Қосудың ауыстырымдылық қасиеті
3 + 2 =5
2 + 3 =5
Қосылғыштардың орнын ауыстырғаннан қосындының мәні өзгермейді
Қосу мен азайту - өзара кері амалдар
2 + 1 = 3
1 + 2 = 3
3 – 1 = 2
3 – 2 =1
Кесінділердің ұзындықтарының қосындысы мен айырмасы
5 см + 3 см = 8 см кесінділердің қосындысы
5 см – 3см = 2 см кесінділердің айырмасы
КЕСТЕЛІК ҚОСУ ЖӘНЕ АЗАЙТУ
Алдыңғы және кейінгі сан
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
4 – алдыңғы сан
6 – кейінгі сан
Есеп
Дананың қолында 5 шар бар еді. Ол Сараға 2 шар берді. Данада неше шар қалды?
Бұл – есеп.
Шарты: 5; 2 шар
Сұрағы: ? шар
Шешуі: 5 – 2 = 3
Жауабы: 3 шар
Арманда 4 машина бар. Ермекте 2 машина бар. Оларда барлығы неше шар бар?
Шарты – 4; 2 машина
Сұрағы - ? машина
Шешуі: 4 + 2 = 6 (м)
Жауабы: 6 машина
Есеп артық Есеп кем
[pic] [pic]
Әріпті өрнектер
6 + 4 10 – 7
бұлар санды өрнектер
а + 7 9 – b
бұлар әріпті өрнектер
ОНДЫҚТАРМЕН САНАУ .ЖҮЗ.
Ондықтар. Жүз.
10 бірл. =1 онд.
10 онд. =100 бірл.
Дециметр. Метр.
1 дм =10 см сантиметр (см)
10 дм = 1 м дециметр (дм)
100см = 1м метр (м)
[pic]
10 см немесе 1дм
Бір таңбалы және екі таңбалы сандар
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 – сандар қатары
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 – бір таңбалы сандар
10 – екі таңбалы сан
Ондық. Натурал сандар.
[pic]
1 2 3 4 5 6 7 8 9 – бұлар бір таңбалы натурал сандар.
10 – екі таңбалы натурал сан.
Ондықтармен санау
Кесінділер ұзындықтарының қосындысы мен айырмасы
[pic]
Теңдеу.
4 + х х + 5 b – 5 9 – c
4 + x =9 x + 5 = 9
b – 5 = 4 9 – c = 5
Белгісіз амал компоненті бар тура теңдік теңдеу деп аталады.
х + 3 =7
амалдың қандай компоненті белгісіз? Теңдік тура болатындай х – тің мәнін таңда. Бұл сан – 4. 4 – теңдеудің түбірі.
Теңдеу шешу.
4 + х =9 х + 5 =9
х = 9 – х =9 –
х =5 х=9
4 + =9 + 5 =9
9 = 9 9 = 9
Егер қосындының мәнінен қосылғыштардың бірін азайтса, онда екінші қосылғыш шығады.
а – 5 =3
а = 3 +
а=
-5 =3
3 = 3
Егер айырманың мініне азайтқышты қоссаң, онда азайғыш шығады.
НӨЛМЕН ҚОСУ ЖӘНЕ АЗАЙТУ
Егер қосылғыштардың біреуі 0 – ге тең болса, онда қосындының мәні екінші қосылғышқа тең болады.
4 + 0 = 4 а + 0 =а
0 + 4 = 4 0 + а =а
Егер кез келген саннан 0 – ді азайтсаң, онда сол санның өзі шығады.
4 – 0 = 4 а – 0 = а
Егер азайғыш азайтқышқа тең болса, онда айырманың мәні 0 – ге тең болады.
4 – 4 =0 а – а = 0
Анықтамалық материал
[pic]
[pic]
[pic]
