| Мәхмүт ауылы урта дөйөм белем биреү мәктәбе муниципаль мәғәриф ҡаҙна учреждениеһы |
| «Ҡаралған» башланғыс уҡытыусылар мб Етәксе: Һибәтуллина МЙ __________________________ «______»________________2014й | «Килешелгән» УТЭ директор урынбаҫары Иҡсанова РС______________ “______”______________2014 | «Раҫланған» мәктәп директоры Асҡаров СН. __________________________ Приказ №__________ “ ____”_________________2014 |
2- се класс өсөн «Башҡорт теленән»
эш программаһы
I категориялы башланғыс кластар уҡытыусыһы
Яруллина Айгөл Рәшитовна
2014-2015 уҡыу йылы
1.Аңлатма яҙыу.
Башланғыс мәктәптә башҡорт теле дәрестәрендә белем биреүҙең төп бурыстары:
-туған телдә камил һөйләшеү,фекркңде еткерә белеү,тел һәм телмәр күнекмәләрен тәрән үҙләштереүгә өлгәшеү;
-уҡыусыларҙың төрлө эшмәкәрлекте үҙләштереүҙәренә ирешеү,универсаль уҡыу эш төрҙәренә өйрәтеү;
-башҡорт халҡының рухи мираҫын өйрәнеүгә ҡыҙыҡңыныу тәрбиәләү;
-дәреслек,өҫтәлмә материал,һүҙлектәр,белешмә әҙәбиәт менән эш итеү кәнекмәләрен камиллаштырыу;
-башҡорт телен башҡа фәндәр буйынса белем алыу сараһы булараҡ ҡулланырға әҙерләү;
-уҡыусыларҙың логик фекерләү һәләттәрен үҫтереү
2.Эш программаһы түбәндәге документтарға нигеҙләнеп төҙөлдө:
- Дөйөм белем биреү Федераль Дәүләт белем биреү стандарттары талаптары;-
-Дөйөм белеү биреү учреждениеяларының санитар-эпидемиологик талаптары (РФ баш врач тарафынан раҫланған 29.12.10 189);
-Мәхмүт мәктәбенең уҡыу планы;
-Мәхмүт мәктәбенең 2014-2015 уҡыу йылының йыллыҡ календарь уҡыу графигы;
-Сынбулатова ФШ, Вәлиева Г Ә, «Әлифба» һәм «Башкорт теле»нән уҡыу программалары. Дөйөм белем биреү буйынса башҡорт мәктәптәренең1-4-се кластары .-Өфө:Китап,2012.
3. Башҡорт теле предметының уҡыу планындағы сәғәттәр бирелеше:
Уҡыу планы буйынса аҙнаһына-3 дәрес, уҡыу йылына- 102 дәрес.
Тикшереү эштәре-7с дәрес. Инша-4 с.
4. Уҡыу йөкмәткеһенең ҡиммәттәр йүнәлеше
Башҡорт телен өйрәнеү һөҙөмтәһенең бер йүнәлеше булып башланғыс класс уҡыусылары тарафынан рухи ҡиммәттәрҙең системаһын төшөнөү һәм үҙләштереү тора.Башланғыс кластарҙа башҡорт теле дәрестәрендә түбәндәге рухи ҡиммәттәргә иғтибар бүлеү мотлаҡ.
Изгелек ҡиммәтте-үҙеңде һанап бөтөргөһөҙ бәйләнештәрҙән торған донъяның бер өлөшө итеп тойоу,кешеләрҙең тел ярҙамында бер-береһе менән бәйләнеше әҙәплелекте таныуға нигеҙләнеүен аңлау.
Аралашыу ҡиммәте-аралашыуҙың йәмғиәттең,мәҙәниәттең әһәмиәтле бер итеп таныу.
Матурлыҡ ҡиммәте- теленең матур,яғымлы халыҡ байлығы булыуын аңлап үҙләштереү.
Хеҙмәт һәм ижад ҡиммәте –хеҙмәт кешелек йәшәйешенең төп шарты,халәте булыуын ҡабул итеү.Хеҙмәткә һөйөү тәрбиәләүҙә уҡыу эшмәкәрлегенең әһәмиәте ҙур.Уҡыу эшмәкәрлеге барышында ойошҡанлыҡҡа,үҙаллылыҡҡа,яуаплылыҡҡа,хеҙмәтте һөйөргә өйрәнергә мөмкин икәнлеген аңлау.
Илһөйәрлек ҡиммәте-үҙ телеңде һәм халҡыңды хөрмәт итеү,халыҡтың йолаларын,ғөрөф-ғәҙәттәрен өйрәнеү,ғаилә,ил алдында бәләкәйҙән үк яуаплы булыуҙы тойоп үҫеү.
Кешелеклелек ҡиммәте- үҙең һәм башҡалар өсөн яуаплылыҡ тойоп үҫеү,кешенең йәшәү урыны булған тәбиғәтте һаҡлау кәрәклеген аңлау.
5.Башҡорт телен үҙләштереүҙең шәхси,метапредмет һәм предмет һөҙөмтәләре
Яңы стандарттарға ярашлы уҡыу сифатын өйрәнгәндә,йәғни тикшереү процесында,түбәндәге һөҙөмтәләр күҙаллана:
-Шәхси үҫеш кимәле.
-Метапредмет кимәле. Универсаль эш төрҙәренә өйрәтеү: танып белеү,ойоштороу һәм коммуникатив эшмәкәрлек,йәғни баланы үҙ аллы уҡырға,белем алырға өйрәтеү.
-Универсаль эш төрҙәренә өйрәтеү. Шәхси эшмәкәрлек-баланы уҡымышлы һәм аңлы шәхес итер үҫтереү.
- Ойоштороу эшмәкәрлеге танып процесы менән идара итеүҙе күҙ уңында тота: эшмәкәрлекте күҙ,планлаштырыу,башҡарыу,тикшереү,үҙгәрештәр индереү һәм баһалауҙы үҙ эсенә ала.
-Аралашыу эшмәкәрлеге белем алыу процесында аралашырға өйрәнеүҙе ойоштороуға йүнәлтелгән.Ул башҡа кешеләрҙе тыңлай белеү һәм аңлауҙы,мәғлүиәтте теүәл тапшырыуҙы үҙ эсенә ала.
- Предмет кимәле. Уҡыу предметын өйрәнеүҙә яңы белем үҙләштереү,уны эшкәртеү һәм ҡулланыу өлкәһендә тейешле тәжрибә туплау.
6. Башҡорт теле уҡыу предметының йөкмәткеһе
7.Календар-тематик план.
Үҙ аллы уҡыу, мәғлүмәтле булыу оҫталығын камиллаштырырға: белем,мәғлүмәтте эҙләү күнекмәләре булдырырға, команда менен эшләргә;
-Алған мәғлүмәтте ҡағыҙға теркәргә;
-Билдәләмә,ҡағиҙә,алгоритм, һығымта , график схема, модель, таблица ярҙамында теркәргә;
-диалог ҡорорға, уҡыу материалын тикшерергә,анализларға,һығымта яһарға;
-алған белемде,мәғлүмәтте ғәмәли шарттарҙа ҡуллана белергә;
-Мәҙәниле аралашыу этикетына өйрәнергә;
-Әңгәмәсене тыңлай, хуплай белергә;
-Аңламағанда итәғәтле һорашырға,яуап алырға һәм рәхмәтеңде белдерергә;
- үҙ фекереңде ҡыҫҡа һәм аңлайышлы итеп еткерергә, уны яҡлай белергә.
1 аҙна
2-3
Һөйләм
2
1 -2аҙна
4
Һүҙбәйләнеш.
1
2 аҙна
5-6
Кеше исемдәре.
2
2-3 аҙна
7-9
Кеше фамилиялары
3
3-4 аҙна
10-11
Ер-һыу атамалары.
2
4 аҙна
12-14
Хайуан ҡушаматтары
3
5 аҙна
15
Тикшереү эше.
1
6 аҙна
16-18
Диалог.
3
6-7аҙна
19-20
Йәмғиәт урындарында осрашыу.
2
7 аҙна
21-22
Яҡын кешеләрҙе ҡотлау.
2
8 аҙна
23-25
Аралашыу этикеты. Әкиәт геройҙары.
3
8-9аҙна
26-28
Мәғлүмәт,белешмә эҙләү.
3
9-10 аҙна
29-30
Әйтеш,һынамыш.
2
10-11 аҙна
31
Мәҡәл,әйтемдәр
1
11 аҙна
32-34
Иғлан, белдереү.
2
11-12 аҙна
34
Тикшереү эше.
1
12 аҙна
35
Контроль диктант.
1
12 аҙна
36-37
Һөйләм.
2
13 аҙна
38-39
Һөйләмдең баш киҫәктәре. Эйә,хәбәр.
2
13-14аҙна
40
Һөйләмдә тыныш билдәләре.
1
14 аҙна
41
Телмәр үҫтереү. Инша.Торналы күл.
1
-Тыуып үҫкән ер-һыу атамалары тураһында мәғлүмәт алырға;
-
14 аҙна
42-43
Хәбәр һөйләм.
2
15аҙна
44-45
Өндәү һөйләм.
2
15-16аҙна
46-47
Һорау һөйләм
2
16аҙна
48-50
Текст.Һорау,өндәү һөйләмдәр.
3
17аҙна
51
Тикшереү эше.
1
18аҙна
52
Һүҙҙәрҙең дөрөҫ яҙылышы.
1
18 аҙна
53-55
Ҡалын һәм нәҙек әйтелешле һүҙҙәр.
3
19 аҙна
56-57
Телмәр үҫтереү. Инша.Елдерәләр саналар!
2
20 аҙна
58-59
Һүҙҙе юлдан юлға күсереү.
2
20-21 аҙна
60-62
У-ү хәрефтәре.
3
21-22 аҙна
63
Телмәр үҫтереү.Инша.Шарлауыҡ янында.
1
-үҙ аллы эш итергә;
-Уҡыу, белемдең кәрәклеген төшөнөргә;
-Тыуған илде яратырға;
Кешелеккә иғтибарлы,ихтирамлы булырға;
22 аҙна
64-65
О-ө хәрефле һүҙҙәр.
2
22-23 аҙна
66
Изложение.Э өнө һәм хәрефе.
1
23 аҙна
67-68
Э хәрефле һүҙҙәр.
2
24 аҙна
69
(э) һүҙ башында һәм һүҙ уртаһында.
1
24 аҙна
70-71
Ы хәрефе.
2
24-25 азна
72
Тикшереү эше.
1
25 аҙна
73-74
Й хәрефле һүҙҙәр.
2
25-26 аҙна
75
Й хәрефле һүҙҙәрҙең дөрөҫ яҙылышы.
1
26 аҙна
76-77
Й хәрефле һүҙҙәр.
2
26-27 аҙна
78
Телмәр үҫтереү.Инша. Урманда яңы йыл!
1
27 аҙна
79
Я хәрефе
1
27 аҙна
80
(йа) өнө ниндәй хәреф менән тамғалана.
1
-Кеше менән танышҡанда мотлаҡ әйтелә торған һүҙҙәрҙе яғымлы әйтергә өйрәтеү.
_предметты күҙәтергә, тасуирлап һөйләгә;
Һөйләмде дөрөҫ итеп күсерә белергә;
-Бирелген эштәрҙе аңлы уҡып, дөрөҫ итеп үтәргә.
28аҙна
81
Ю хәрефе.
1
28аҙна
82
(йу) өндәре ниндәй хәреф менән тамғалана.
1
28 аҙна
83-84
(йэ) өндәре ниндәй хәреф менән тамғалана.
2
29 аҙна
85
(йо) өндәре ниндәй хәреф менән тамғалана.
1
29 аҙна
86
Тикшереү эше.
1
30 аҙна
87
Һүҙ төркөмдәре.В (у-ү) хәрефтәре.
1
30 аҙна
88-89
Предметтың атамаһын белдергән һүҙҙәр.
2
30-31 аҙна
90-91
Предметтың хәрәкәтен белдергән һүҙҙәр.
2
31 аҙна
92-93
Предметтың билдәһен белдергән һүҙҙәр.
2
32 аҙна
94-95
Һөйләмдең тиң киҫәктәре.
2
32-33 аҙна
96-98
Ярҙамсы һүҙҙәр.
3
33 аҙна
99-100
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау.
2
34 аҙна
101-102
Йыллыҡ тикшереү эше. Анализ.
2
34 аҙна
8.Техник саралар:
-компьютер
-сайттар: -tugantel.ru
- tel.bashgort.com
-Дәреслек «Башкорт теле» 1,2 –се киҫәк.(Сынбулатова)
-«Башҡорт теле дәфтәре» 1-2 киҫәк. .(Сынбулатова)
-Контроль эштәр дәфтәре. .(Сынбулатова)
-Комплекслы предмет-ара тикшереү эштәре. .(Сынбулатова)
- “Башкорт теле” дереслегене методик ҡулланма. Сынбулатова. Өфө.Китап,2013й.
