| Мәхмүт ауылы урта дөйөм белем биреү мәктәбе муниципаль мәғәриф ҡаҙна учреждениеһы |
| «Ҡаралған» башланғыс уҡытыусылар мб Етәксе: Һибәтуллина МЙ. _______________ «______»______________2014й | «Килешелгән» УТЭ директор урынбаҫары Иҡсанова РС_________ “____”______________2014 | « Раҫланған» мәктәп директоры Асҡаров СН.______________ Приказ №___ “ ____”_____________2014 |
4-се класс өсөн «Башҡорт теле» предметынан
эш программаһы
I категориялы
башланғыс кластар уҡытыусыһы
Яруллина Айгөл Рәшитовна
2014-2015уҡыу йылы
1.Аңлатма яҙыу.
Башланғыс мәктәптә башҡорт теле дәрестәрендә белем биреүҙең төп бурыстары:
-туған телдә камил һөйләшеү,фекркңде еткерә белеү,тел һәм телмәр күнекмәләрен тәрән үҙләштереүгә өлгәшеү;
-уҡыусыларҙың төрлө эшмәкәрлекте үҙләштереүҙәренә ирешеү,универсаль уҡыу эш төрҙәренә өйрәтеү;
-башҡорт халҡының рухи мираҫын өйрәнеүгә ҡыҙыҡңыныу тәрбиәләү;
-дәреслек,өҫтәлмә материал,һүҙлектәр,белешмә әҙәбиәт менән эш итеү кәнекмәләрен камиллаштырыу;
-башҡорт телен башҡа фәндәр буйынса белем алыу сараһы булараҡ ҡулланырға әҙерләү;
-уҡыусыларҙың логик фекерләү һәләттәрен үҫтереү
2.Эш программаһы түбәндәге документтарға нигеҙләнеп төҙөлдө:
- Дөйөм белем биреү Федераль Дәүләт белем биреү стандарттары талаптары;-
-Дөйөм белеү биреү учреждениеяларының санитар-эпидемиологик талаптары (РФ баш врач тарафынан раҫланған 29.12.10 189);
-Мәхмүт мәктәбенең уҡыу планы;
-Мәхмүт мәктәбенең 2014-2015 уҡыу йылының йыллыҡ календарь уҡыу графигы;
- Дөйөм белем биреү буйынса башҡорт мәктәптәренең башланғыс кластары өсөн башҡорт теле буйынса өлгө программалар Өфө:Китап,2011.
3. Башҡорт теле предметының уҡыу планындағы сәғәттәр бирелеше:
Уҡыу планы буйынса аҙнаһына-3 дәрес, уҡыу йылына- 102 дәрес.
Тикшереү эштәре 9 дәрес. Изложение-5. Инша-9.
4. Уҡыу йөкмәткеһенең ҡиммәттәр йүнәлеше
Башҡорт телен өйрәнеү һөҙөмтәһенең бер йүнәлеше булып башланғыс класс уҡыусылары тарафынан рухи ҡиммәттәрҙең системаһын төшөнөү һәм үҙләштереү тора.Башланғыс кластарҙа башҡорт теле дәрестәрендә түбәндәге рухи ҡиммәттәргә иғтибар бүлеү мотлаҡ.
Изгелек ҡиммәтте-үҙеңде һанап бөтөргөһөҙ бәйләнештәрҙән торған донъяның бер өлөшө итеп тойоу,кешеләрҙең тел ярҙамында бер-береһе менән бәйләнеше әҙәплелекте таныуға нигеҙләнеүен аңлау.
Аралашыу ҡиммәте-аралашыуҙың йәмғиәттең,мәҙәниәттең әһәмиәтле бер итеп таныу.
Матурлыҡ ҡиммәте- теленең матур,яғымлы халыҡ байлығы булыуын аңлап үҙләштереү.
Хеҙмәт һәм ижад ҡиммәте –хеҙмәт кешелек йәшәйешенең төп шарты,халәте булыуын ҡабул итеү.Хеҙмәткә һөйөү тәрбиәләүҙә уҡыу эшмәкәрлегенең әһәмиәте ҙур.Уҡыу эшмәкәрлеге барышында ойошҡанлыҡҡа,үҙаллылыҡҡа,яуаплылыҡҡа,хеҙмәтте һөйөргә өйрәнергә мөмкин икәнлеген аңлау.
Илһөйәрлек ҡиммәте-үҙ телеңде һәм халҡыңды хөрмәт итеү,халыҡтың йолаларын,ғөрөф-ғәҙәттәрен өйрәнеү,ғаилә,ил алдында бәләкәйҙән үк яуаплы булыуҙы тойоп үҫеү.
Кешелеклелек ҡиммәте- үҙең һәм башҡалар өсөн яуаплылыҡ тойоп үҫеү,кешенең йәшәү урыны булған тәбиғәтте һаҡлау кәрәклеген аңлау.
5.Башҡорт телен үҙләштереүҙең шәхси,метапредмет һәм предмет һөҙөмтәләре
Яңы стандарттарға ярашлы уҡыу сифатын өйрәнгәндә,йәғни тикшереү процесында,түбәндәге һөҙөмтәләр күҙаллана:
-Шәхси үҫеш кимәле.Баланы шәхес итеп үҫтереү,кешелек сифаттарын тәрбиәләү.Уны үҙ аллы үҫешкә,камиллашыу оҫталығына өйрәтеү.
-Метапредмет кимәле. Универсаль эш төрҙәренә өйрәтеү: танып белеү,ойоштороу һәм коммуникатив эшмәкәрлек,йәғни баланы үҙ аллы уҡырға,белем алырға өйрәтеү.
-Универсаль эш төрҙәренә өйрәтеү. Шәхси эшмәкәрлек-баланы уҡымышлы һәм аңлы шәхес итер үҫтереү.
- Ойоштороу эшмәкәрлеге танып процесы менән идара итеүҙе күҙ уңында тота: эшмәкәрлекте күҙ,планлаштырыу,башҡарыу,тикшереү,үҙгәрештәр индереү һәм баһалауҙы үҙ эсенә ала.
-Аралашыу эшмәкәрлеге белем алыу процесында аралашырға өйрәнеүҙе ойоштороуға йүнәлтелгән.Ул башҡа кешеләрҙе тыңлай белеү һәм аңлауҙы,мәғлүиәтте теүәл тапшырыуҙы үҙ эсенә ала.
- Предмет кимәле. Уҡыу предметын өйрәнеүҙә яңы белем үҙләштереү,уны эшкәртеү һәм ҡулланыу өлкәһендә тейешле тәжрибә туплау.
6.Башҡорт теле уҡыу предметының йөкмәткеһе
-Инша «Алтын көҙ» -Тикшереү эше.
Исем 10с+3с
Нимә ул исем? Килеш.
Морфологик анализ.
-Изложение
- Тикшереү эше.
-Инша «Ҡыш»
Алмаш 4с+2с
Нимә ул алмаш? Морфологик анализ.
-Изложение
-Тикшереү эше.
Сифат 7с+2с
Нимә ул сифат? Сифат дәрәжәләре.
Морфологик анализ.
-Тикшереү эше.
-Инша «Тәүге ҡар»
Рәүеш. 4+3с
Нимә ул рәүеш?
Морфологик анализ.
-Тикшереү эше.
- Инша «Яны йыл»
- Инша «Ҡышҡы уйындар»
Ҡылым 16с+5с
Нимә ул ҡылым? Ҡылым замандары
- Инша
-Изложение
-Инша «Батырлыҡ»
-Контроль диктант
-Тикшереү эше
Һан 6с+3с
Нимә ул һан?
-Изложение
-Инша «Ҡоштар ҡайта»
-Тикшереү эше
Лексика 6с+1с
Омоним,синоним,антоним.
-Изложение
Ҡабатлау 15с+2с
Үтелгәнде ҡабатлау.
-Контроль тикшереү
-Тикшереү эше
7.Календар-тематик план
Үҙ аллы уҡыу, мәғлүмәтле булыу оҫталығын камиллаштырырға:
-белем,мәғлүмәтте эҙләү күнекмәләре булдырырға, команда менен эшләргә;
-Алған мәғлүмәтте ҡағыҙға теркәргә;
-Билдәләмә,ҡағиҙә,алгоритм, һығымта , график схема, модель, таблица ярҙамында теркәргә;
-диалог ҡорорға, уҡыу материалын тикшерергә,анализларға,һығымта яһарға;
-алған белемде,мәғлүмәтте ғәмәли шарттарҙа ҡуллана белергә;
-Мәҙәниле аралашыу этикетына өйрәнергә;
-Әңгәмәсене тыңлай, хуплай белергә;
-Аңламағанда итәғәтле һорашырға,яуап алырға һәм рәхмәтеңде белдерергә;
- үҙ фекереңде ҡыҫҡа һәм аңлайышлы итеп еткерергә, уны яҡлай белергә.
-Тыуып үҫкән ер-һыу атамалары тураһында мәғлүмәт алырға;
-
-үҙ аллы эш итергә;
-Уҡыу, белемдең кәрәклеген төшөнөргә;
-Тыуған илде яратырға;
-Кешелеккә иғтибарлы,ихтирамлы булырға;
-синоним, антоним,омонимдарҙы һөйләмдә табырға,ҡулланырға;
-парлап һә төркөмдәрҙә аңлашып эшләргә;
-һорау ҡүйырға,һығымта яһарға;
1аҙна
2
Телмәр үҫтереү.Инша.” Һаумы, мәктәп!”
1
1аҙна
3
Фонетика.Өн һәм хәреф.
1
1аҙна
4
Һүҙҙәргә фонетик анализ.
1
2азна
5
Һүҙҙәрҙә я,е,ю,ё хәрефтәре.
1
2аҙна
6
Ҡушма һүҙҙәрҙең яҙылышы.
1
2 аҙна
7
Ҡуш тартынҡыларҙың дөрөҫ яҙылышы.
1
3 аҙна
8
Ярҙамсы һүҙҙәрҙең дөрөҫ яҙылышы.
1
3 аҙна
9
Ҡабатлау.
1
3 аҙна
10
Тикшереү эше.Диктант
1
4 аҙна
11
Һөйләм.Баш һәм эйәрсән киҫәктәр.
1
4 аҙна
12
Йыйнаҡ һәм тарҡау һөйләмдәр.
1
4 аҙна
13
Һөйләмдең тиң киҫәктәре. Һөйләмгә синтаксис анализ.
1
5 аҙна
14
Телмәр үҫтереү.Инша «Алтын көҙ».
1
5 аҙна
15
Тикшереү эше.
1
5 аҙна
16
Исем. Нимә ул исем.
1
6 аҙна
17
Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр
1
6 аҙна
18
Исемдең һан менән үҙгәреүе.
1
6 аҙна
19
Исемдең эйәлек заты менән үҙгәреүе.
1
7 аҙна
20
Телмәр үҫтереү. Изложение. Иламаҫ.
1
7 аҙна
21
Исемдең килеш менән үҙгәреүе.
1
7 аҙна
22-23
Исемдәрҙә ҡалын һәм нәҙек ялғауҙар.
2
8 аҙна
24
Рус теленән ингән исемдәрҙә ялғауҙар яҙылышы.
1
8 аҙна
25
Исемгә морфологик анализ.
1
9 аҙна
26
Ҡабатлау.
1
9 аҙна
27
Тикшереү эше.
1
9 аҙна
28
Телмәр үҫтереү. Инша. «Ҡыш.»
1
10 аҙна
29
Нимә ул алмаш.
1
10 аҙна
30
Зат алмаштары.
1
10 аҙна
31
Һорау һәм күрһәтеү алмаштары.
1
11 аҙна
32
Алмаштарҙы килеш менән үҙгәртеү.
1
11 аҙна
33
Телмәр үҫтереү. Изложение.
1
11 аҙна
34
Тикшереү эше.
1
12 аҙна
35
Нимә ул сифат
1
12 аҙна
36
Тамыр һәм яһалма сифаттар.
1
12 аҙна
37
Сифат дәрәжәләре.
1
13 аҙна
38
Төп һәм шартлы сифаттар.
1
13 аҙна
39
Ҡабатлау.
1
13 аҙна
40
Телмәр үҫтереү. Инша. «Тәүге ҡар.»
1
14 аҙна
41
Сифаттың һөйләмдәге роле.
1
14 аҙна
42
Сифатҡа морфологик анализ. Йомғаҡлау.
2
14-15 аҙна
43
Тикшереү. Контроль диктант.
1
15 аҙна
44
Нимә ул рәүеш.
1
15 аҙна
45
Рәүеш төркөмсәләре
1
16 аҙна
46
Рәүеште сифат менән сағыштырыу.
1
16 аҙна
47
Телмәр үҫтереү. Инша.”Яңы йыл”.
1
16аҙна
-
48
Рәүешкә морфологик анализ.
17 аҙна
49
Телмәр үҫтереү. Инша “Ҡышҡы уйындар”
1
17 аҙна
50
Тикшереү эше.
1
17 аҙна
51
Нимә ул ҡылым
1
18 аҙна
52
Ҡылымдарҙың яһалышы.
1
18 аҙна
53
Ҡабатлау.
1
18 аҙна
54
Ҡылымдарҙың заман менән үҙгәреше.
1
19 аҙна
55
Үткән заман ҡылымдары
1
19 аҙна
56!
Үткән заман ҡылымдарының үҙгәреше.
1
19 аҙна
57
Хәҙерге заман ҡылымдары.
1
20 аҙна
58
Хәҙерге заман ҡылымдарының үҙгәреше.
1
20 аҙна
59
Киләсәк заман ҡылымдары.
1
20 аҙна
60
Киләсәк заман ҡылымдарының ике төрө.
1
21 аҙна
61
Телмәр үҫтереү. Изложение.Шыршы турғайы.
1
21 аҙна
62
Ҡылым һөйкәлештәре.
1
21 аҙна
63
Хәбәр һөйкәлеше ҡылымдарының үҙгәреше
1
22 аҙна
64
Ҡабатлау
1
22 аҙна
65
Телмәр үҫтереү. Инша. Батырлыҡ.
1
22 аҙна
66
Шарт һөйкәлеше ҡылымдары
1
23 аҙна
67
Теләк һөйкәлеше ҡылымдары.
1
23 аҙна
68
Ҡылымға морфологик анализ
1
23 аҙна
69
Ҡабатлау. Контроль диктант
1
24 аҙна
70
Тикшереү эше
1
24 аҙна
71
Нимә ул һан.
1
24 аҙна
72
Һан төркөмсәләре
1
25 аҙна
73
Телмәр үҫтереү. Изложение.
1
25 аҙна
74
Һандарҙың дөрөҫ яҙылышы.
1
25 аҙна
75
Һандарҙың башҡа һүҙҙәр менән оҡшалығы
1
26 аҙна
76
Һанға морфологик анализ
1
26 аҙна
77
Ҡабатлау
1
26 аҙна
78
Тикшереү эше.
1
27 аҙна
79
Телмәр үҫтереү.Инша.Ҡоштар ҡайта.
1
27 аҙна
80
Һүҙҙең күп мәғәнәлелеге.
1
27 аҙна
81
Омонимдар
1
28 аҙна
82
Синомимдар
1
28 аҙна
83
Антонимдар
1
28 аҙна
84
Нығынған һүҙбәйләнештәр.
1
29 аҙна
85
Телмәр үҫтереү. Изложение.
1
29 аҙна
86
Йомғаҡлау.
1
29 аҙна
87-88
Фонетика.
2
30 аҙна
89-91
Һөйләм.
3
30-31 аҙна
92-93
Исем.
2
31 аҙна
94
Алмаш.
1
32 аҙна
95
Сифат.
1
32аҙна
96
Рәүеш.
1
32 аҙна
97
Ҡылым
1
33 аҙна
98
Һан
1
33 аҙна
99
Тикшереү эше
1
33 аҙна
100
Контроль тикшереү
1
34 аҙна
101-102
Йомғаҡлау.
2
34 аҙна
8.Техник саралар:
-компьютер
-сайттар: -tugantel.ru
- tel.bashgort.com
-Дәреслек «Башҡорт теле»
-Журнал «Башҡортостан уҡытыусыһы»
-Диктанттар йыйынтығы.
