МБОУ «Тебюляхская средняя общеобразовательная школа»
РАССМОТРЕНО На заседании МО начальных классов:
________/Кириллина Е.П./
«____»__________2016 г.
СОГЛАСОВАНО
Замдиректора по УВР МБОУ ТСОШ
___________/Корякина А.Н./
«____»___________2016 г.
УТВЕРЖДАЮ
Директор МОУ ТСОШ:
_________/Винокуров А.С./
«___»__________2016 г.
РАБОЧАЯ ПРОГРАММА
учебного предмета
«САХА ТЫЛА»
1 класс
Базовый уровень
Разработана: Кириллиной Е.П.,
учителем начальных классов
высшей квалификационной категории
с. Чумпу-Кытыл
2016
Быһаарыы сурук
Оскуолаҕа төрөөбүт тыл предмета баһылыыр суолталаах. Бастакы сүһүөх оскуолаҕа төрөөбүт тыл түөрт сыл устата үөрэтиллэр. Төрөөбүт тылы үөрэтии олох саҥа ирдэбилигэр эппиэттиир, билиҥҥи оҕо сайдыытын хааччыйар соруктаах. Кыра кылаас оҕото өйдөөн, сөп тэтимнээхтик таба ааҕара, суруйара, онтун ырытара, дьиҥ чахчыны кытта тэҥнээн көрөрө, санаатын сааһылаан этэрэ, кэпсиирэ, кэпсэтэрэ, түмүктүүрэ бэйэтин төрөөбүт тылын билэриттэн тутулуктаах.
Программа сурун сыала-соруга — тылынан уонна суругунан саҥаны сайыннарыы, ортоку сүһүөх оскуолаҕа саха тылын уонна литература курсун үөрэтиигэ бэлэмнээһин. Манна биллэрэр, сайыннарар, иитэр сорук тэҥҥэ дьүөрэлэһэр.
Программа үгэс буолбут үөрэхтээһин тупсарыллыбыт систематыгар олоҕурар. Билии, сатабыл уонна үөрүйэх кээмэйэ үөрэх стандартын ирдэбилигэр сөп түбэһэр.
Алын кылаастарга төрөөбүт тылы үөрэтии программата түөрт сүрүн салаалаах:
— грамотаҕа үөрэтии;
— ааҕыыга үөрэтии;
— фонетика, грамматика, таба суруйуу;
— тылы сайыннарыы.
Хас биирдии салаа тылы туттуу түөрт көрүҥүн (истии, саҥарыы, ааҕыы, суруйуу үөрүйэхтэрин) дэгиттэр сайыннарар соруктаах.
Кылааска суругунан үлэ кээмэйэ
Үөрэнээччи кылааска суругунан толорор үлэтэ (эрчиллиилэр, үөрэтэр диктаннар, аахпыттан, айан суруйуу, о.д.а.) кылаастан кьлаас аайы улаатан, тылын ахсаана элбээн иһэр.
Быһа холоон нуорма маннык:
Таба суруйуу
Кылгас, уһун аһаҕас дорҕоонноох, дифтоннаах 1-2 сүһүөхтээх тылы ырытан, таба суруйар (ат-аат, тас-таас-тыас, ытар-ыытар – ыатар)
Чуолкайа суох иһиллэр дорҕоонноох тылы суруйар (өр-үр, үөн- иэн, кус-хос)
Судургу тутуллаах киирии тылы суруйар (ферма, елка, Нина)
Тылы байытыы, этии оҥоруу
Тылга атын тылтан ыйытыы туруорар, ыйытыыга тирэҕинэн тыл ситимин оҥорор
Тылы суолтатынаҥ наардыыр, тыл ситимин оҥорор
Уус-уран быһаарыыны, тэҥнээһини, омуннааһыны булан көрөр, өйүгэр хатыыр, туттар.
Үргүлдьү текси ис хоһоонунан этиигэ араарар. Ыһыллыбыт этиини сааһылыыр. Сиппэтэх этиини ситэрэр. Холобуру батыһан араас тутуллаах этиини оҥорор. Ыйытыы, күүһүрдүү бэлиэни туруорар.
Кыра кээмэйдээх 5-6 хоhоону (нойосуус) үөрэтэр;
2-3 саха суруйааччы аатын билэр
Чаас ахсаана: барыта - 165, нэдиэлэҕэ – 5
I – 9 нэдиэлэ – 45 чаас
II – 7 нэдиэлэ – 35 чаас
III – 9 нэдиэлэ – 45 чаас
IV – 8 нэдиэлэ – 40 чаас
Грамотаҕа үөрэтии – 84 чаас, ол иһигэр: I чиэппэргэ - 45 чаас, II чиэппэргэ – 35 чаас, III чиэппэргэ – 4 чаас
Саха тыла - III -19 чаас, IV – 19 чаас
Маҥнайгы кылааhы бүтэрэр үөрэнээччи билиэхтээх:
Төрөөбут тыл бары дорҕооннорун, киирии бүтэй дорҕооннору;
Сахалыы сурукка туттуллар бары буукубалары уонна кинилэр ханнык дорҕооннору бэлиэтииллэрин;
Тыл сүhүөххэ хайдах арахсарын; тылы табатык сүһүөхтүүрү; тыл сүһүөхтэрин уонна дорҕооннорун ырытары;
Бодоруһуу – III – 9 чаас, IV – 8 чаас
Үөрэх дьылын устата үөрэнээччигэ ирдэбил:
— кэпсэтэригэр тугу ситэ истибэтэҕин, өйдөөбөтөҕүн ыйыталаһар;
— иһирэх тылы туттан көрдөһөр, махтанар;
— сөптөөх тылы туттан алҕаһын билинэр, аккаастыыры сатыыр;
— тиэкис тиэмэтин, аатын, сурун санаатын тирэх тылларынан сирдэтэн өйдүүр, быһаарар;
— кэпсэтэригэр саҥа сөптөөх тонун, интонациятын тутуһар;
—тиэкис көрүҥнэрин өйдүүр буолуохтаах.
Ааҕыы уруога - III – 13 чаас, IV – 13чаас
Сыала: ааҕыы культуратыгар дьулуһуу, ааҕааччыны, айыы тыыннаах киһини иитии
Соруга: кылааска ааҕыы уруога саха суруйааччыларын кытта билсиһии принцибин тутуһар.
Үөрэнээччи суруйааччылар ааттарын билэр, мэтириэттэрин, суруйбут айымньыларын быыстапкатьш көрөр, 1—2 айымньыны ааҕар.
Сыл түмүгэр 1 кылаас үөрэнээччитэ билиэхтээх уонна сатыахтаах:
Ааҕар дьоҕур сайдыытын тускула.
Тиэкиһи сөпкө, өйдөөн (сыыһа аахпытын бэйэтэ кеннөрөн) таска доргуччу ааҕар. Туочукаҕа, соппутуойга тохтоон,тыын ылар, куолаһын уларытар. Ыйытыы, соруйуу, күүһүрдүү этии интонациятын тутуһар. Оруолунан үллэстэн ааҕар.
Саҥарар саҥа сайдыытын тускула.
Тиэкистэн билбэт тылын булан ыйытар. Автор уус тылын, бэргэн этиитин өйүгэр хатыыр. Тылы пааралаан туттар.
Тиэкис ис хоһоонунан ыйытыы эппиэтин кинигэттэн булар. Уопсай ыйытыыга бэйэтин тылынан 2-3 этиинэн эппиэттиир. Тиэкискэ ыйытыы туруорар..
Тиэкис ис хоһоонун автор тылынан сыыс тыла суох сиһилии кэпсиир. Айымньыны оруолунан таҥар, истибит тиэкиһин сүрүн ис хоһоонун тиһиктээн кэпсиир.
Суруйар дьоҕур сайдыытын тускула.
Аахпыт тиэкиһин өйтөн салгыы эбэтэр сирэйин уларытан суруйар
Литературнай билии, дьоҕур сайдыытын тускула.
Саха суруйааччыларын ааттарын, айымньыларын билсэр. Тиэкис сүрүн санаатын өйдүүр, ырытар.
Бэйэ ааҕыыта
Учуутал ис хоһоонун бүтүннүүтүн эбэтэр сороҕун кэпсээбит кинигэтин кылаас таһыгар ааҕар. Айымньы авторын аатын өйдүүр. Үчүгэй айымньы, суруйааччы диэн өйдөбүл үөскүүр. Библиотекаҕа сылдьар бэрээдэги тутуһар.
Ааҕыы кээмэйэ
- үнүүтэ5э ааҕар тыл ахсаана
Өйтөн ааҕар айымньы ахсаана
Кылаас таһыгар ааҕар кинигэ ахсаана
20-40
4-5
5-10
Кылаас таһынан ааҕыы (9 ч).
Сыала: Ааҕар, толкуйдуур, айар дьоҕуру сайыннарыы ; Ааҕыы, интонацияны тутуһуу.
1 кылаас Сүһүөҕү үргүлдьү холбоон, бүтүн тылынан (2—3 сүһүөхтээх) сөпкө ааҕар. Этии бүтэр интонациятын тутуһар. Хорунан уонна өйтөн ааҕар.
Саҥа тахсар айымньылартан эбии киирэр.
Үөрэтэр кинигэ аата.
А.П. Колесова. Букубаар 1 кылаас учебнигар, Саха тыла 1 кылаас учебнигар. Дьокуускай: НКИ «Бичик», 2010c., У.Ф. Кондакова, У.Е.Леонтьева. Сыккыс 1 кылааска ааҕар кинигэ. Дьокуускай «Бичик», 2006 сөп түбэһиннэрэн оҥоһуллунна. Саха Республикатын Үөрэҕин министерствота бигэргэппитэ.
Үөрэтии тутула
Букубаар иннинээҕи кэм (4 нэдиэлэ) Букубаар кэмэ
(12 нэдиэлэ)
Букубаар кэннинээҕи кэм
(2 нэдиэлэ)
Барыта
Сүрүн чааһа
(16 нэдиэлэ)
Барыта
01.09.-23.09.
26.09.-28.12.
12.01.-26.01.
27.01.-24.05.
Литературнай ааҕыы
7 ч
25 ч
4 ч
36 ч
135ч
Саха тыла
10 ч
38 ч
6 ч
54 ч
45ч
Литературнай ааҕыы
30ч
30ч
Барыта
17 ч
63 ч
10 ч
90 ч
75ч
165ч
1 чиэппэр 2 чиэппэр
3 чиэппэр
4 чиэппэр
Барыта
01.09.-02.11.
10.11.-28.12.
12.01.-10.02.
20.02.-22.03.
30.03.-24.05.
Саха тыла
27 ч
21 ч
13 ч
14 ч
24ч
99ч
Литературнай ааҕыы
18 ч
14 ч
9 ч
9 ч
16ч
66ч
Барыта
45 ч
35 ч
45 ч
40ч
165ч
Кылгатыллыбыт бэлиэтээһиннэр: СТБ – саҥа теманы билиһиннэрии, Ч – чиҥэтии, К – комбинированнай, ББ – билиини бэрэбиэркэлээһин.
Халандаарнай тематическай былаан САХА ТЫЛА
п/п Уруок темата
Чаас ахс
Уруок көрүҥэ
Үлэ көрүҥэ
Үөрэнээччи билиитигэр ирдэбил
УУД
Дата проведения
былаан
факт
I чиэппэр – 45 чаас
Букубаар иннинээҕи кэм – 10 чаас
1
Тыл схемата. Көнө сурааһыннары суруйуу
1
СТБ
Тыл схематын оҥоруу
Предмет аатын, бэлиэтин, хайааһынын көрдөрөр тыллары сөпкө араарыы.
Саҥарар саҥа суолтата: тоҕо мин саҥабын эн өйдүүгүн?
02.09.
2
Тыл схемата. Аллараанан күрүчүөктээх сурааһыннары суруйуу
1
СТБ
Тыл схематын оҥоруу Кэпсэтиһии, сэһэргэһии.
Предмет аатын, бэлиэтин, хайааһынын көрдөрөр тыллары сөпкө араарыы. Тыл ситимнэһиитигэр тыл уларыйыытын өйдөтүү.
Тыл моделын киллэрии.
Саҥарар саҥа суолталааҕын өйдүүр. Предметтэри ааттыыр. Уруучуканы, тэтэрээти сөпкө тутар. Суруйарга сөпкө олорор.
05.09.
3
Этии. Үөһээнэн күрүчүөктээх сурааһыннары суруйуу
1
К
Бөлөҕүнэн үлэ
Этиини истэн моделын оноруу
Предметтэри ааттыыр
Бэйэтин тылынан кэпсиир. Тыл туохха нааданый диэн ыйытыыга эппиэттиир.
07.09.
4
Көмө тыл. Суруйууга эрчиллии
1
СТБ
Тыл схемата. Суруйуу.
Этиигэ көмө тыл үлэтинэн быһаарар, моделын онорор.
Көмө тыл моделын киллэрии.
Уруучуканы, тэтэрээти сөпкө тутар. Суруйарга сөпкө олорор.
09.09.
5
Хатылааһын Сүһүөх. Суруйууга эрчиллии
1
Ч, СТБ
Пааранан үлэ Тылы саҥаран сүһүөххэ араарыы
Тылы сайыннарыы. Сүһүөх өйдөбүлүн киллэрии.
Сүһүөх моделын киллэрии.
Тыл тус-туспа суолтатын быhаарар. Майгынныыр атын тыллары булар.
12.09.
6
Дорҕоон өйдөбүлэ. Аһаҕас дорҕоон. Суруйууга эрчиллии
1
СТБ, К
Дорҕооннору сөпкө саҥара үөрэнии
Киһи санатыттан, хоһоонтон, сүөһү санатыттан дорҕооннору истии. Дорҕоон диэн өйдөбүлү үөрэтии. Аһаҕас дорҕоон арааьын өйдөтүү. Тылтан а/д арааран истэргэ, быһаарарга үөрэтии.
Тыл тус-туспа суолтатын быhаарар. Майгынныыр атын тыллары булар. Дорҕоон өйдөбүлүн киллэрии. Аһаҕас
дорҕоон араастарын араарар, сөптөөх дорҕоону этэр.
Саҥаран көрөн аhаҕас дорҕоон арааhын араарар, уhун аhаҕас дорҕоон икки буукубанан бэлиэтэнэрин өйдүүр.
14.09.
7
Дифтонг. Суруйууга эрчиллии
1
К
Тыл схематын суруйуу
Дифтону уһун а/д-тон арааран истэ уонна саҥара үөрэнии.
16.09.
8
Аһаҕас дорҕоон сүһүөҕү үөскэтэр. Суруйууга эрчиллии
1
СТБ
Дорҕооннору сөпкө саҥара үөрэнии
Сүһүөх аһаҕас дорҕооно суох үөскээбэтин өйдөтүү
19.09.
9
Бүтэй дорҕоон. Суруйууга эрчиллии. Буукуба элимиэннэрин суруйуу
1
СТБ
Ааҕыы, суруйуу
Бүтэй дорҕоону арааран истэр, чуолкайдык санарар үөрүйэҕи сайыннарыы. Саха төрүт тылыгар баар бүтэй дорҕоону өйдөтүү.
Модельга сөп түбэhэр тыллары булар.
Биир бүтэй дорҕоон иккитэ саҥардахха хоhуласпыт бүтэй дорҕоон буоларын кэтээн көрөн өйдүүр.
Сүhүөххэ икки аҥыы арахсарын өйдүүр.
Саҥаран көрөн ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннору араарар, тыл суолтата уларыйарын өйдүүр, моделын бэлиэтиир.
21.09
10
Ньиргиэрдээх бүтэй дорҕооннор Суруйууга эрчиллии. Буукуба элимиэннэрин суруйуу
1
СТБ
Дьиэ кыылларын тустарынан сэһэргэһии
Дьиэ кыылыгар тапталы иитии.
23.09.
БУКУБААР КЭМЭ – 38 чаас
11
Дорҕооннор араастарын хатылааһын. Суруйууга эрчиллии. Буукуба элимиэннэрин суруйуу
1
Ч
Соҕотохтуу үлэ
Коллективнай үлэ
Дорҕоон араастарын туһунан түмүктэммит өйдөбүлү биэрии. Дорҕоону арааран истэр, таба суруйар сатабылы чиҥэтии.
Аhаҕас дорҕоону буукубанан бэлиэтиир.
Саҥаран, тэҥнээн көрөн тыл хамсыырынан дорҕоон үөскүүр миэстэтин быhаарар.
Тылы фишканан (дорҕоонноон) суруйар уонна билэр буукубаларынан солбуйар.
Дифтону саҥаран, тэннээн көрөн буукубанан суруйар, икки буукубанан бэлиэтэнэрин өйдүүр.
Бүтэй дорҕоону саҥаран көрөн буукубанан бэлиэтиир, аhаҕас дорҕоону көрөн ааҕары өйдүүр.
Этии улахан буукубаттан сурулларын, бүттэҕинэ точка турарын өйдүүр. Этии моделын оҥорор. «р» хоhуласпатын өйдүүр. Устуу быраабылатын туhанар, орфограмма диэни өйдүүр.
«Б», «П» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир.
«Б» хоhуласпатын өйдүүр, суруйуу алгоритмын тутуhан устар.
Хоhуласпыт бүтэй дорҕоон икки буукубанан бэлиэтэнэрин өйдүүр.
«Д», «Т» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир, сүhүөх быраабылатын билэр.
Атын строкаҕа көһөрөргө сүhүөххэ араарыллар сиринэн көһөрүн билэр.
«Г», «К» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир.
«Г» хоhуласпатын өйдүүр, суруйуу алгоритмын тутуhан устар.
Көһөрүү быраабылатын билэр, соҕотох буукуба көспөтүн өйдүүр.
«Х», «ҕ» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир.
«ҕ» хоhуласпатын өйдүүр, тыл иннигэр уонна кэннигэр турбатын билэр, улахан буукубата суох диэн билэр.
«й» дорҕоону саҥарар, истэр, буукубанан бэлиэтиир.
Устуу быраабылатын тутуhан устар
Тыл иннигэр турбатын билэр
Улахантан суруллубатын билэр.
26.09.
12
Аа, Ыы, Уу, Оо буукубалар. Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Беседа.
Учуутал быһаарыыта.
А, Ы, У,О буукубалаах тыллары ааҕыы, суруйуу
28.09.
13
Ии, Ээ, Үү, Өө буукубалар. Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ
Тэтэрээккэ үлэ
И, Э, Ү, Ө буукубалаах тыллары ааҕыы, суруйуу
30.09.
14
Дифтоннар. Дифтонг суруллуута. Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Беседа.
Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Кэпсэтиһии.
Ыа, уо, иэ, үө дорҕооннору сатаан истэргэ, суруйарга үөрэтии. Тыллары, сүһүөхтэри ааҕыы, суруйуу.
03.10.
15
Бэрэбиэркэлиир диктант
1
ББ
Соҕотохтуу улэ.
Истэн суруйарга үөрэтии
05.10.
16
[с], [м], [н], [л], [р] дорҕооннор. Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Беседа. Кэпсэтии.
Сэһэргэһии.
[с], [м], [н], [л], [р] дорҕооннору буукубалары кытта билиһиннэрии. Тыллары ааҕыы суруйуу.
07.10.
17
Сс, Мм, Нн, Лл, Рр буукубала. Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Аа5ыы. Буочары тупсарыы.
С, М, Н, Л, Р буукубалаах тыллары ааҕыы, суруйуу
10.10.
18
Барбыт буукубалары суруйуу, буукубалар холбоһууларын суруйуу
1
Ч
Соҕотохтуу үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Ааспыты чинэтии. Барбыт дорҕоонноох тыллары ааҕыы, суруйуу, сатаан араара истэргэ үөрэтии
12.10.
19
[п] дор5оон хоһулаһыыта. Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Со5отохтуу үлэ
Кинигэнэн үлэ.
Хоһуласпыт [п] дорҕоону истии. Тыллары ааҕыы, суруйуу.
14.10.
20
[д], [т] дорҕооннор уонна буукубалар Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Кэпсэтиһии
[д], [т] дорҕооннору буукубалары кытта билиґиннэрии. Тыллары ааҕыы суруйуу.
17.10.
21
[г], [к] дорҕооннор уонна буукубалар Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Беседа. Учуутал быһаарыыта. Сэһэргэһии. Кэпсэтиһии
[г], [к] дорҕооннору буукубалары кытта билиһиннэрии. Тыллары ааҕыы суруйуу.
19.10.
22
Истэн суруйуу
1
ББ
Оҕо истэн суруйар уонна тиэкиһи дуоскаттан устар
21.10.
23
Сыыһаҕа үлэ
1
Ч
Беседа. Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Кэпсэтиһии
Бэйэлэрин сыыһаларын булан көннөрө үөрэтии.
24.10.
24
[х], [ҕ] дорҕооннор уонна буукубалар Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ
Тэтэрээккэ үлэ
Беседа. Кэпсэтиһии
[х], [ҕ] дорҕооннору буукубалары кытта билиһиннэрии. Тыллары ааҕыы суруйуу.
26.10.
25
[й] дорҕоон уонна буукуба. Буукубалары суруйуу
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ
Тэтэрээккэ үлэ Беседа.
Кэпсэтиһии
[й] дорҕоонну буукубаны кытта билиһиннэрии. Тыллары ааҕыы суруйуу.
28.10.
26
[й] дорҕоонноох тыллары суруйуу
1
Ч
Беседа. Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Ааспыты чиҥэтии. [й] дорҕоону истии, суруйуу. Тыллары, сүһүөхтэри ааҕыы.
31.10.
27
[дь], [ч] дорҕооннор уонна буукубалар суруйуу
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ.
Оонньуу.
[дь], [ч] дорҕооннору буукубалары кытта билиһиннэрии. Тыллары ааҕыы суруйуу.
«дь», «ч» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир.
«дь» хоhуласпатын өйдүүр.
Анал ааттары улахан буукубаттан суруйар.
«нь» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Нь хоhулаhарын билэр.
«h» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Хоhуласпатын билэр, тыл иннигэр уонна кэннигэр турбатын билэр.
Мэлдьи тыл ортотугар турарын билэр.
«ҥ» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Тыл иннигэр турбатын билэр.
Хоhулаhар.
«дь», «ч» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир.
«дь» хоhуласпатын өйдүүр.
Анал ааттары улахан буукубаттан суруйар.
«нь» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Нь хоhулаhарын билэр.
«h» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Хоhуласпатын билэр, тыл иннигэр уонна кэннигэр турбатын билэр.
Мэлдьи тыл ортотугар турарын билэр.
«ҥ» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Тыл иннигэр турбатын билэр.
Хоhулаhарын билэр, тыл иннигэр уонна кэннигэр турбатын билэр.
Мэлдьи тыл ортотугар турарын билэр.
02.11.
28
Анал аат өйдөбүлэ
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Кэпсэтиһии
Улахан буукубаттан суруллар тыллары кэтээн көрүүнэн сибээс-тээн, үөрэнээччилэр тулалыыр эйгэ туһунан билиилэрэ-көруулэрэ кэ-ҥиир, чуолкайданар, нники ылбыт билилэрэ, сатабыллара, үөрүйэхтэрэ чинэтиллэр.
11.11.
29
[нь] дорҕоон уонна буукуба Тыллары суруйуу
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Кэпсэтиһии
[нь] дорҕоону, буукубаны кытта билиһиннэрии. Тыллары ааҕыы суруйуу.
14.11.
30
[ннь] дорҕоон хоһулаһыыта, ааҕыы, суруйуу
1
СТБ
Бөлөҕүнэн үлэ
Тыл схемата. Суруйуу.
Хоһуласпыт [ннь] дорҕоону истии. Тыллары ааҕыы, суруйуу.
16.11.
31
[һ] дорҕоонноох тыллары суруйуу, ааҕыы
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэнүлэ.
Тэтэрээккэүлэ.
Кэпсэтиһии
[һ] дорҕоонноох тыллары сатаан таба ааҕарга, истэргэ, суруйарга үөрэтии.
18.11.
32
[н] дорҕоон уонна буукуба
1
СТБ
Тыл схематын оҥоруу
Кэпсэтиһии, сэһэргэһии.
[н] дорҕоону буукубаны кытта билиһиннэрии. Текси уонна тыллары ааҕыы суруйуу
21.11.
33
Бэрэбиэркэлиир диктант
1
ББ
Моделынан этиини оҥоруу
Этиигэ тыл ахсаанын быһаарыы
Оҕо истэн суруйар уонна тиэкиһи дуоскаттан устар,барбыт үөрүйэхтэрин чиҥэтии
23.11.
34
Ааҕар дьоҕуру сайыннарыы
1
Ч
Бөлөҕүнэн үлэ
Тыл схемата. Суруйуу.
Дорҕоону чуолкайдык санаралларын ситиһии.
25.11.
35
Кинигэттэн устуу
1
Ч
Тэтэрээккэ үлэ.
Соҕотохтуу үлэ.
Оҕо тиэкиһи кинигэттэн устар,барбыт үөрүйэхтэрин чиҥэтии
28.11.
36
я, ю, е, е буквалары суруйуу
1
СТБ
Кэпсэтиһии Беседа.
Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
я, ю, е, е буквалар икки дорҕоону бэлиэтиир түбэлтэлэрин өйдөөн истии, суруйа үөрэнии..
«я», «ю», «е», «ё» аhаҕас дорҕоон буукубаларын саҥаран көрөн араарар, суруйар.
«ла-ля», «ну-ню», «мэ-мя», «со-сё» тэҥнээн көрөн арааран истэр, саҥарар.
Киирии ньиргиэрдээх сымнаҕас бүтэй дорҕоону кытта туттуллууларын сөпкө быhаарар.
«я», «ю», «е», «ё» икки дорҕоону бэлиэтиирин өйдүр: [йа],[йу],[йэ],[йо].
Дорҕоон уонна буукуба уратылаhыыларын өйдүүр.
«з» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан суруйар.
Нууччалыы буукуба хоhуласпатын өйдүүр.
«в», «ф» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир.
Фишканан бэлиэтиир.
«ж», «ш» дорҕооннору саҥаран, тэҥнээн көрөн билэр, буукубанан бэлиэтиир.
«ж», «ш» куруук кытаанах б/д буоларын өйдүүр.
«ц» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Куруук кытаанах б/д буоларын өйдүүр.
«щ» дорҕоону истэр, саҥарар, буукубанан бэлиэтиир.
Куруук сымнаҕас б/д буоларын өйдүүр.
«ь», «ъ» дорҕоон буолбаттарын өйдүүр.
Фишканан бэлиэтэммэтин билэр.
Ааҕарыгар бүтэй дорҕоону кытта сэргэ ааҕар.
Уhун, кылгас а/д билэр.
Дифтоннары араартыыр.
Паараласпыт уонна паараласпат б/д, хоhулаhар б/д ааттыыр, билэр.
Йотированнай аh/д сөпкө бэлиэтиир.
Нууччалыыттан киирии б/д араастарын ааттыыр, билэр, араарар.
30.11.
37
Киирии дорҕооннор
1
СТБ, К
Бөлөҕүнэн үлэ
Тыл схемата. Суруйуу.
Нууччалыы тылга Й дорҕоон а/д-у кытта ситимин өйдөөн истэр үөрүйэҕи чиҥэтии
02.12.
38
Хонтуруолунай үлэ
1
ББ
Соҕоточтуу үлэ
Ылбыт билиилэрин бэрэбиэркэлээһин
05.12.
39
Сыыһаны көннөрөр үлэ
1
Ч
Тэтэрээккэ үлэ.
Соҕотохтуу үлэ.
Сыыһатын бэйэтэ булан сатаан көннөрөрүн ситиһии.
Ыраастык суруйуу.
07.12.
40
Киирии дорҕоонноох тыллары ырытыы
1
СТБ, К
Тыл схематын оноруу
Кэпсэтиһии, сэһэргэһии
Киирии дор5ооннору сөпкө аа5ыы
09.12.
41
[з] дорҕоон уонна буукуба, суруйуу, ааҕыы
1
СТБ
Бөлөҕүнэн үлэ
Тыл схемата. Суруйуу.
[з] дорҕоону буукубаны кытта билиһиннэрии. Текси уонна тыллары ааҕыы суруйуу
12.12.
42
Бэрэбиэркэлиир диктант
1
ББ
Дорҕоону сөпкө истэн сөпкө суруйуу
14.12.
43
[ж], [ш] дорҕооннор уонна буукубалар
1
СТБ
Тыл схематын оноруу
Кэпсэтиһии, сэһэргэһии
Ж, ш дорҕоонноох тыллары чуолкайдык истэ, саҥара уонна таба суруйа үөрэнии. Кыыллар киһи олоҕор туһаларын өйдөтүү.
16.12.
44
[ц] дорҕоон уонна буукуба
1
СТБ
Бөлөҕүнэн үлэ
Тыл схемата. Суруйуу.
[ц] дорҕоону буукубаны кытта билиһиннэрии. Текси уонна тыллары ааҕыы суруйуу
19.12.
45
[щ] дорҕоон уонна буукуба
1
СТБ
Тыл схематын оҥоруу
Кэпсэтиһии, сэһэргэһии
[щ] дорҕоону, буукубаны кытта билиһиннэрии. Текси уонна тыллары ааҕыы суруйуу
21.12.
46
Хонтуруолунай диктант
1
ББ
Соҕотохтуу үлэ
Барбыт үөрүйэхтэрин бэрэбиэркэлээһин
23.12.
47
Сыыһаҕа үлэ
1
Ч
Тэтэрээккэ үлэ.
Соҕотохтуу үлэ.
Сыыһатын бэйэтэ булан сатаан көннөрөрүн ситиһии.
Ыраастык суруйуу.
26.12.
48
Барбыт буукубалары суруйуу, буукубалар холбоһууларын суруйуу
1
Ч
Соҕотохтуу үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Ааспыты чинэтии. Барбыт дорҕоонноох тыллары ааҕыы, суруйуу, сатаан араара истэргэ үөрэтии
28.12.
БУКУБААР КЭННИНЭЭҔИ КЭМ – 6 ч
49
Киирии дорҕоонноох тыллары ааҕыы, суруйуу.
1
Ч
Бөлөҕүнэн үлэ
Тыл схемата. Суруйуу.
Ааҕар, суруйар дьоҕуру сайыннарыы
Буукубалары уонна кинилэр ситимнэрин сыыhата суох суруйар, уhун аhаҕас, хоhуласпыт бутэй дорҕооннору, дифтоннары табатык бэлиэтиир;
Илиинэн уонна бэчээтинэй буукубаларынан суруллубут тыллары, тыллар ситимнэрин, этиилэри алҕаhа суох устар;
Тыллары, тыллар ситимнэрин уонна 3-4 тыллаах этиилэри истэн суруйар;
Тылы сүhүөххэ араарары уонна 1-2 сүhүөхтээх тыл дорҕооннорун араастарын ыйа-ыйа, схема көмөтүнэн ырытар;
Этиини улахан буукубаттан саҕалыыр, этии бүтүүтүн точканан бэлиэтиир.
13.01.
50
51
52 53 54
Барбыт буукубаларын, буукубалар холбоһууларын чиҥэтии
5
К, Ч
Беседа. Кинигэнэн үлэ.
Тэтэрээккэ үлэ.
Кэпсэтиһии
Бөлөҕүнэн үлэ
Ааҕар, суруйар дьоҕуру сайыннарыы. Ылбыт үөрүйэхтэрин чиҥэтии
16.01. 18.01. 20.01. 23.01. 25.01.
Буукубаар баһыыба!
п/п Ытык өйдөбүллэр
Уруок тиэмэлэрэ уонна кэпсэтии түгэннэрэ
Чаас ахс
Уруок көрүҥэ
Үлэ көрүҥэ
Үөрэнээччи билиитигэр ирдэбил
Ыытыллар кунэ
Былаан
факт
1.
2.
Дорҕоон
2
К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Саха төрүт тылын дорҕооннорун уонна буукубаларын чиҥэтэн үөрэтии. Тыл буукубатын уонна дорҕоо-нун сатаан араарарга үөрэнии.
27.01. 30.01.
3.
Аһаҕас дорҕооннор уонна буукубалар
1
К
Тыл схематын оноруу. Ааҕыы, кэпсээһин.
Аһаҕас дорҕооннору уонна кинилэр араастарын кытта билиһиннэрии.
01.02.
4.
Б. Киирии уруок. Киһи кэпсэтэн, ынах маныраһан билсэр
1
СТБ
Коллективнай үлэ. Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Сана тыллары таһаарарга уонна тыл схематын суруйарга эрчийии. Бииргэ үөрэнэр доҕотторгун, улахан киһини кытта эйэҕэстик туттан туран дорооболоһор, быраһаайдаһар, эҕэрдэлиир, кэпсэтэргэ иитии.
03.02.
5.
Аһаҕас дорҕооннор уонна буукубалар
1
К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Аһаҕас дорҕооннору араастаан уһа-тан-кылгатан, сана тыллары таһаа-рыы уонна тыл схематын оҥоруу.
06.02.
6.
Аһаҕас дорҕооннор уонна буукубалар
1
СТБ, Ч
Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ
Аһаҕас дорҕооннору араастаан уһатан-кылгатан, сана тыллары таһаарарга уонна тыл схематын суруйуу
08.02.
7.
Дифтоннар
1
К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэ-тиһии Дифтоннарынан тыл оноруу.
Дифтоннаах тыллары ырытыы, сөпкө суруйуу.
10.02.
8.
Бүтэй дорҕооннор уонна буукубалар
1
К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Бүтэй дорҕооннору сатаан араарарга уонна таба санарарга, суруйарга үөрэтии.
20.02
9.
Б. Тон уонна интонация
1
СТБ
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии. Кинигэнэ һлэ.
Киһи ыйытарын өйдөөн истэр. Чобуотук, чуолкайдык, иһиллэр курдук эппиэттиир буолуохтааххын.
22.02.
10.
Бүтэй дорҕооннор уонна буукубалар
1
К
Кинигэнэн үлэ Тэтэрээккэ үлэ
Тыл бүтэй дорҕооннорун уларытан сана тыллары таһаарар, сөпкө суруйар дьоҕурдарын сайыннарыы.
24.02.
11.
Сэргэстэспит бүтэй дорҕоон
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Тыл сэргэстэспит бүтэй дор5ооннорун сөпкө санарар, суруйар дьо5урдарын сайыннарыы.
27.02.
12.
Хоһуласпыт бүтэй дорҕоон
1
Ч,К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Хоһуласпыт бүтэй дор5оонноох тыллары сөпкө аа5ыы, суруйуу.
01.03.
13.
Хоһуласпыт бүтэй дорҕоон
1
К
Кинигэнэн үлэ. Пааранан үлэ. Тэтэрээккэ үлэ.
Бүтэй дорҕоон хоһулаһыытын уонна сэргэстэһиитин арааран истэр үөрүйэхтэри чинэтии.
03.03.
14.
Б. Эйэҕэс тыл эгэлгэтэ. Эҕэрдэлээһин. Көрсүөххэ диэри!
1
К,СТБ
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Бииргэ үөрэнэр доҕотторгун, улахан киһини кытта эйэҕэстик туттан туран дорооболоһор, быраһаайдаһар, эҕэрдэлиир, кэпсэтэргэ иитии. Чобуотук, чуолкайдык, иһиллэр курдук эппиэттиир буолуохтааххын.
06.03.
15.
Маарыннаһар бүтэй дорҕооннор
1
СТБ
Беседа.Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Маарыннаһар бүтэй дорҕоонноох тыллары сатаан араара истэ, суруйа үөрэнии.
08.03.
16.
Маарыннаһар бүтэй дорҕооннор
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ Тэтэрээккэ үлэ
Маарыннаһар бүтэй дорҕоонноох тыллары сатаан араара истэ, суруйа үөрэнии.
10.03.
17.
Тыл сүһүөхтэрэ
1
СТБ
Беседа. Учуутал быһаарыыта. Кинигэнэн үлэ.
Тыл хас да сүһүөхтээҕин аһаҕас дорҕоонун ахсаанынан быһаара үөрэнии.а/д араастарын чиҥэтии.
13.03.
18.
Тыл сүһүөхтэрэ
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Тыл хас да сүһүөхтээҕин аһаҕас дорҕоонун ахсаанынан быһаара үөрэнии.а/д араастарын чиҥэтии.
15.03.
19.
Б. Эйэҕэс тыл эгэлгэтэ. Ынырыы. Минньигэс тылы мэниэ тутун. Көрдөһүү
1
К
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Бииргэ үөрэнэр доҕотторгун, улахан киһини кытта эйэҕэстик туттан туран дорооболоһор, быраһаайдаһар, эҕэрдэлиир, кэпсэтэргэ иитии.
17.03.
20.
Киирии дорҕооннор
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ Тэтэрээккэ үлэ
Киирии дорҕоонноох уонна буукубалаах тыллары сөпкө ааҕыы.
20.03.
21.
Киирии аһаҕас дорҕооннор
1
К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
я,е,ё,ю буукубалар нууччалыы суруллар тылга ханнык дорҕооннор ситимнэрин бэлиэтиирин чинэтии.
22.03.
22.
Киирии аһаҕас дорҕооннор.
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Истэн таба суруйар үөруйэҕи бэрэбиэркэлээһин, билиини чиҥэтии. Нууччаттан киирбит тыллар сороҕо сахалыы, сороҕо нууччалыы сурулларын ааҕылларын үөрэтии.
31.03.
23. 24.
Киирии аһаҕас дорҕоон буукубалара
2
К
Кинигэнэн үлэ Тэтэрээккэ үлэ
Истэн таба суруйар үөруйэҕи бэрэбиэркэлээһин, билиини чиҥэтии. Нууччаттан киирбит тыллар сороҕо сахалыы, сороҕо нууччалыы сурулларын ааҕылларын үөрэтии.
03.04. 05.04.
25.
Б. Эйэҕэс тыл эгэлгэтэ. Алло! Алло! Махтаныы
1
К
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Бииргэ үөрэнэр доҕотторгун, улахан киһини кытта эйэҕэстик туттан туран дорооболоһор, быраһаайдаһар, эҕэрдэлиир, кэпсэтэргэ иитии.
07.04.
26.
Киирии аһаҕас дорҕооннор
1
Ч
Өйтөн кэпсээһин Ааҕыы
Доргуччу ааҕар, кэпсиир дьоҕурдарын сайыннарыы.
10.04.
27.
Киирии бүтэй дорҕоон буукубалара
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Киирии дорҕоонноох уонна буукубалаах тыллары сөпкө ааҕыы.
12.04.
IV чиэппэр
28. 29.
Киирии бүтэй дорҕоон буукубалара
2
Ч, К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Тыллары истэн сөпкө суруйар дьоҕурдарын сайыннарыы
14.04. 17.04.
30
Б. Санарыаҥ иннинэ санаан көр. Тулуйан истэ үөрэн
1
СТБ
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Бииргэ үөрэнэр доҕотторгун, улахан киһини кытта эйэҕэстик туттан туран дорооболоһор, быраһаайдаһар, эҕэрдэлиир, кэпсэтэргэ иитии. Чобуотук, чуолкайдык, иһиллэр курдук эппиэттиир буолуохтааххын
19.04.
31.
Киирии бүтэй дорҕоон буукубалара
1
К
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Тыллары истэн сөпкө суруйар дьоҕурдарын сайыннарыы
21.04.
32.
Алфавит
1
СТБ
Кинигэнэн үлэ Тэтэрээккэ үлэ
Дорҕооннору сөпкө санарары сайыннарыы.
24.04.
33.
Предмет аата
1
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Предмет аатын туһунан өйдөбүлү чинэтии. Предметтар ааттарыгар ыйытыыны сатаан туруорарга, наар-даан ааттыырга үөрэтии, тыыммат предметтэри тулалыыр эйгэттэн булуу.
26.04.
34.
Б. Сиэрдээхтик кэпсэт
1
К
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Бииргэ үөрэнэр доҕотторгун, улахан киһини кытта эйэҕэстик туттан туран дорооболоһор, быраһаайдаһар, эҕэрдэлиир, кэпсэтэргэ иитии.
28.04.
35. 36.
Предмет тугу гынара
2
СТБ
Беседа. Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Кэпсэтиһии
Предмет тугу гынара, тугу гынарын туһунан өйдөбүлү чинэтии, ыйытыыны сатаан туруорарга үөрэтии. Предмет хамсанарын көрдөрөр тыллары арааран билэргэ уонна ыйытыыны сатаан туруорарга үөрэтии.
01.05. 03.05.
37.
Тыл
1
Ч
Кинигэнэн үлэ
Тыл туһунан өйдөбүлү чинэтии. Тылы сөпкө ырытыы.
05.05.
38.
Б. Ыраастык саҥар
1
СТБ
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Чобуотук, чуолкайдык, иһиллэр курдук эппиэттиир буолуохтааххын
08.05.
39. 40.
Тыл
2
К
Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Беседа. Кэпсэтиһии
Тыллары сөпкө ааҕыы, ыраастык суруйуу. Тыллары истэн сөпкө суруйар дьоҕурдарын сайыннарыы
10.05.
12.05.
41.
Б. Кэпсэтии эгэлгэтэ
1
К
Кэпсэтиһии. Сэһэргэһии.
Бииргэ үөрэнэр доҕотторгун, улахан киһини кытта эйэҕэстик туттан туран дорооболоһор, быраһаайдаһар, эҕэрдэлиир, кэпсэтэргэ иитии.
15.05.
42. 43. 44. 45.
Хатылааһын Этии Резервнэй уруоктар
4
К
Кинигэнэн үлэ. Тэтэрээккэ үлэ. Беседа. Кэпсэтиһии
Этии туһунан өйдөбүлү чинэтии. Этиини доргуччу ааҕыы.
17.05.
19.05.
22.05.
24.05.
