаларын ялгау тәртибенә төшендерү

Кайда? Соравына җавап бирә белү күнекмәләрен камилләштерү

Мәгүлүматны туплау өчен күмәк эш башкару

3.05

3.05

90

4

Мин транспортта барам

1

Темага караган сүзләрне дөрес куллана белү

Нинди транспортта барганыңны әйтә белү күнекмәләрен ныгыту

Фикерне логик чылбырга салу

4.05

4.05

91

5

«Татарстан шәһәрләре» темасын кабатлау

1

Шәһәр исемнәрен дөрес итеп атау

Ялгызлык исемнәренең зур хәреф белән язылуы

Горурлык һәм гражданлык хисләре формалаштыру

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

5.05

5.05

92

6

Исемнәрнең юнәлеш, чыгыш килеше

1

Ч.килеше һәм Ю.килеше сорауларын дөрес куллана белү. Ялгызлык исемнәрнең зур хәреф белән язылуы

Исемнәрне юнәлеш, чыгыш, килешендә куллану күнекмәләрен камилләштерү

Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

10.05

10.05

93

7

Исемнәрнең урын-вакыт килеше

1

Исемнәрнең У-в. Килеше

Исемнәрнең У-в. Килешен анализлау

Парларда һәм күмәк эшли

11.05

11.05

94

8

«Шәһәрдә» темасын йомгаклау

1

Шәһәрләрне картадан күрсәтү аша шәһәр атамаларын ныгыту, дөрес әйтү

Картадан Татарстан шәһәрләрен күрсәтә һәм исемнәрен атый белә

Әхлакый сыйфатлар формалаштыру

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

12.05

12.05

XI. Җәй (5 сәгать)

95

1

Җәй җитә

1

Лексик берәмлекләрне үзләштерү

Өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллана ала

Фикерне логик чылбырга салу

17.05

17.05

96

2

Г.Тукай «Бала белән күбәләк»

1

Хикәя җөмләләрне интонацион яктан дөрес әйтергә гадәтләндерү

Җәйге ял турында сөйли белү күнекмәләрен формалаштыру

Гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирә белү

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

18.05

18.05

97

3

Җәйге ял

1

Темага караган сүзләрне дөрес куллана белү

Җәйге ял турында сөйли белү күнекмәләрен формалаштыру

Фикерне логик чылбырга салу

19.05

19.05

98

4

Без Сабантуйга барабыз

1

Татар халык бәйрәмнәре турында сөйләшү

Дусларны Сабантуй бәйрәменә чакыра белү; бәйрәмдә нишләгәнеңне әйтә белү

Әхлакый сыйфатлар формалаштыру

Парларда һәм күмәк эшли белү

24.05

24.05

99

5

Без Сабан-туйга барабыз. Йомгаклау дәресе.

1

Лексик берәмлекләрне йомгаклап кабатлау

Җәйге ял турында сөйли белү күнекмәләрен формалаштыру

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

25.05

25.05

1нче сыйныф

1. Исемнәрнең берлек һәм күплек саны.

2. Исемнәргә кем? нәрсә? сорауларын куя белү.

3. Исемнәрнең 1, 2 затта берлектә тартым белән төрләнеше белән таныштыру.

4. Исемнәрнең юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешләре белән таныштыру.

5. Микъдар һәм тәртип саннары белән таныштыру (1-10 саннары).

6. Зат алмашлыкларын берлектә баш, иялек, юнәлеш килешләрендә сөйләмдә куллану белән таныштыру.

7. Бу күрсәтү алмашлыгын сөйләмдә куллану.

8. Кая? Кайда? Кайдан? сорауларына җавап бирә белү.

9. Ничә? Ничек?Нинди? сорауларына җавап бирә белү.

10. Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1,2,3 зат формаларын берлектә сөйләмдә куллану.

11. Боерык фигыльнең II затта берлек сан формасы белән таныштыру.

12. -мы/-ме, түгел, әле кисәкчәләрен сөйләмдә куллану.

13. Белән бәйлеген исем белән сөйләмдә куллану.

14. Һәм теркәгечен сөйләмдә куллану.

15. Сыйфат+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.

16. Сан+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.

Орфографик һәм орфоэпик минимум.

1. Сузык һәм тартык авазлар, аларның аермасы. Калын һәм нечкә сузыклар. Яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аерырга өйрәнү.

2. Татар һәм рус телләрендәге сузык һәм тартык авазларны чагыштырып, дөрес әйтә белү, транскрипция билгеләре белән таныштыру.

3. Сүзләрне иҗекләргә бүлү, иҗекләп икенче юлга күчерү. Иҗек калыпларына нигезләнгән уку кагыйдәләрен гамәли үзләштерү.

4. Озын һәм кыска сузыкларны сүзләрдә дөрес итеп әйтә белү.

5. Татар хәрефләренең кабул ителгән формаларын дөрес язу.

6. Сүз басымы. Сүзләрдә басымны дөрес кую.

7. Хикәя һәм сорау җөмләләрне интонацион яктан дөрес әйтергә гадәтләндерү. Җөмлә ахырында дөрес тыныш билгеләрен куеп язарга күнектерү.

8. Ялгызлык исемнәрен баш хәрефтән башлап язарга өйрәнү.

9. Матур һәм дөрес язу күнекмәләре булдыру.

Боеру максаты белән әйтелгән җөмләләрне аңларга өйрәнү.

Орфоэпик һәм орфографик минимум.

1. Сүз басымы. Аны дөрес куя белүгә ирешү, рус сүзләре белән чагыштырып күрсәтү. Басымлы иҗекләрне һәм сүзләрне дөрес уку һәм матур язу күнекмәләре булдыру.

2. Басымның үзенчәлекле очракларын белү.

2. Сингармонизм законының асылын гамәли үзләштерү.

3. Жөмлә ахырында нокта, сорау яки өндәү билгеләрен куеп, язу
күнекмәләрен гомумиләштерү.

Практик өлеш.

Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерү һәм бәяләү нормалары.

Рус балалары ечен татар теленнен язма эшлер ике төркемгә бүленергә мөмкин:

а) өйрәтү рәвешендәге эшләр (изложение, сочинение);

б) тикшерү рәвешендәге эшләр(күчереп язу, сүзлек диктанты, диктант.

Татар теленә өйрәтү дәвамында бу эш төрләре чиратлаша, ягьни 5-6 өйрәтү рәвешендәге эшкә 1 тикшерү эше туры килергә тиеш.

Күчереп язуны бәяләү.

Пөхтә итеп язылган ,орфографик хаталары булмаган ,ләкин 1-2җирдә хәрефләрнең урыны алышынган булса, “5”ле куела.

Эш бик үк чиста итеп башкарылмаса;1-2 хата җибәрелсә;хәрефләрнең урыны алышынса,1-3 төзәтүе булса, “4”ле куела.

Язуда 3-5 хата җибәрелсә яки хәрефләрнең урыны алышынса;4-5 төзәтүе булса,текст пөхтә итеп язылмаса ;төзәтүләр булса, “3”ле куела.

Хаталар саны 6 дан артса;төзәтүләр күп булса, “2”ле куела.

Сүзлек диктанты һәм аны бәяләү.

Пөхтә,төгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә “5”ле куела

Пөхтә,төгәл язылган .әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булган эшкә”4”ле куела

Пөхтә һәм төгәл язылмаган,4-5 төзәтүе яки 3-5 орфографик хатасы булган эшкә”3”ле куела.

Пөхтә һәм төгәл язылмаган,6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә “2”ле куела.

Диктантны бәяләү.

Пөхтә һәм төгәл язылган,1орфографик ,1пунктуацион хатасы булган диктанка “5”ле куела.

Пөхтә һәм төгәл язылган,2-3 орфографик,2-3 пунктуацион хатасы булган диктантка “4”ле куела.

Пөхтә һәм язылмаган ,4-6 орфографик ,6 пунктуацион хатасы булган диктанка “3”ле куела.

Пөхтә язылмаган ,7 дән артык орфографик,7дән артык пунктуацион хатасы булган эшкә “2”ле куела.

Язма сөйләмне бәяләү.

2-4 сыйныфларда укчыларның язма сөйләм күнекмәләрен үстерү өчен өйрәтү характерындагы изложениеләр,сочинениеләр яздырыла. Аларны бәяләгәндә түбәндәгеләрне исәпкә алырга: эшнең эчтәлеге ягыннан һәм эзлекле язылуы, грамоталы булуы. Башлангыч сыйныфларда изложение һәм сочинение өчен бер билге куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, 1 орфографик һәм иунктуацион яки 1 грамматик хатасы булган эшкә «5»ле уела.