Шәрәфиева Алия Наил кызы [pic]
Казан шәһәрендәге 132нче урта мәктәпнең татар теле һәм әдәбияты
укытучысы
[pic]
Тема: Башлангыч сыйныфларда уен технологиясен куллану.
[pic]
[pic] [pic]
“Балалар матурлык, уен, әкият, музыка,рәсем,хыял һәм иҗат дөньясында яшәргә тиеш”.
В.А.Сухомлинский
[pic]
Уйный-уйный өйрәнәбез!
Уенның уку процессындагы әһәмияте турында сөйләгәндә, иң башта аның бала тормышындагы ролен искәртеп китү мөһим. Уен аша бала дөньяны танып белә, акылын баета, уен ярдәмендә үсә. Уен шулай ук игътибарлылыкны, хәтерне үстерә, сүзлек запасын баетуга ярдәм итә.
Үзем башлангыч сыйныфларда эшләгәнлектән, кызыксындыру чарасы буларак уен элементларын еш кулланырга тырышам. Бу алым дәресләрне җанландырып җибәрә, укучыларның активлыгын үстерә, яңа сүзләрне тизрәк истә калдырырга булыша.
Сезгә дәресләремдә кулланылган берничә төр уенны тәкъдим итәм.
[pic]
“Курчакның портретын яса”.
Максаты: кешенең гәүдә өлешләренең исемнәрен һәм төсләрне ныгыту.
Укытучы: “Безгә бер кунак килде, хәзер мин сезгә аның нинди икәнен әйтәм, ә сез рәсемен ясыйсыз”.
“Ул курчак. Чәчләре сары. Күзләре зәңгәр. Борыны кечкенә. Бантигы яшел. Күлмәге дә яшел. Бите ал. Аягында сары башмаклар.”
Ясап бетергәч, курчак һәм аның портреты чагыштырыла.
2.“Ромашканы җый” уены.
Кем? нәрсә? сорауларын ныгыту өчен.
Ромашканың таҗ яфраклары формасындагы кәгазьләргә әти, әни, абый, апа, эне, сеңел, бала, әби, бабай, укучы, укытучы, аю, төлке, песи, эт, сыер, сарык, күгәрчен, тукран, бакча, чәчәк, сөт сүзләре язылган. Ике бала ромашка чәчәгенең таҗ яфракларын җыя.
3.“Без кунакка барабыз” уены.
Шул исемдәге тема буенча өйрәнелгән сүзләрне яхшырак истә калдыру өчен, укытучы башта 2, аннан 3, аннан күбрәк предметлы рәсемнәр күрсәтә, балалар, исемнәрен бутамыйча, тиз-тиз әйтергә тиешләр.
[pic] [pic]
[pic]
“Кем кунакка нәрсәгә утырып бара?”
Күплек сан кушымчаларын дөрес кулланырга өйрәнү . Һәр сүз белән җөмлә төзеп әйтелә: Курчаклар кунакка машинага утырып бара.
[pic] [pic] [pic] [pic]
Сүзләр: Әтәч, чеби, күгәрчен, каз, куян, керпе, тиен, колын, сыер, үрдәк, кәҗә, дуңгыз, тавык, курчак.
5.Яңа сүзләрне истә калдыру өчен.
Хәзер кыш. Бүген [pic] юк. Көн салкын. Күктә соры [pic] күп. Урамда [pic] ява. [pic] исә. Мин урамда уйнамыйм. Мин [pic] дә утырам.
6.“Балыкчылар” уены.
Максат: Яя хәрефенең авазларын истә калдыру.
2 команда ярыша.Кайсы команда балыкларны тизрәк тотып бетерә,шул җиңүче була.Бер чиләккә (кызыл) я авазы кергән калын сүзләрне, икенче чиләккә (сары) – нечкә сүзләрне магнит ярдәмендә куялар.
7.“Дәреснең темасын бел” уены.
Һәр хәреф билгеле бер тамга белән бирелә. Дәрес темасы шул тамгалар ярдәмендә язылган була.Шуны аңлап укыйлар.
“Домино” уены.
Максат: антонимнарны истә калдыру.
Укучыларга карточкалар таратыла.Карточкалар икегә бүленгән.Бер биттә ике сыйфат язылган.Тактага чыгып,антоним парларын табып,тиешле карточканы куялар.
“Рәсемне җый “ уены.
Максат: Сорау бирү,җавап бирүне ныгыту.
Паззлларның икенче ягына сораулар язылган,шул сорауга җавап бирсәләр генә,рәсемле ягы ачыла.Барлык сорауларга җавап биреп бетергәч, рәсемнең бөтен өлешләре ачылып бетә .
“Язучылар” уены .
Командаларга бүленәләр.Укытучы һәр балага берәр бит тарата.Билгеле бер тәртиптә сорауларны әйтә бара,алар җавапларын бер сүз белән язып баралар.Бер җавап язгач,битнең шул өлешен бөклиләр һәм алмашалар.Барлык сорауларга җавапны язып бетергәч,һәр команда укый.Кызыклы җөмләләр булачак.Аннан соң һәр бала үзенең нинди җөмлә уйлаганын әйтә.
11.”Парыңны тап!” уены.
Һәр укучыга җөмләнең бер өлеше генә язылган карточка бирелә.Кемгәдер җөмләнең башы,ә кемгәдер ахыры эләгә.Билгеле бер вакыт эчендә балалар җөмләләренең төшеп калган өлешен табалар.Аннары парлап укыйлар.
12.”Бакчачылар” уены.
Максат: Җиләк-җимеш исемнәрен истә калдыру.
Укытучы һәр балага җиләк-җимеш исеме язылган кәгазьләр биреп чыга. Ике бала такта янына чыга.Алар - бакчачылар. Бакчачылар чиратлап җиләк-җимеш исемнәрен әйтәләр, ә калган укучылар үз бакчачысы янына чыгып басалар ( кемнең җиләк-җимешен атыйлар,шул чыгып баса).Кайсы бакчачы җиләк- җимешләрне күбрәк җыйган,шул җиңүче була.
Сораулар: Нинди? Кем? Кайчан? Кайда? Нишли?
“Ватык телефон “ , “ Нәрсә бар?”( -мы/-ме) , “Бу кем?”(-мы/-ме), “Нәрсә юк?” (әйе-юк ), “Йөзек салу” (сорау-җавап), “Әйе-юк” (текст ), “Робот”( боерык фигыль), “Нинди хайван?”, “Серле тартма” ( җөмләләр төзү), “Соңгы хәреф”.
Игътибарыгыз өчен
рәхмәт!
[pic]
