Тематический план по алтайскому литературному чтению (3 класс)

ЛИТЕРАТУРАЛЫК КЫЧЫРЫШЛА ТЕМАТИКАЛЫК ПЛАНДАШ

3 КЛАСС

Темалардын ады

Час

Текши уредулу эдилгелер (ТУЭ)

Откурер ойи

Предметный jедимдер

УУД

План аайынча

Откурген кун

Кус келип jат, келип jат… (2 ч.)

1

Б.К.Суркашев «Алтын кус», «Кункузуктар бышкылап…»

1

Ӱренип алар: бичикле тузаланып, кычырар тушта чын отурарына, бичик кычырары – бойынын билгирин бийиктедер деп ондоор, Б.К.Суркашев керегинде билип алар

Бойын башкарынар эдилгелер (регулятивный): уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер (познавательный): ӱренер лирикалык чӱмдемелдерден уйгаштыру, эпитет, тӱндештирӱ табары; чӱмдемел неге учурлалганын анылап, ϳартаары;

Колбу тударынын эдилгелери (коммуникативный): кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

2

К.Э.Тепуков «Эjелу - сыйынду торт кызычак».

1

Уренип алар: чокым – ϳарт, кӧнӱ, ӱнле кӧргӱзип кычырар, толо эмезе кыскарта куучындаар, К.Э. Тепуков керегинде билип алар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын амадузын тургузып ла айдып билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: тургускан амадуларга келиштире иштеп билери;

Колбу тударынын эдилгелери: бойынын санаа – кӱӱнин чыгара айдары

Калыктын оос чумделгези (7 ч.)

3

Алкыш состор. Кычырыштын кемин корори.

1

Ӱренип алар: уренетен бӧлӱкле таныжар, кӧнӱ, jарт-чокым кычырар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: ÿредÿчинин тургускан амадузын бÿдÿрип

билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: башка – башка бӱдӱм литературанан керектӱ материалды табып, онын тӧс шӱӱлтезин табары;

Колбу тударынын эдилгелери: ÿредÿчинин айтканын угары ла ондооры

4

Сооjын. «Кадын ла Бий».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, толо куучындаар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын амадузын тургузып ла айдып билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: тургускан амадуларга келиштире иштеп билери;

Колбу тударынын эдилгелери: бойынын санаа – кӱӱнин чыгара айдары

5

Чорчоктор. «Сумелу тулку». «Jараш муус».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт куучындаар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар, кыскарта куучындаар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары; план тургузары;

Колбу тударынын эдилгелери: чӱмдемелдин геройлорына характеристика берери; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери; текст аайынча ӧткӱрген куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

6

Куулгазынду чорчоктор. «Jелбеген ле Оскус-Уул». «Уч карындаш».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт толо эмезе талдап куучындаар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын амадузын тургузып ла айдып билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: тургускан амадуларга келиштире иштеп билери;

Колбу тударынын эдилгелери: бойынын санаа – кӱӱнин чыгара айдары

7

Кожондор. Кеп куучындар. «Ийнек ле ан». Бойысты ченеп короли (тест).

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт кычырар, куучындаар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: урокко тургускан амадулар ла онын уч-турултазы келишкенин анылап айдып билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: берилген сурактарга келиштире каруу берип билери;

Колбу тударынын эдилгелери: эрмектежип турган кижинин айтканын ӱспей, учына ϳетире угуп, кажы ла кижи бойы шӱӱлтелу болор аргалу, ол сенийинен башка да болзо, оны тооры керегинде билери

8

Кеп состор. Том состор. Модор состор. Табышкактар.

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт кычырар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары;

Колбу тударынын эдилгелери: берилген сурактарга каруу берери; куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

9

Оско калыктардын фольклорынан. «Куук» (ненец калыктын чорчоги).

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт куучындаар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары; план тургузары;

Колбу тударынын эдилгелери: чӱмдемелдин геройлорына характеристика берери; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери; текст аайынча ӧткӱрген куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

Мен кем? – 3 ч.

10

С.М.Сартакова «Тилим», Б.К.Суркашев «Эне тил деп сананзам…»

1

Ӱренетен бӧлӱкле таныжар, ӱлгерде айдылган кӱӱн – санааны ӱнле анылап кычырып тура, ӱн чыгарбай, араайынан бойында кычырар, чӱмдемел аайынча санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: ӱренер лирикалык чӱмдемелдерден уйгаштыру, эпитет, тӱндештирӱ табары; чӱмдемел неге учурлалганын анылап, ϳартаары;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

11

Ш.П.Шатинов «Алтай», Т.Б.Шинжин «Алтай».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт, толо куучындаар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: урокко тургускан амадулар ла онын уч-турултазы келишкенин анылап айдып билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: берилген сурактарга келиштире каруу берип билери;

Колбу тударынын эдилгелери: эрмектежип турган кижинин айтканын ӱспей, учына ϳетире угуп, кажы ла кижи бойы шӱӱлтелу болор аргалу, ол сенийинен башка да болзо, оны тооры керегинде билери

12

А.Я.Ередеев «Ачыныш».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт кычырар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар, толо эмезе талдап куучындаар

Бойын башкарынар эдилгелер: урокко тургускан амадулар ла онын уч-турултазы келишкенин анылап айдып билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: берилген сурактарга келиштире каруу берип билери;

Колбу тударынын эдилгелери: эрмектежип турган кижинин айтканын ӱспей, учына ϳетире угуп, кажы ла кижи бойы шӱӱлтелу болор аргалу, ол сенийинен башка да болзо, оны тооры керегинде билери

Кыш – 4 ч.

13

К.Э.Тепуков «Кыйгыбыла учуртсан!»,

Б.К.Суркашев «Айлар». Кычырыштын кемин корори.

1

Ӱренетен бӧлӱкле таныжар, ӱлгерде айдылган кӱӱн – санааны ӱнле анылап кычырып тура, ӱн чыгарбай, араайынан бойында кычырар, чӱмдемел аайынча санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: ӱренер лирикалык чӱмдемелдерден уйгаштыру, эпитет, тӱндештирӱ табары; чӱмдемел неге учурлалганын анылап, ϳартаары;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

14

Ю.М.Кыдыев «Jаны jылдын алдында». Бойысты ченеп короли.

1

Ӱренип алар: чокым – ϳарт, кӧнӱ, ӱнле кӧргӱзип кычырар, билип алганын толо эмезе талдап куучындаар, чӱмдемелде ӧдӱп турган керектер аайынча бойынын шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: чӱмдемелдин темазы деп ондомолло, сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; керектердин ээчий – деечий барганын ϳартаары; чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары;

Колбу тударынын эдилгелери: берилген сурактарга каруу берери; текст аайынча ӧткӱрген куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

15

С.М.Сартакова «Jаны jылла слерди», Ю.М.Кыдыев «Баштапкы кар».

1

Ӱлгерде айдылган кӱӱн – санааны ӱнле анылап кычырып тура, ӱн чыгарбай, араайынан бойында кычырар, чӱмдемел аайынча санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: ӱренер лирикалык чӱмдемелдерден уйгаштыру, эпитет, тӱндештирӱ табары; чӱмдемел неге учурлалганын анылап, ϳартаары;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

16

А.Я.Ередеев «Сыгын».

1

Ӱренип алар: чокым – ϳарт, конӱ, ӱнле кӧргӱзип кычырар, билип алганын толо куучындаар, чӱмдемелде берилген геройлордын кылык – ϳаны аайынча бойынын шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: ÿредÿнин амадузын тургузып, оны бодоор эп- арга бедиреерин билип алары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; куучынды учуры аайынча бӧлӱктерге бӧлип, ат адап, план тургузары;

Колбу тударынын эдилгелери: сурактар сурап, бойынын шӱӱлтезин ϳарт чыгара айдары

Ар-буткен ле кижи (5 ч.)

17

Ю.М.Кыдыев «Ан-кушту Алтайыс», «Кем неле бай».

1

Ӱренип алар: чокым – ϳарт, конӱ, ӱнле кӧргӱзип кычырар, бойында ла тыныда кычырар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; токпок ϳаак деп куш керегинде билип алары; чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары; план тургузары;

Колбу тударынын эдилгелери: чӱмдемелдин геройлорына характеристика берери; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери; текст аайынча ӧткӱрген куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

18

А.Я.Ередеев «Ар-буткеннин тили».

1

Ӱренип алар: чӱмдемелде айдылган геройго автор кандый кӱӱнду, ол керегинде ӱренчик бойы нени сананып турганын айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: амадузына ла айалгазына келиштире ÿредÿ эдилгелерди пландап билери, артык эп- аргаларды темдектеери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: текстти ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылап, чӱмдемелде айдылган учуралга кандый кеп сӧс ϳараарын табары;

Колбу тударынын эдилгелери: кожо иштеер иште јöптöжип билери, бой – бойына темдек тургузары, бирлик амадулар тургузары

19

Б.У.Укачин «Туристтерге».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт кычырар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: тургускан амадуларды бӱдӱрерип билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: ӱзеери литературадан бойынын сӧӧги, онын байлу ан-кужы, ӧзӱм агажы керегинде билип алары;

Колбу тударынын эдилгелери: бой-бойыла диалог тудуп, нӧкӧрлӧриле куучындажып, иштеп билери

20

Ю.М.Кыдыев «Корук», «Сумелу каргаа».

1

Ӱренип алар: чокым – ϳарт, кӧнӱ, ӱнле кӧргӱзип кычырар, билип алганын толо эмезе талдап куучындаар, чӱмдемелде ӧдӱп турган керектер аайынча бойынын шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: бойынын ижин ле онын турултазын быжулап билери ле темдектеери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары;

Колбу тударынын эдилгелери: нӧкӧрин угуп билерине, парада ла группада иштеп билери

21

И.К.Сабашкин «Уурчы корук».

1

Ӱренип алар: чокым – ϳарт, кӧнӱ, ӱнле кӧргӱзип кычырар, билип алганын тӧкпӧй – чачпай эмезе талдап куучындаар, чӱмдемелде ӧдӱп турган керектер аайынча бойынын шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын амадуларын айдып, иштеер план тургузып, оны бӱдӱрери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: тургускан амадуларды бӱдӱрерге башка – башка эп-аргалар тузаланары, уч-турултазын кӧрӧри;

Колбу тударынын эдилгелери: сурактар берип, бойынын кӱӱн-санаазын айдып билери

Jакшы дегени не, jаман дегени не? (3 ч.)

22

Ю.М.Кыдыев «Юрастын тужи».

1

Ӱренетен бӧлӱкле таныжар, чокым – ϳарт кычырар, тӱндештирӱлер табар, кеп сӧстӧрдин учурын ϳартаарга ӱредер

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: чӱмдемелди ылгап, шӱӱлтезин ле керектӱ сӧстӧрди табары; керектердин ээчий – деечий барганын анылаары; Ю.М.Кыдыев керегинде кыскарта билип алары;

Колбу тударынын эдилгелери: чӱмдемелдин геройлорына характеристика берери; берилген кеп сӧсти текстле колбооры; берилген сурактарга каруу берери; текст аайынча бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

23

Т.Б.Шинжин «Табышту урок».

1

Текстле бастыра класс иштегенде, нӧкӧрлӧринин берген каруузын угуп, текстке тайанып, ого ϳӧмӧлтӧ эмезе тӱзеду эдер, jарт, чокым кычырар, толо эмезе талдап куучындаар

Бойын башкарынар эдилгелер: ÿредÿнин амадузын тургузып, оны бодоор эп- арга бедиреерин билип алары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: тÿндештирÿ, анализ, синтез, такып кöрöри, шылтак колбу деп эдилгелер эдип билери;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

24

Ю.М.Кыдыев «Баштак бала». Бойысты ченеп короли.

1

Ӱренип алар: чӱмдемелде айдылган геройдын кӱӱн – санаазын ол герой керегинде автордын кӱӱн – санаазынан ылгаштырып, ол аайынча бойынын шӱӱлтезин айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: ÿредÿнин амадузын тургузып, оны бодоор эп- арга бедиреерин билип алары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; куучынды учуры аайынча бӧлӱктерге бӧлип, ат адап, план тургузары;

Колбу тударынын эдилгелери: сурактар сурап, бойынын шӱӱлтезин ϳарт чыгара айдары

Jаскы jуруктар 6 (ч.)

25

Б.Я.Бедюров «Jас келип jат…». Кычырыштын кемин корори.

1

Ӱренер болукле таныжар, ϳастын айларын алтайлап айдарга уредер, куучын кееркедер эп – аргалар табар, jарт, чокым, унле анылап кычырар

Бойын башкарынар эдилгелер в: уроктын темазына ла бичикте берилген

текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын

амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: ӱренер лирикалык чӱмдемелдерден уйгаштыру, эпитет, тӱндештиру табары; чӱмдемел неге учурлалганын анылап, ϳартаары;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы

аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин

учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

26

Б.Ч.Канарин «Айучактын тужи».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт куучындаар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары; план тургузары;

Колбу тударынын эдилгелери: чӱмдемелдин геройлорына характеристика берери; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери; текст аайынча ӧткӱрген куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

27

Б.К.Бурмалов «Энейим».

1

Ӱренип алар: ӱлгердин темазын ла тос шуултезин чыгара айдар, уйгаштырулар табар, чокым – ϳарт, унле анылап кычырар

Бойын башкарынар эдилгелер: амадузына ла айалгазына келиштире ÿредÿ эдилгелерди пландап билери, артык эп- аргаларды темдектеери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: бойынын ϳуртында «Быйанду эне» деп медаль алган энелер керегинде ϳетирӱ эдери;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

28

Т.Б.Шинжин «Кууктин кожоны».

1

Ӱренип алар: куучынды учуры аайынча бӧлӱктерге бӧлип, план тургузып, ол аайынча куучындаарга уредер, бойынын санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: бойынын тургускан амадузын бӱдӱрип билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: куучынды учуры аайынча бӧлӱктерге бӧлиири, план тургузары, план аайынча куучындаары;

Колбу тударынын эдилгелери: чӱмдемелдин геройлорына характеристика берери; текст аайынча куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын чыгара айдары

29

Л.В.Кокышев «Эненин кожоны», «Адалар тужелет».

1

Ӱренип алар: ӱлгердин темазын, тос шуултезин чыгара айдар, уйгаштырулар табар, чокым – ϳарт, унле анылап кычырар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: сӧзлик сӧстӧрлӧ таныжары; чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары; план тургузары;

Колбу тударынын эдилгелери: чӱмдемелдин геройлорына характеристика берери; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери; текст аайынча ӧткӱрген куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

30

А.О.Адаров «Олуминле олум jенип», Н. Богданов «Иван Тигров».

1

Ӱренип алар: кӧнӱ кычырар, кычырганын сананып алар, чокым – ϳарт кычырар, санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар

Бойын башкарынар эдилгелер: ÿредÿчинин тургускан амадузын бÿдÿрип

билери;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: тӱндештирип, ылгап, бириктире кӧрӱп, кандый темдектериле тӱней эмезе башка болгоны аайынча шӱӱлте чыгарары;

Колбу тударынын эдилгелери: геройлордын эткен кереги, кылык – ϳаны аайынча бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары

Телекей ле мен (3 ч.)

31

Назым Хикмет «Аспан ла чымалы».

1

Кееркедим литературанын чӱмдемели – басняла таныштырар, онын ӱредӱлӱ сӧзин (мораль) чыгара айдып анылаарга, басняга келиштире кеп сӧстӧр табарга ӱренип алар

Бойын башкарынар эдилгелер: ϳакшы эмезе коомой ӱредӱ болуп турганынын шылтагын шиндеп кӧрӱп, ӱредӱнин кеми ϳабыс та учуралдарда чын шӱӱлте чыгарып, керектин аайын тӱзедерге албаданары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: кычырган тексттин учурын ондоп, кӧгӱске алып, тӧс шӱӱлтезин чыгара айдары; Назым Хикметле таныжары;

Колбу тударынын эдилгелери: автор койон ажыра кандый кылыкту улусты кӧргӱскени аайынча бойынын санаа – шӱӱлтезин чыгара айдары, ϳанында отурган нӧкӧрин угары

32

А.С.Пушкин «Талай jаказында jажыл дуб». Кычырыштын кемин корори.

1

Ӱренип алар: ӱлгерде айдылган кӱӱн – санааны ӱнле анылап кычырып тура, ӱн чыгарбай, араайынан бойында кычырар; чӱмдемел аайынча санаа – шӱӱлтезин чыгара айдар, А.С. Пушкин керегинде кыскарта билип алар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: ӱренер лирикалык чӱмдемелдерден уйгаштыру, эпитет, тӱндештиру табары; чӱмдемел неге учурлалганын анылап, ϳартаары;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

33

В.Беспальков «Укучек».

1

Ӱренери, бичик кычырары – бойынын билгирин бийиктедер деп ондоор, толо эмезе кыскарта куучындаар, В.Беспальков керегинде билип алар

Бойын башкарынар эдилгелер: ϳакшы эмезе коомой ӱредӱ болуп турганынын шылтагын шиндеп кӧрӱп, ӱредӱнин кеми ϳабыс та учуралдарда чын шӱӱлте чыгарып, керектин аайын тӱзедерге албаданары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: кычырган тексттин учурын ондоп, кӧгӱске алып, тӧс шӱӱлтезин чыгара айдары;

Колбу тударынын эдилгелери: бойынын санаа – шӱӱлтезин чыгара айдары, ϳанында отурган нӧкӧрин угары

Jайгы кожон (2 ч.)

34

Т.Б.Шинжин «Тынду jаландар».

1

Айландыра ар – бӱткен, ак – ϳарыкта болуп турган кубулталар, тындулардын ϳӱрӱми деген ондомолдорды билип алар, чокым – ϳарт, ӱнле эмезе ӱн чыгарбай (бойында) кычырып, кычырганын ондоор

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: чӱмдемелди ылгап, тӧс шӱӱлтезин анылаары;

Колбу тударынын эдилгелери: текст аайынча ӧткӱрген куучында туружып, бойынын кӱӱн – санаазын ϳайым чыгара айдары; чӱмдемелдин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

35

К.Э.Тепуков «Jайгы кожон». Бойысты ченеп короли.

1

Ӱренип алар: ӱлгерде айдылган кӱӱн – санааны ӱнле анылап кӧргӱзер, поэт ӱлгерде кандый кееркедим эп – аргалар тузаланганын табар, jарт, чокым кычырар

Бойын башкарынар эдилгелер: уроктын темазына ла бичикте берилген текстке тайанып, ӱредӱчиле кожо уроктын амадузын чыгара айдары; бойынын билгирин шиндеп, ϳедимдерине темдек тургузары;

Jаны билгирлер алар эдилгелер: лирикалык чӱмдемелдерден уйгаштыру, эпитет, тӱндештиру табары; ӱлгерлик чӱмдемел неге учурлалганын ϳартаары;

Колбу тударынын эдилгелери: кычырган чӱмдемелдин темазы аайынча шӱӱлтезин толо чыгара айдары; тексттин учында ла ӱредӱчинин берген сурактарына каруу берери

ЛИТЕРАТУРАЛЫК КЫЧЫРЫШЛА ЧЕНЕЛТЕ ИШТЕР ОТКУРЕРИНИН ААЙЫ

3 КЛАСС