Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Мұғалжар аудандық білім, дене шынықтыру және спорт бөлімі
Қандыағаш қаласы нр.4 қазақ орта мектебі
Бекітілді
Мұғалжар аудандық білім,
дене шынықтыру және спорт бөлімі
2013жылғы «__» ______________
№_____________ бұйрығымен
Б А Ғ Д А Р Л А М А
«Қызықты математика»
3,4 - кластар
Қандыағаш 2013 жыл
Қандыағаш қаласы
нр.4 қазақ орта мектебінің
бастауыш класс мұғалімі
Г.А.Турабаеваның
«Тіл дамыту» бағдарламасына
Пікір
Бағдарламада бастауыш мектеп буынының 3-класс оқушыларының ақыл-ойын, тіл байлығын дамыту, қызығушылығын ояту, белсенділігін арттыру, тапқырлыққа баулу, танымдық шығармашылық қабілетін жетілдіру, сөздік қорларын молайту, ауызекі сөйлеу тілін дамыту мақсаттары көзделген.
Берілген тақырыптар мазмұны 3-класс оқушыларының үздіксіз дамуын, дүниетанымын кеңейту, жеке бас ерекшеліктерін ескеру, оқу - танымдық әрекеттерін дұрыс қалыптастыру ескеріліп дайындалған.
Мәтінді оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу, әр сөздің мағынасын ұғыну, сонымен бірге баланың өздігінен ізденуі дамудың бірде - бір жолы.
Оқушылардың өздігінен жұмыс атқаруына мүмкіндіктер беріледі, шығарма жазу, өлең құрастыру, сурет бойынша әңгімелеу, жұмбақтар шешу, әдеби жанрларды таңдау, балалар әдебиет үлгілеріндегі кейіпкерлерге мінездеме беру, жоспар құру, шығармаларды толықтырып құрастыру, басылымдарды пайдалана алу оқу барысында жүргізіледі.Оқушылар өз бетінше жұмыс жасап, нәтижесін талдап, өзін – өзі бағалап үйренеді.
Бастауыш буын оқушыларының ақыл-ойын, әдеби сауатын дамытуда, ізгілікті-елжанды дара тұлға тәрбиелеуде бағдарламаның көмегі зор.
Мұғалжар аудандық білім,
дене шынықтыру және
спорт бөлімінің
бастауыш кластар бойынша әдіскері: Ж.Ж.Айтбаева
Қандыағаш қаласы
нр.4 қазақ орта мектебінің
бастауыш класс мұғалімі
Г.А.Адылханованың
«Қызықты математика»
бағдарламасына
Пікір
Бағдарлама балалардың ақыл-ойын, логикалық ойлау қабілетін дамыту, зейінін, әрекетін бақылау, қызығушылығын ояту, белсенділігін арттыру, тапқырлыққа баулу, ойлануға , талдау жасауға үйрету, танымдық, шығармашылық қабілетін жетілдіру мақсаттары көзделген.
Қазіргі кезде білім сапасы мен оқушылардың жеке басының қабілетін дамыту қай кездегіден де өткір қойылып отыр. Ол үшін мұғалім оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін пайдалану қажет. Осы жоғарыда айтылған талаптарды ескеретін болсақ математикаға қосымша «Қызықты математика» бағдарламасын ұсынуға болады.
Есеп оқушылардың логикалық ойлау, кеңістікті елестету, жеке бас қабілеттерін дамытуға бірден-бір себепші болатын басты құрал болып табылады.
Бағдарлама балаларды жаттанды түрде оқымай, нақтылы заттардың тобын немесе олардың суретін практикалық тұрғыдан пайдаланып, жұмыс істей алады, есептеу тәсілдерін дауыстап айтуға үйренеді.
Оқу сапасын арттырып, ой-өрісін, қиялын дамыта түседі.
Әр оқушы өзіне тән қарқынмен алға жылжиды, бағдарлама талаптарға сай дайындығының болуы жүзеге асырылады. Жалпы алғанда математиканы оқытудың әдістеріне ерекше мән берудің қажеттілігін сезінуге мүмкіндік береді.
3,4-класс оқушыларының ақыл-ойын, ойлау қабілетін дамытуға бағдарламаның көмегі зор.
Мұғалжар аудандық білім,
дене шынықтыру және
спорт бөлімінің
бастауыш кластар бойынша әдіскері: Ж.Ж.Айтбаева
Курс бағдарламасының негізі
«Математикалық ойындар», «Логика», «Тереңдетілген математика», «Қызықты математика» бағдарламасы.
Мұғалжар аудандық білім, дене шынықтыру және спорт бөлімінің бастауыш кластар бойынша әдіскері: Ж.Ж.Айтбаева
Құрастырған бастауыш класс мұғалімі: Г.А.Адылханова
Қандыағаш қаласы нр.4 қазақ орта мектебінің бастауыш кластар бойынша бірлестік отырысында «Қызықты математика» бағдарламасы талқыланды.
Хаттама № «___» _____________ 2013ж
Қандыағаш қаласы
нр.4 қазақ орта мектебінің
директоры: Е.Ә.Шымқаев
Мұғалжар аудандық білім, дене шынықтыру және спорт бөлімінің
сараптау отырысында «Тіл дамыту» бағдарламасы мақұлданды.
Хаттама № «___» _____________ 2013ж
Сараптау комиссиясы ________ _______________
(қолы) ( аты-жөні )
Қандыағаш қаласы
Түсінік хат
Әдебиеттік оқу оқулығы негізге ала отырылып жасалған бағдарлама.
«Тіл дамыту» бағдарламасы бастауыш сынып оқушыларының ауызша және жазбаша тілін дамытуды, яғни сөздік қорын байытуды, байланыстыра және грамматикалық тұрғыда жүйелі сөйлеуге үйретуді, сөйлеу мәдениетін қалыптастыруды көздейді. Ұлттық тәрбие, рухани- мәдени құндылықтар және тұлғаны қалыптастыруға ықпал етеді.
Білім мазмұнының тақырыптары оқушының дүниетанымын арттыратын және айнала қоршаған дүние туралы дұрыс көзқарасын қалыптастыратын, оның тұлға ретінде өсіп-дамуын қамтамасыз ететін мәселелерді қозғайды.
Адамның ішкі рухани жан дүниесі байлығын ашуға, адамгершілікке тәрбиелеуге, тілі мен қиялын дамытуға мүмкіндік береді.
Түсінік хат
Математика оқулығын негізге ала отырып жасалған бағдарлама.
Бастауыш сыныптар математика мектептің негізгі сатысындағы математика курсының ажырамас бөлігі. Оқушының өмір сүруіне және мектептің келесі сатысына оқуын сапалы жалғастыру үшін дағдыларды қалыптастыруды қажет етеді.
Бастауыш сынып математика мәтінді есептерді орындау ең қиын, әрі күрделі мәселе, сондықтан да бастауыш сынып мұғалімдеріне «есеп» термині орындалуға тиісті, пайымдау, есептеу, салыстыру, тексеру арқылы орындалатын жаттығу екендігін ескеру өте маңызды.
Есепті шығару арқылы оқушылардың танымдық қабілеті артады. Оқу сапасын арттыру, ой-өрісін, қиялын дамыта түседі.
Әр оқушы өзіне тән қарқынмен алға жылжиды. Бағдарлама талаптарына сай дайындығының болуы жүзеге асырылады. Жалпы алғанда математиканы оқытудың әдістеріне ерекше мән берудің қажеттілігін сезінуге мүмкіндік береді.
Есептің әр түрлерін шығару дағдыларын қайталауға, әртүрлі тәсілдерді қолдана білуге, теңсіздіктер құрастыру және шығаруға, оқушының тақырыпты қаншалықты жақсы меңгергенін анықтауға тигізер көмегі зор.
Білім мазмұнының тақырыптары оқушының дүниетанымын арттыратын және айнала қоршаған дүние туралы дұрыс көзқарасын қалыптастыратын, оның тұлға ретінде өсіп-дамуын қамтамасыз ететін мәселелерді қозғайды.
Адамның ішкі рухани жан дүниесі байлығын ашуға, адамгершілікке тәрбиелеуге, тілі мен қиялын дамытуға мүмкіндік береді.
Мақсаты – балалар әдебиетінің шығармаларын оқыту, оқырмандық мәдениетке баулу, дұрыс, мәнерлеп және шапшаң оқуды меңгерту, көркем-шығармашылық және танымдық қабілеттерін, тіл байлығын дамыту, өз шығармашылығын жетілдіру, белгілі бір нәтижеге жетуге, ұжымдық мақсатқа бағынуға, үлкендер мен балалар арасында ынтымақтастық қарым-қатынас орнатуға, ұлттық және рухани-адамгершілік тәрбие беру.
Міндеттері:
- оқу сапасын жетілдіру;
- тілін дамытуда ауызекі сөйлеу, тілдің дыбысталу мәдениетіне тәрбиелеу;
- сауаттылыққа баулу және әдеби тілде еркін сөйлеуді меңгерту;
- тұлғалық оқырмандық мәдениетін қалыптастыруда ана тілінде ауызша дұрыс сөйлеу, өз ойын анық, нақты баяндау білігі мен дағдысын қалыптастыру ;
- тіл байлығын арттыру;
- қазақ және әлем балалар әдебиетімен таныстыру;
- жанр түрлерін үйрету;
- шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру;
- елжандылық – отансүйгіштікке, еңбексүйгіштікке, салауаттылыққа тәрбиелеу.
Күтілетін нәтижелер:
- ауызекі сөйлеу тілі дамиды;
- оқу шапшаңдығы артады;
- әдеби тілде еркін сөйлеуді меңгереді;
- шығармашылық қабілеттері дамиды;
- тұлғалық оқырмандық қабілеті қалыптасады:
- өз ойын анық, нақты баяндау білігі мен дағдысы артады;
- жанр түрлерін меңгереді;
- елжандылық-отансүйгіштікке, салауаттылыққа тәрбиеленеді;
- жаңа сөздерді меңгере алады.
Тіл дамыту 3-класс
І жартыжылдық
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы Алматыкітап
2
Ә.Шынбатыров. Талапты
1
Ақын өлеңіндегі тақырып пен идеяны ашуға мумкіндік жасау; қазақ тілі пәнімен байланыстыру
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
3
Ә.Балта. Кітап оқудың пайдасы
1
Мәтіндегі негізгі ойды ашып, кітап туралы түсініктерін кеңейту
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
4
Ы.Алтынсарин. Кел,балалар,оқылық !
1
Ы. Алтынсарин туралы білетіндерін тиянақтай түсу .Өлеңді мәнерлеп оқуға жаттықтыру
Ы.Алтынсарин
Таза бұлақ
5
Ә.Табылды. Күздің кереметі
1
Мәтін мағынасын ашу. Шығармашылығын дамыту. Күз мезгілінің ерекшелігін ұғындыру.
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
6
А.Хамзеұлы. Сабақтан кешіккен Уали
1
Мәтінді дұрыс түсініп, мәнерлеп оқуға дағдыландыру, мағынасын ашу
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
7
Тыйым сөздер
1
Әдебиеттегі ұлттық салт-дәстүрімізге енетін тыйым сөздер туралы мағлұмат беру
Асыл сөз» жинағы
8
Ә.Табылды. Дақылдар әні
1
Дақылдар қасиетімен таныстыру.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
9
Ө.Бөкей. Анна апайдың бақшасы
1
Мәтін мағынасын ашу. Шығармашылығын дамыту.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
10
Т.Алшынбаев. Құсқанаты
1
Табиғат көрінісімен, құстар тіршілігімен таныстыру.
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
11
М.Сәрсеке. Туған жердің тасы да танымал
1
Қ.Сәтбаев туралы білімдерінің кеңеюне жағдай жасау.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
12
М.Әлімбаев. Әлихан Бөкейханов
1
Мәтін мазмұнын түсін-діру, шығармашылығын дамыту.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
13
С.Мұқанов. Көкшенің кеудесінде
1
Көкше табиғаты туралы түсінік беру.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
14
Мақал-мәтелдер
1
Халық ауыз әдебиетінің бір түрі мақал-мәтелдер туралы мағұлмат беру.
Сейіт Кенжеахиетұлы . Жеті қазына
15
М.Шаханов Желтоқсан тағылымы
1
Мұхтар Шаханов туралы түсінік қалыптастыру, тәуелсіздігіміз жайында әңгімелеу .
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
16
Б.Ысқақов. Достық космодромы
1
Өлең мазмұнын түсіндіре отырып,Байқоңыр туралы мағлұмат беру.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
Тіл дамыту 3-класс
ІІ жартыжылдық
Әдебиеттік оқу Алматыкітап
1-бөлім
2
Абай мен Әбіш
1
Әңгімедегі Абай мен Әбіш туралы оқушыларға түсіндіру
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
2-бөлім
3
Ж.Құлиев. Әбілмансұр
1
Мәтін мазмұнын түсіндіру, Абылай туралы кеңірек түсінік беру.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
1-бөлім
4
Шешендік сөздер
1
Шешендік сөздер туралы түсінік беру.
Асыл сөз» жинағы
5
Жиренше шешен
1
Қазақ халқының сөзге шешен тұлғалары туралы түсінік қалыптастыру, шешендік сөдер туралы білімдерін толықтыру.
«Аңыз адам» журналы,2011 ж
6
Жетеліге жеті өсиет
1
Өсиет туралы түсінік беру, ой-өрістерін кеңейту
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
7
Ұшқыр ой мен шешен тіл (интеллектуалды ойын-сайыс сабақ)
1
Ойын арқылы сөздік қорларын дамыту, шығармашылық қабілеттерін дамыту
Бастауыш сыныпта оқыту барлық пәндер бойынша журналы
8
Қ.Баянбай. Жақсы мен жаман
1
Өлеңді мәнерлеп оқуға жаттықтыру, әрі ойын жуйелі жинақтап сөйлеуді үйрету
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
2-бөлім
9
Ө.Тұрманжанов«Сіз», «біз» деген жылы сөз
1
Өлеңді мәнерлеп оқуға жаттықтыру, әрі ойын жуйелі жинақтап сөйлеуді үйрету.
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
2-бөлім
10
Өтіріктің залалы
1
Мәтінді дұрыс түсініп, мәнерлеп оқуға дағдыландыру; көл айналасындағы табиғат көрінісімен таныстыру
Балдырған журналы
11
Қ.Мырза Әли. Тоқымқағар
1
Әңгімені оқытып, мәтін мазмұнын түсіну арқылы оның идеясын ашуға жағдай жасау
Әдебиеттік оқу
Алматыкітап
2-бөлім
12
Жаңылтпаштар
1
Жаңылтпаштарды жатқа білу мүмкіндіктерін арттыру
Жаңылтпаштар жинағы
13
Ертегілер
1
Ертегі түрлерін таныс-тыру арқылы, ертегінің компазициясын анықтай алуға үйрету
«Ол кім, бұл не?» энциклопедиясы
14
Ы.Алтынсарин. Таза бұлақ
1
Оқушыларға «Таза бұлақ» мәтінін түсіндіру;
Ы. Алтынсарин туралы білетіндерін тиянақтай түсу
Ы.Алтынсарин
Таза бұлақ
15
Құстардың ұя салуы (ертегі)
1
Ертегі мазмұнын тусініп оқуға, идеясын ашуға және өткен сабақтармен байла-ныстыра отырып, ертегі ерекшелігін байқауға мумкіндік беру
Ертегілер жинағы
16
Ы.Алтынсарин. Асыл шөп
1
Әңгіменің мазмұнын ашу, автордың ойын ұғындыру, дүниетанымдарын кеңейту
Ы.Алтынсарин
Таза бұлақ
17
Жол жоқ жерден жол тапқан Алдаркөсе
1
Алдаркөсе туралы білетіндерін жинақтау, қосымша мағлұмат беру
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
18
Ж.Әбдіраш. Жазғы тілек
1
Автордың жаз мезгіліндегі ерекше суреттеген көріністерін түсіндіріп, мәнерлеп оқу дағдыларын жетілдіру
Әдебиеттік оқу хрестоматиясы
Алматыкітап
Сабақтың тақырыбы: Әлихан Бөкейханов
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға туған жердің азаттығы мен бостандығы
үшін жанын пида еткен, Алаш партиясының жетекшісі
болған Әлихан Бөкейхановтың өмірімен таныстыру.
Дамытушылық: Өлеңді мәнерлеп оқуға және танымдық білімдерін
арттыру, ой-өрісін жан жақты жетілдіру. Сөздік қорын
байыту. Қорытынды жасау дағдыларын арттыру.
Тәрбиелік:Оқушыларға қазақтың мақтанышын үлгі ету. Отанын
туған жерін сүйетін жас ұрпақты тәрбиелеу.
Түрі: аралас сабақ
Көрнекілігі: сызба, портрет, ақпарат парақшасы, интереактивті тақта.
Әдіс-тәсілдері: баяндау, түсіндіру, сұрақ-жауап, ой толғаныс.
Сбақтың барысы: І Ұйымдастыру
Психалогиялық дайындық
Тәртіп, талғам, тәрбие, Ғылым , білім кімде көп,
Үлкендерден аламыз. Соған ұқсап бағамыз.
Қанат бойлап қиялға, Сағат санап өсуде,
Тұлпар мініп шабамыз. Ақыл, ой мен санамыз.
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
1.Мәтінді оқу
2.Әңгімелеу
3.Сұрақ-жауап
ІІІ Үй тапсырмасын бекіту
Баланың ағаш томарынан жасағаны не?(домбыра)
Мәтіндегі батыр кім? (Махамбет Өтемісұлы)
Әңгімедегі жас қойшы кім деп білесің? (Құрманғазы Сағырбайұлы)
Қабырғаң әлі қатпаған, томағаң әлі толмаған деген сөз қандай мағынады айтылған?
(әлі жассың)
ІҮ Топтастыру
І [pic] топ ІІ топ
[pic]
[pic] [pic] [pic] [pic] ақын
К [pic] [pic] [pic] үйші [pic] [pic]
өжет жыршы
сазгер күй өз ұлтын ойлаған батыр ақын
атасы ақылды адам
ІІІ топ
[pic] Адай Қайран шешем
[pic] [pic] Алатау
[pic] [pic]
[pic] [pic]
[pic] [pic] [pic] [pic] [pic]
Дина Тәттімбет Қорқыт Сүгір Балбырауын Сарыарқа Кішкентай
Ү Сөзжұмбақ шешу
1.Абылайдың шын аты кім? (Әбілмансұр)
2. Тайшыханмен шайқасқан батыр кім? (Алпамыс)
3.Қазақ әйел затынан шыққан асқан домбырашы (Дина)
5.»Қызыл жебе», «көке» сөздерін жазған оқушы (Тұрар)
6.Күй атасы (Құрманғазы)
Шешуі: Әлихан Бөкейханов
ҮІ Жаңа сабақ
1.Автормен таныстыру. М.Әлімбаев
2.Әлихан Бөкейхановты таныстыру.
Тұлғаны тану айдары.
Әлихан Бөкейханов 1866 жылы 5 наурызда Ақтоғай ауданы Қаратал совхозында қазіргі Шабанбай би ауылында Тоқырауын өзені бойында дүниеге келген. Ауыл молдасынан сауатын ашып, білімін Семейдегі қазақ орта мектебінде жалғастырған. Алғырттығы мен білімділігінің арқасында Ресейдің ірі қаласы Санкт-Петербургте білім алып, осы кезден бастап саяси іске араласа бастаған.
Ол аса көрнекті ғалым, қоғам қайраткері, мемлекет басшысы, Мемлекеттік Думаның депутаты, “Ресейдің мұсылман халықтары”, “Жер және қала іскерлері” съездерінің делегаты IV Мемлекеттік Думаның “Мұсылман фракциясының мүшесі”, ұлттық-демократиялық “Алаш” партиясының ұйымдастырушысы, ұлттың рухани көсемі, орыстың Императорлық географиялық қоғамының Батыс Сібір бөлімі басқару комитетінің мүшесі, Санкт-Петербург университетін екі дипломмен - экономист және заңгер мамандықтары бойынша бітірген, көптеген ғылыми еңбектердің авторы, журналист, ғасыр саңлағы, атақты “Қарқаралы петициясын” ұйымдастырушы, авторы болып табылады.
3. Бейнебаян (Әлихан Бөкейханов фотолары)
[pic] [pic]
ҮІІ Оқулықпен жұмыс
А) Өлеңді мұғалімнің дауыстап оқуы
Ә) Оқушылардың іштей оқуы
Б) Тауып оқу
ҮІІІ Ой қорыту Жаңа сөз
Алаш партиясы-Саяси ағымдар мен саяси партиялардың бірі., мемлекет болып құрылуына ат салысады
Ақ патшаның – билік жүргізушілер, Ресей патшалары.
ІХ Сергіту сәті
Енші алдық егеменді ел болдық,
Мойындаттық жаһанды.
Жүрегіміз елжіреп,
Сүйемін туған Отанды.
Х Шығармашылық тапсырма «Ойлы болсаң, озып көр !»
Ұланымын______________,(ұлы елдің)
Ойлап өскен ертеңді.
Туған елді____________,(сүюге)
Шақырамын сіздерді.
ХІ Ақпарат- карточкасымен жұмыс
(Көп нүктенің орнына қажетті сөз тіркесін қойып жазу қажет)
А) А.Бөкейханов ............жылы дүниеге келгнен .(1866)
Ә) ) А.Бөкейханов. . . . . .партиясының жетекшісі болған. (Алаш)
Б) Әлихан шетелдің . . . . .тілінде сайраған, білімді ғалым. (тоғыз)
В) Туған елдің ... . . .тіледі. (бостандығын)
Г) . . . . .Әлихан мәңгілікке көз жұмды. (1937ж)
ХІІ Ассосация құру
1 [pic] [pic] [pic] [pic] [pic] 886ж туған шындықты жырлаған
9 [pic] [pic] тілді біледі ғалым
Елін сүйеді Алаш жетекшісі
ХІІІ Өлең жолдары
Ашылып көне көздің бұлақтары
Балапан жүрегінен жыр ақтарды.
Аспанға атып бөріктерін жатыр бүгін,
Әлихан бабамыздың ұрпақтары.
Тәуелсіздік түскен жоқ ол аспаннан
Тарихы оның тым тереңнен басталған.
Бодандықтан құтқарам деп елімді,
Талай боздақ қара жерді жастанған.
ХІҮ Бағалау
ХҮ Үйге тапсырма
1.“Алихан Бөкейханов” түсініп оқу
2.“Үлгілі өмір” тақырыбында эссе жазу
Сабақтың тақырыбы: Күздің кереметі
Сабақтың мақсаты: оқушыларға табиғаттың әсем көрінісін бақылата отырып,
әсемдікке,сұлулыққа баулып, эстетикалық талғамын арттыру,
әрі оқи білуге, жүйелеп сөйлеуге жаттықтыру.
Сабақтың дамытушылығы: Оқушылардың сөздік қорын, ой-қиялын дамыту.
Жинақы дұрыс сөйлеуге, сұраққа нақты, толық жауап
дағдыландыру.
Сабақтың тәрбиелілігі: Оқушыларды күз байлығымен, көкөніс түрлерімен
таныстыра отырып, оқушыларды табиғатты сүюге, қорғауға
және еңбек етуге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Суреттер, жеміс-жидек, көкөністер, слайд.
Сабақтың түрі: Жарыс сабақ.
Сабақтың типі: Іскерлік пен дағдыны қалыптастыру, сын тұрғысынан ойлау стратегиясы.
Сабақтың әдісі:Топтастыру, жұмбақ шешу, Венн диаграммасы, мақал-мәтелдер, сұрақ-жауап.
Сабақтың барысы: I Ұйымдастыру, II үй жұмысын тексеру
Топпен жұмыс.
1.Күз мәтінін оқыту, мазмұнын айту.
2.«Сиқырлы әріптер» ойынын ойнату.
1.Күздің кереметі деген сөйлемдегі әрбір әріптерді жеке-жеке шығарып алу. Ол әріптерді теріс қаратып қалтаға салып қоямын. Әрбір оқушы сұраққа жауап беру арқылы сол карточкадағы номер бойынша теріс қарап тұрған әріпті ашады. Сонда «Күздің кереметі» деген жаңа тақырып шығады.
Сұрақтар:
1.Күздігүнгі ауа райын сипаттап бер.
2.М.Дулатов кім? Оның қандай кітабы елді еркіндікке шақырған?
3.«Жұрт күземін алған» дегенді қалай түсінесің?
4.Құстар не себепті жылы жаққа ұшып кетеді?
5.Жаз мезгілімен салыстырғанда күздің қандай ерекшелігін байқадыңдар?
6.Күз айларын ата.
7.Күз туралы қандай және кімнің өлеңдерін білесің?
8.Күзді неге «Алтын күз» деп атаймыз?
9.Күз туралы шағын әңгіме айтып бер.
10.Жұмбақ шешу.
Күндер суып, шөп пісіп
Ел пішенін орады
Бұл қай кезде болады? (Күз)
11. «Күздің кереметі» деген сөз тіркесін шығарып алу.
- Күздің кереметі дегенді қалай түсінесің?
- Күздің байлығы, молшылығы.
Күзде қандай байлыққа кенелеміз?
Жемістер, көкөністер, астық піседі. Осы жерде Венн диаграмасын пайдаланамын.
Бақта өседі Бақшада өседі
[pic] [pic]
Слайдпен күзгі дастарқанды көрсету.
Бүгінгі біздің жаңа тақырыбымыз: Әдібай Табылдиевтің «Күздің кереметі» мәтіні. Автормен қысқаша таныстыру. Әдібай Табылдиев – Жамбыл облысы, Луговой ауданында 1926 жылы дүниеге келген. «Сөз бөбектегі» деген алғашқы кітабы шыққан.
Мәтінді оқып беру.Түсіндіру.
1.Түртіп алу стратегиясы
Бөліктеп оқыту
Тұтастай оқыту
Тауып оқу
4.Сергіту сәті.
Жұмбақ шешкізу. 1.Бойын жерге жасырған,
Бұрымы бар жасылдан. ( Сәбіз)
2.Әр желінің асты толған көк қоян,
Көк қоянды жаз болғанда жеп қоям. (Қияр)
3. Іші жұмсақ,сүті қатты,
Еті қызыл, сүтті тәтті. (Қарбыз)
4.Қалың киімді ұнатады,
Шешіндірсең, жылатады. (Пияз)
5.Басым-дене, денем бас,
Мойным қысқа бұрылмас (Орамжапырақ)
6. Ұзын мұртты сарылар
Қойнында наны бар. (Бидай)
Осыдан кейін «Сын тұрғысынан ойлау стратегиясының» топпен жұмыс технологиясын қолдандым.
1-топ. «Күз-байлық, молшылық» тақырыбына шағын әңгіме жазу.
2-топ. Осы мәтінге байланысты бақшадағы жемістер жайлы сурет салу.
3-топ. Күз туралы өлең шығару.
Әрбір топтың жұмысын тексеру.
5.Жоспар құру.
Күздің кереметтері
Күз байлығы
Қызу еңбек
6.Тапсырмалар орындау.
1-топ. Омар атайдың сөзін тауып оқу.
2-топ. Омар атайдың немерелеріне жайған дастарханын суреттеп айту.
3-топ. Омар атайдың күз дегеніміз не екнін түсіндірген әңгімесінен мәтіннен тауып оқу.
7.Дәптермен жұмыс.
1.Күз-байлық, молшылық
2.Күз ет пен май
3. «Күздің бір күні қыстың бір айын асырайды»
8.Тірек схемасы арқылы түсіндіру.
9.Оқушыларға күзге байланысты сурет салғызу.
10.Топтастыру стратегиясы.
[pic] Күн бұлтты болады
а [pic] [pic] стық піседі құстар жылы жаққа ұшады
[pic]
ж [pic] [pic] ауын-шашын жеміс-жидектер піседі
болады
[pic] [pic]
қысқа дайындық көкөністер піседі
1 [pic] 1.Сұрақ қою.
12.Қорытынды.
Қорыта айтқанда, күзде аянбай еңбек етсек, қыста қысылмайды екенбіз.
Мақалдар.
1.Еңбегің қатты болса
Жегенің тәтті болады.
2.Еңбек етсең емесің.
3.Еңбек етпеген ішіп-жемейді.
13.Бағалау.
14.Үйге тапсырма.
Сабақтың тақырыбы: Ұшқыр ой мен шешен тіл
Мақсаты:
Оқушылардың білімдерін жинақтап, тереңдету.
Оқушылардың қызығушылықтарын арттыру, шапшаңдыққа баулу, белсенділіктерін арттыру.
Топпен жұмыс істей отырып, өзгенің пікірін құрметтеуге, ұйымшылдыққа баулу.
Көрнекілік: жұмбақтар, өлең жолдары, үзінділер, презентация.
Түрі: интеллектуалды ойын-сайыс
Ойын барысы:
І. Ұйымдастыру.
Ойынның тақырыбы мен мақсатымен (слайд) таныстыру.
Бәйгеге түсіп жарыспай
Жүйріктің бағы жанар ма?
Білім мен өнер жарысып,
Тәрбие, тәлім табар мән.
Бұл бәйге ойдың бәйгесі
Кім жүйрік ойға, сол алда,-дегендей, бүгінгі интеллектуалды ойынымыз сайыс түрінде өтеді. Осы уақытқа дейін алған білімдеріңді көрсетіп, ортаға салыңдар.
Ойынға 3 топ қатысады. Ойын V айналымнан тұрады.
Ойын ережесімен таныстыру.
Ойынды бастамас бұрын әр топ өзін ,ұранымен таныстырады.
І-топ. Топтың аты – «Сұңқар»
Ұранымыз: Білім алып бүгін алтын ұяда,
Ертең әлі шарықтаймыз қияда.
ІІ-топ. Топтың аты – «Тұлпар»
Ұранымыз: Асау тұлпар желдей ескен арынды,
Оқу менен еңбекке сал барыңды.
ІІІ-топ. Топтың аты – «Болашақ»
Ұранымыз: Болашақтың ұл-қызымыз
Көркейтеміз елді біз.
Енді ойынымыздың І- айналымын бастаймыз.
І -айналым «Ұшқыр ой»
Әр топқа қазақ тілі пәнінен сұрақтар қойылады. Тез, жылдам, нақты жауап беру керек. Әр топта 6 оқушы 1 сұраққа жауап береді.
«Сұңқар» тобына:
Сөздің әрі қарай бөлінбейтін, мағыналы бөлігі. (түбір)
Жалқы есімдер қалай жазылады? Неге? (бас әріппен)
Сын есімнің сұрақтары. (қандай? қай?)
«Бесінші» сөзі қандай сұраққа жауап береді? (нешінші?)
Әдемі сөзіне жуық мәндес сөзді ата. (сұлу, көркем)
Сұраулы сөйлемнің соңына қандай тыныс белгісі қойылады? (сұрақ белгісі)
«Тұлпар» тобына:
Дауысты дыбыстар неше топқа бөлінеді? (2: жуан, жіңішке)
Заттың қимылын, іс-әрекетін білдіретін сөз табы қалай аталады? (етістік)
Сөздің мағынасын өзгертетін қосымша қалай аталады? (жұрнақ)
Батыр сөзіне жуық мәндес сөзді ата. (ер, қаһарман)
Жалпы есімдер қалай жазылады? (кіші әріппен)
Хабарлы сөйлемнің соңына қандай тыныс белгісі қойылады? (нүкте)
«Болашақ» тобына:
Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? (3: қатаң, ұяң, үнді)
Сөз бен сөзді байланыстыратын қосымша қалай аталады? (жалғау)
Кейде дауысты, кейде дауыссыз болатын дыбыс. ( у )
Зат есім дегеніміз не? (заттың атын білдіреді)
Сан есімнің сұрақтары. (қанша? неше? нешінші?)
Аласа сөзіне қарсы мәндес сөзді ата. (биік)
ІІ айналым «Құпия сандық»
Бұл айналымда жұмбақ жасырамын, сендер жұмбақтың шешуін 2 тілде (қазақша, орысша) айтуларың керек. Әр топ кезекпен 1 жұмбақты оқып, шешуін айтады.
(Слайдпен көрсету, оқушыларға оқыту)
1-топ: Қолы менен қаламы жоқ,
Бірақ сурет салады көп. (аяз – мороз)
2-топ: Қоймасын қыс ақтарып,
Жерді жапты ақ мамық. (қар – снег)
3-топ: Бірін-бірі қоштаған,
Бір үйден көрдім,
Қырық екі дос-жаран. (әріп – буква)
Әрі қарай кезектесіп оқи береді.
4. Жұқа тақтай бөлшегі,
Ұзындықтың өлшемі. (сызғыш – линейка)
5. Қалқиып екі құлағы,
Елеңдеп, қорқып тұрады. (қоян - заяц)
6. Жолбарыстан аумайды,
Тышқандарды аулайды.(мысық – кошка)
7. Жеп көріп ем өзім мен,
Жас шығарды көзімнен. (пияз – лук)
8. Бұлаңдаған құйрығы,
Бір алдарлық қулығы. (түлкі – лиса)
9. Әттең, даусым, тілім жоқ,
Құшағымда білім көп. (кітап – книга)
ІІІ айналым «Ойлан, тап»
Бұл кезеңде ұлы ақын-жазушыларымыздың шығармаларынан үзінділер беріледі. Әр топқа 2 шығармадан үзінді (өлең, әңгіме) беріледі. Үзіндіні оқып, шығарманың атын және авторын табу. (Әр топқа тапсырманы беремін, дайындалуға уақыт беріледі)
1. Кей адам әдет қылған киікті атып,
Мүйізін пайда қылып шетке сатып.
Сандалған бір киікке ұшырастым,
Бір жылы бетпақ шөлде келе жатып. ( «Ақсақ киік» өлеңі. С.Сейфуллин)
2. Бұлақ басына қойған таста «Азықсыз аш адамға ат басындай алтыннан түк пайда жоқ» деп жаздық. ( «Бір кесе меруерт». Ш.Құдайбердіұлы)
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап келіп қалды. («Қыс». А.Құнанбаев)
2.Алты айғы қыс тартқаны – аштықтың азабы.Бар сенетіні – күйеуі Мақтым. Ол ел қыдырып, тілек тілейді. Ерте кетіп, кеш келеді. Бірақ оның да табатыны жоқ...
(«Күлпаш». Б.Майлин)
1. Өнер, білім бар жұрттар,
Тастан сарай салғызды.
Айшылық алыс жерлерден,
Көзіңді ашып-жұмғанша
Жылдам хабар алғызды. («Өнер, білім бар жұрттар». Ы.Алтынсарин)
2. Міне, қызық. Апасының да жүзі жылып, мейірлене қарайды. Мұхтар қуанып кетті.
- Киіміңді тазалармыз. Ең әуелі күшікті жуындырып, сүт берелік, жылынсын.
(«Қайырымдылық». Мағзұм Сүндетов)
Білген сайын келеді біле бергім,
Біле беру емес пе тілегі елдің.
Белден ассаң, алдыңда бел көрінсе,
Қызыққаннан келмей ме жүре бергің.
Сондықтан да келеді біле бергім
Білімдіні сүйерін білім елдің,- дей отырып,
IV айналымды бастаймыз
«Айшықты сөздер»
Бұл айналымда бірнеше тұрақты сөз тіркестері беріледі. Бұл сөздермен біз ана тілі пәнінен шығармаларды оқығанда танысқанбыз. Әр топқа 3 сөз тіркесі беріледі. Ойланып, мағынасын айтуларың керек. (Слайдпен көрсетіп, оқытып, жауабын тыңдау)
1.Төбесі көкке жетті (қуанды)
2. Ине шаншар жер жоқ (бос жер жоқ)
3. Қой аузынан шөп алмас (жуас)
1. Қабағынан қар жауды (ашуланды)
2. Бетінен оты шықты (ұялу)
3. Ит өлген жер (алыс)
1. Төбе шашы тік тұрды (қорықты)
2. Көзді ашып-жұмғанша (тез, лезде)
3. Таяқ сілтем жер (жақын)
Ойынымыздың соңғы айналымы «Талапкер» деп аталады. Сендерге өлең жолдары беріледі. Көп нүктенің орнына сөздер қойып, өлең құрастыруларың керек.
1. ... өріп тараған,
... қараған.
Құрт пен майын жинаған,
... сыйлаған.
2. ... қошақан ,
... қалмайды.
Сүп-сүйкімді момақан,
... аумайды.
3. ... бала әрқашан,
Қуантады ... .
Құлыным деп анасы,
... баласын.
Әр топтың құрастырған өлеңдерін оқытқызу.
Ән. «Ертегілер»
Қорытынды: Сонымен біздің ойынымыз да өз шегіне жетті.
Марапаттау.
Бүгінгі сайысқа өте жақсы қатысқандарың үшін сендерге, қонақтарға көп рахмет айтамыз. Осымен ойын аяқталды.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Әдебиеттік оқу оқулығы 1-бөлім Б.И.Иманбекова, П.Қ.Жаманқұл, З.Муфтибекова. Алматыкітап баспасы 2010 ж 3-класс
2. Әдебиеттік оқу оқулығы 2-бөлім Б.И.Иманбекова, П.Қ.Жаманқұл, З.Муфтибекова. Алматыкітап баспасы 2010 ж 3-класс
3. Әдебиеттік оқу әдістемелік құралы. Алматыкітап баспасы 2010 ж
4. Әдебиеттік оқу хрестоматиясы . Алматыкітап баспасы 2010 ж 3-класс
5. Ыбрай Алтынсарин. Таза бұлақ.
6. Балдырған журналы
7. Мақал-мәтелдер жинағы.
8. С.Кенжеахметұлы. Жеті қазына
9. Асыл сөз жинағы
10. «Ол кім, бұл не?» энциклопедиясы
11. «Аңыз адам» журналы, 2011
Мазмұны:
1. Түсінік хат....................................................................бет
2. Күтілетін нәтижелер..................................................бет
3. Мақсаттары, міндеттері............................................бет
4. І жартыжылдық жоспар -класс............................бет
5. ІІ жартыжылдық жоспар -класс..........................бет
6. І жартыжылдық жоспар -класс............................бет
7. ІІ жартыжылдық жоспар -класс..........................бет
8. Ашық сабақтар 3 – кластар ..................................бет
9. Пайдаланылған әдебиеттер.......................................бет
