Тақырыбы: Әдептілік - әдемілік.
Мақсаты:
Білімділік: оқушыларды кішіпейілдікке, үлкендерді сыйлауға, адам бойындағы ұнамды қасиеттерді сіңіріп, ұнамсыз қылықтардан жирену сезімін тудыру арқылы әдеп әліппесін бойларына дарыту.
Оқушыларға бала құқықтары жайлы декларацияның кейбір баптары туралы түсінік беру. Ол баптардың мазмұнын көрініс арқылы ұғындыру.
Оқушыларды өз құқықтарын қорғай білуге, құқықтық сауаттылыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық: Тіл байлықтарын, таным белсенділіктерін арттыру.
Тәрбиелік: Адамгершілікке, кішіпейілділікке, әдептілікке, сыпайылыққа тәрбиелеу. Өз - өздерін басқаруға, еркіндікке машықтандыру.
Сабақтың түрі: тәрбие сағаты.
Сабақтың әдіс - тәсілі: сұрақ - жауап, ой бөлісу.
Сабақтың көрнекілігі: слайдтар, шарлар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Психологиялық дайындық.
Мейірімді жүрекпен
Ақ пейілді тілекпен
Амандасып алайық
Бір жадырап қалайық!
(Балалар бір – бірімізге жақсы лебіздер білдірейік).
Қайырлы күн, әрқашан күн сөнбесін, бәріміз дос болайық, деніміз сау, тату болайық, еліміз тыныш болсын, аспанымыз ашық болсын, соғыс болмасын.
Балалар қазір жылдың қай мезгілі?
Бір аптада неше күн бар?
Бүгін бүгін аптаның қай күні? (жұма).
Жұма қасиетті күн, бұл күні барлығымыз үйімізде жеті шелпек пісіріледі құран оқылады. Бұл күні бір – бірімізді ренжетпей, жаман сөз айтпай, әдепті болып жақсы істер жасаумыз керек.
Олай болса балалар, әдептілік жайында не біледі екенбіз, қане кім айтады?
Мұғалім:
- Құрметті, ұстаздар, оқушылар! Бүгінгі біздің тәрбие сағатымыздың тақырыбы: Әдептілік - әдемілік! Қош келдіңіздер!
- Олай болса, әдептілік деген не?
- Әдепті бала қандай болу керек?
Оқушылар: әдепті бала - мәдениетті, кішіпейіл, үлкенді сыйлайтын, қамқоршы. Үлкенді - құрмет тұтады, көшеде, мектепте, асханада, көлікте, қонақта амандасып жүру керек. Кішіні - ізет, қамқоршы болу.
Оқушылар:
Әдептіліктің белгісі - иіліп сәлем бергені.
Әдепті бала - арлы бала, әдепсіз бала - сорлы бала.
Әдепті бала ата - анасын мақтатар, әдепсіз бала ата - анасын қақсатар.
Балалардың жауаптары:
-Үлкендерді сыйлау керек, айтқан тілін алу керек.
-Үйде анаңа көмектес; Кішкене баланы жылатуға болмайды.
-Оқу құралдарынды таза, ұқыпты етіп ұста. Сабақта шулама. Құстарды атуға болмайды. Тәртіпті үлгілі оқушы болу керек
-Жақсы, дұрыс айтасыңдар. Білер қазақ баласы «Сәлем –сөздің анасы» дегендей, қалай амандасамыз?
(Сәлеметсіз бе, Есенсіз бе, Амансыз ба, Сәлем, қалайсың?)
1 - бала: Жасы кішілер үлкендерге сәлем береді
2 –бала: Егер бір нәрсе сұрағын келсе «Өтінемін» деп айту керек.
-Дұрыс айтасыңдар.
- Балалар, « Алмақтың да салмағы бар» дейді халық. Кейде біз өте асығып жүріп, ізгі сөздерді айтуға үлгермей қаламыз. Содан да достарымыз ренжіп кетеді
Мұғалім:
- Әдептілік неден басталады? ( сәлемдесуден)
«Жалғастыр» ойыны
- Үлкендердің алдынан...... (кесіп өтуге болмайды).
- Кішкене баланы................(жылатуға болмайды).
- Құстарды...........................(атуға болмайды).
- Қыз баланы........................(ренжітуге болмайды).
- Сабақтан.............................(кешігуге болмайды.)
- Сыныпта.............................(айғайлауға болмайды).
«Не істеу керек?»
- Үлкен кісіні.......................(сыйлау керек)
- Үлкеннің тілін...................(алу керек..)
- Үлкендерге..........................(сәлем беру керек.)
- Кішілерге..............................(қамқор болу керек.)
- Оқу құралдарын.................. (күтіп ұстау керек.)
- Тәртіпті -----------------(болу керек).
Сұрақтар:
Айдос пен Марат сыныпта қатар отырады. Мараттың қаламы үйде қалып қойған. Ал Айдостың алдында екі қалам тұр. Марат үндеместен Айдостың бір қаламың алды да жаза бастады. Мараттың не істегені дұрыс еді? (рұқсат па? Алуға бола ма?).
Айнұрдың кітабы қолынан жерге түсіп кетті. Оны көріп тұрған Бекжан жүгіріп келіп кітапты көтеріп, Айнұрдың қолына ұстатты. Айнұр не деп айтуды ұмытты. (рақмет)
Қанат жүгіріп келе жатып, партада тұрған Қайраттың кітабын жерге түсірді. Ол үндемей жүгіре жөнелді. Қанаттың орнында болсаңдар, не істер едіңдер? (кешіріңіз).
Ән: «Балдырған».
-Ал ,енді мен сендерге ізгілік, адамгершілік, әдептілік жөнінде сұрақтар қоямын, ал сендер жауап бересіңдер.
-Сыйлап үлкен ағаны
Сәлем, берген баланы,
Кім дейміз?
(Әдепті екен бұл дейміз)
-Кітап, дәптер қаламы,
Кір шалмаған баланы,
Кім дейміз?
(Ұқыпты екен бұл дейміз)
-Таудай биік талабы
Жақсы оқитын баланы
Кім дейміз?
(Үлгілі екен бұл дейміз)
Келесі сұрақ: «Қандай бала?»
-Кітап түбі қырқылған,
Күнделігі жыртылған
Сабаққа да самарқау
Қандай бала бұл тұрған?
(салақ)
-Бұрылатын қызға да
Ұрынатын ұлға да
Төбелеспей жүрмейтін
Қандай бала бұл тұрған?
(бұзық)
-Сабақ айта білмеген,
Шақырмасаң жүрмеген,
Кітап бетін ашпайтын
Баланы сен кім дер ең?
(жалқау)
1-бала: Ерасыл
Кім үлкенді сыйласа,
Кім үлкенді тыңдаса
Үлкен болған кезінде
Сыйлы болмақ өзі де.
2 –бала: Жанесен
Тәртіпті бала сүйеніш,
Төбең бір көкке жетеді.
Тәртіпсіз бала күйініш
Төмендеп басың кетеді
3-бала: Нұрсен
Сыйлап сәлем беремін
Көршілерді көргенде
Ізетпен бас иемін,
Үйге қонақ келгенде
Әдепсіз деп сөкпесін,
Анама айтып өкпесін.
4- оқушы: Әлішер
Әдептілік дегенің
Әрқашанда керегің
Әсемпаздық дегенің ,
Әуре сарсаң әлегің.
5- оқушы: Жансұлтан
Ұрыншақ бала жанында
Ұрыс пен керіс айқай – шу .
Ұстамды бала маңынан ,
Ұнамды қылық байқайсың .
6- оқушы: Нұрлы
Беті қолды жуамыз.
Кір-қоңдарды қуамыз
Біз ұқыпты боламыз.
Кесте тоқып, сурет салып
Біз шебер де боламыз.
Нұрсен:
Айтқан тілді аламыз.
Үлкендерді сыйлаймыз,
Тентек бала болмаймыз.
Таңда ерте тұрамыз,
Әлішер
Тақпақ жаттап, ән айтып,
Біз өнерпаз боламыз.
Біз осындай боламыз!
Біз бақытты баламыз!
«Жалғастыр» ойынын ойнату.
«Не істеуге болмайды?»
Мұғалім бастапқы сөзін айтып ,оқушы ойланып жалғастыруы керек.
* Үлкендердің алдынан кесіп өтуге болмайды.
* Кішкене баланы жылатуға болмайды.
* Құстарды атуға болмайды .
* Сабақтан кешігуге болмайды .
* Сыныпта айқайлауға болмайды .
«Не істеу керек ?»
* Үлкен кісіні сыйлау керек .
* Үлкеннің тілін алу керек .
* Үлкендерге сәлем беру керек.
*Оқу құралдарын күтіп ұстау керек.
Мұғалімнің сөзі:
- Қымбатты оқушылар!
Бүгінгі тәрбие сағатының үлкен тәрбиелік мәні мен мазмұны бар. Барлықтарың «әдепті бала» қандай болу керек екенін жақсы ұқтыңдар.
Алдағы уақытта тәртіпті де, тәрбиелі ұл - қыз болып, адамгершілік қасиеттерді биік ұстап, мектеп ішінде, үйде, қоғамдық жерлерде өздеріңді де, өзгені де сыйлайды деп сенеміз!
Айтқан тілді аламыз.
Үлкендерді сыйлаймыз,
Тентек бала болмаймыз.
Таңда ерте тұрамыз,
Әлішер
Тақпақ жаттап, ән айтып,
Біз өнерпаз боламыз.
Біз осындай боламыз!
Біз бақытты баламыз!
Барысы:
-«Жақсы болу- өз қолыңда» деген сөзде үлкен мән бар. Жақсы болуды басқа біреуден ізденудің қажеттігі жоқ.Адамның жақсы істерге, жақсы әрекеттерге ұмтылуы, айналасындағылармен сыйлы қарым- қатынастар жасауы, өтірік айтпауы, сөзінде тұруы жақсылардан үйренуі өзіне байланысты.Сондай- ақ жаман әрекеттерден де қашық болуы –өзінің қолыңда.
-Балалар, әрбір адам бойында жақсы қасиеттерді тәрбиелеуге тырысу керек. Ендеше мынау слайдтағы суреттерге қарап, қандай қасиеттер жақсы, қандай қасиеттер жаман екенін айырып алайық. (Слайдпен жұмыс)
Балалардың жауаптары:
-Үлкендерді сыйлау керек, айтқан тілін алу керек.
-Үйде анаңа көмектес
-Кішкене баланы жылатуға болмайды.
-Оқу құралдарынды таза, ұқыпты етіп ұста. Сабақта шулама.
-Құстарды атуға болмайды.
-Тәртіпті үлгілі оқушы болу керек
-Жақсы, дұрыс айтасыңдар. Білер қазақ баласы «Сәлем –сөздің анасы» дегендей , қалай амандасамыз?
(Сәлеметсіз бе, Есенсіз бе, Амансыз ба, Сәлем, қалайсың?)
1-бала: Жасы кішілер үлкендерге сәлем береді . 2- бала: Менің атам айтты , ұл балалар үйге кіргенде сәлем берумен қатар бас киімді шешіп қолына алу керек.
3 –бала: Егер бір нәрсе сұрағын келсе «Өтінемін» деп айту керек.
-Дұрыс айтасыңдар.
-Балалар, « Алмақтың да салмағы бар» дейді халық. Кейде біз өте асығып жүріп, ізгі сөздерді айтуға үлгермей қаламыз. Содан да достарымыз ренжіп кетеді.
(Әдепті екен бұл дейміз)
-Кітап, дәптер қаламы,
Кір шалмаған баланы,
Кім дейміз?
(Ұқыпты екен бұл дейміз)
-Таудай биік талабы
Жақсы оқитын баланы
Кім дейміз?
(Үлгілі екен бұл дейміз)
Келесі сұрақ: «Қандай бала?»
-Кітап түбі қырқылған,
Күнделігі жыртылған
Сабаққа да самарқау
Қандай бала бұл тұрған?
(салақ)
-Бұрылатын қызға да
Ұрынатын ұлға да
Төбелеспей жүрмейтін
Қандай бала бұл тұрған?
(бұзық)
-Сабақ айта білмеген,
Шақырмасаң жүрмеген,
Кітап бетін ашпайтын
Баланы сен кім дер ең?
(жалқау)
-Ал, енді балалар, келесі слайдқа көңіл аударайық. (отбасы суреті)
-Асқа отырар алдында не істеу керек? (қол жуу керек)
- Дұрыс айтасыңдар. Кір қолмен тамақ ішу тәрбиесіздік қана емес, денсаулыққа да қауіпті. Кір қолда микробтар көп болады, ал сабын мен су оны құртады.
Үй іші дастарқан басына жайғасар кезде , жасы кішілер үлкен адамдар отырып болғанша күту керек.
1 –бала: Тамаққа үлкендерден бұрын кірісуге болмайды.
2 –бала: -Менің әжем асқа отырғанда «Бисмилла ирахман рахим» деп дәм татады.
-Дұрыс айтасыңдар. Қанеки балалар, дастарқан жайлы қандай өлең, тақпақ білесіңдер?
1 –бала: Жанесен
Дастарханның басында
Әдеттен біз озбаймыз
Үлкендердің қасында
Қолды бұрын созбаймыз
2 –бала: Жансұлтан
Тамақ «ішер кезде енді
Сөйлемейміз, күлмейміз
Астан басқа өзгені
Елемейміз, білмейміз.
3- бала: Алма тәтті болғанмен,
Ережені сақтаймыз
Қолға жеміс толғанмен,
Жумай бірін татпаймыз
-Жақсы ,отырағойындар.Сонымен балалар дастархан басында да өзін –өзі ұстай білу керек.
-Енді бізге 3 бала «Алтын ақыл» айтып береді, ал, біз есімізде сақтап ұмытпауымыз керек.
1 –бала:
-Нанды үгітпе, қадірле, қабығымен бәрін же.Оны тек оң қолыңмен ал.
2 –бала:
-Сәнді жайылған дастархан басында сәнді отыра да білу керек.
3 –бала:
-Асықпай іш тамақты, жалама аяқ- табақты.
1-бала: Ерасыл
Кім үлкенді сыйласа,
Кім үлкенді тыңдаса
Үлкен болған кезінде
Сыйлы болмақ өзі де.
2 –бала: Жанесен
Тәртіпті бала сүйеніш,
Төбең бір көкке жетеді.
Тәртіпсіз бала күйініш
Төмендеп басың кетеді.
3-бала: Нұрсен
Сыйлап сәлем беремін
Көршілерді көргенде
Ізетпен бас иемін,
Үйге қонақ келгенде
Әдепсіз деп сөкпесін,
Анама айтып өкпесін.
-
-Балалар, бүгінгі сабағымызда адам бойындағы қандай қасиеттерді ажырата білдіңдер және таныстыңдар?
-Жақсы қасиеттерге не жатады?
(Адалдық, ақылдылық, сыйластық, кішіпейілділік, мейірімділік, қамқорлық, қайырымдылық, көмек т.б.) -Міне, осындай жақсы мінез –қылықтарды әрдайым естеріңде сақтап жүрсеңдер «нұр үстіне -нұр жауар» дей отырып, бүгінгі сабағымызды жақсы әнмен аяқтайық .
«Не деу керек?» әні орындалады.
Тәрбие сағатының тақырыбы: Әдептілік - әдемілік.
Тәрбие сағатының мақсаты:
Білімділік: оқушыларды кішіпейілдікке, үлкендерді сыйлауға, адам бойындағы ұнамды қасиеттерді сіңіріп, ұнамсыз қылықтардан жирену сезімін тудыру арқылы әдеп әліппесін бойларына дарыту.
Оқушыларға бала құқықтары жайлы декларацияның кейбір баптары туралы түсінік беру. Ол баптардың мазмұнын көрініс арқылы ұғындыру.
Оқушыларды өз құқықтарын қорғай білуге, құқықтық сауаттылыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық: тіл байлықтарын, таным белсенділіктерін арттыру.
Тәрбиелік: адамгершілікке, кішіпейілділікке, әдептілікке, сыпайылыққа тәрбиелеу. Өз - өздерін басқаруға, еркіндікке машықтандыру.
Сабақтың түрі: тәрбие сағаты.
Типі: өнеге сабақ.
Сабақтың әдіс - тәсілі: сыни тұрғыдан ойлау, сұрақ - жауап, ой бөлісу.
Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, слайдтар, шарлар.
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі.
Психологиялық дайындық.
Мейірімді жүрекпен
Ақ пейілді тілекпен
Амандасып алайық
Бір жадырап қалайық!
1 - ші жүргізуші:
- Құрметті, ұстаздар, оқушылар! Бүгінгі біздің тәрбие сағатымыздың тақырыбы: Әдептілік - әдемілік! Хош келдіңіздер!
2 - ші жүргізуші:
- Олай болса, әдептілік деген не?
- Әдепті бала қандай болу керек?
Оқушылар: әдепті бала - мәдениетті, кішіпейіл, үлкенді сыйлайтын, қамқор
шы. Үлкенді - құрмет тұтады, көшеде, мектепте, асханада, көлікте, қонақ - та амандасып жүру керек. Кішіні - ізет, қамқоршы болу.
1 - ші жүргізуші:
- Әдептілік туралы қандай мақал - мәтел білесіңдер?
Оқушылар: Әдептіліктің белгісі - иіліп сәлем бергені.
Әдепті бала - арлы бала, әдепсіз бала - сорлы бала.
Әдепті бала ата - анасын мақтатар, әдепсіз бала ата - анасын қақсатар.
2 - ші жүргізуші:
- Әдептілік неден басталады? ( сәлемдесуден)
1 - ші жүргізуші: «Білер қазақ баласы,
- оқушы: Құс ұясын бұзбаймын,
Бүлдірмеймін жейдемді.
Қабырғаны сызбаймын,
Жинап қоям бөлмемді.
Бос шимайлап, шатпақтап,
Дәптерді де жыртпаймын.
Бір күн болмай сатпақтап,
Киімімді құртпаймын.
4 - оқушы: Апамызды сыйлайық,
Үйдің ішін жинайық.
Бұрынғыдай егесіп,
Ерегісіп тұрмайық.
Қалмау үшін керісіп,
Көрініс: «Әдеп»
- Үлкен адамға көмектесу керек, жолдан өте алмай тұрса, арғы бетке өтуге көмектесу керек.
- Автобуста орын беру керек.
8 - оқушы: Кім үлкенді сыйласа,
Кім үлкенді тыңдаса
Үлкен болған кезінде
Сыйлы болмақ өзі де.
9 - оқушы: Сыйлап үлкен ағаны Таудай биік талабы
Сәлем берген баланы Жақсы оқитын баланы
Кім дейміз? Кім дейміз?
Әдепті екен бұл дейміз. Үлгілі екен бұл дейміз.
Кесте толтыру. «Жалғастыру ойыны»
«Не істеуге болмайды?» «Не істеу керек?» Сабақтан...(кешігуге болмайды.) Үлкендерді..(сыйлау керек )
Амандасуды ( ұмытпа) Ата - ананың..(тілін алу керек )
Ысқыруға...(болмайды ) Оқу құралдарын (күтіп, таза ұстау тау ) Өзіңнен кішіні (ренжітпе )
Көлікте өзіңнен үлкен адамға... (орын беру.)
Ой толғау.
1 - ші жүргізуші:«Әдептілік» - деп, қандай мінез бен іс-әрекетті айтамыз?
10 - оқушы: Әдептілік деп, үлкенді сыйлауды, достарды, айналадағы адамдарды құрметтеуді айтамыз. Әдепті адам басқадан сыйласым күтпей ақ алдымен өзі басқаны құрметтеп, ардақтай біледі, көпшілікке өзінің әдептілігін көрсетеді.
11 - оқушы: Сонымен әдептілік дегеніміз - ізет, инабат, сыйласым, құрмет,
қамқорлық. Кешірімді болуымыз керек.
Жас - кәріге сіз деген
Жақсы үлгі іздеген.
Дос боламыз біз деген,
Ізетті ұл мен қызбенен.
1 - жүргізуші:
- Оқушылар, бүгінгі сабақта « Балалар құқығын ұқтыңдар ма?»
Оқушылар:
- Ұқтық! Оқуға, өмір сүруге, өз ойымызды айтуға, зорлық - зомбылыққа қарсы тұруға және бақытты өмір сүруге құқымыз бар!
Ән: «Біз әдепті баламыз».
1, 2 - ші жүргізушілер:
- Осымен, тәрбие сағаты аяқталды. Тыңдап, көргендеріңізге рахмет!
- Хош, сау болыңыздар!
Мұғалімнің сөзі:
- Қымбатты оқушылар!
Бүгінгі тәрбие сағатының үлкен тәрбиелік мәні мен мазмұны бар. Барлықтарың «әдепті бала» қандай болу керек екенін жақсы ұқтыңдар.
Алдағы уақытта тәртіпті де, тәрбиелі ұл - қыз болып, адамгершілік қасиеттерді биік ұстап, мектеп ішінде, үйде, қоғамдық жерлерде өздеріңді де, өзгені де сыйлайды деп сенеміз!
Әдептілік - әдемілік.
Сабақтың тақырыбы : Әдептілік - әдемілік.
Сабақтың мақсаты : Адам бойындағы ұнамды , ұнамсыз қылықтарды ажырата отырып, әдепәліппесін бойына дарыту , таным белсенділігін арттыру . Оқушыларды адамгершілікке , қарапайымдылыққа , кішіпейілдіккеәдептілікке, еңбексүйгіштікке үйрету. Әдеп пен сыпайылық арқылы жаман әдеттен аулақ болуға тәрбиелеу .
Сабақтың түрі : аралас сабақ
Сабақтың әдісі :сұрақ-жауап ,талдау.
Көрнекілігі :әр түрлі суреттер ,мақалдар жазылған плакаттар , «құпия хаттар»
ойын сөздері ,асық.
Сабақтың барысы :
І. Ұйымдастыру.
ІІ. Балалар бүгінгі сабақта біз әдептілік туралы сөз етпекпіз.
Сұрақ :
- Әдептілік деген не? Оны қалай түсінесің?
- Әдепті бала қандай деп ойлайсың?
- Әдепсіз дегенді қалай түсінесің?
- Әдепсіз бала қандай болады ?
- Әдептілікті бізге кім үйретеді ?
Сонда адам бойында жақсы ,жаманқасиеттер болады екен . Бізге ақылдылық пен адалдық, қарапайымдылықты үлкендер үйретеді. Бойымызға анамыздың ақ сүтімен дариды .Біз оны түсініп ,ата-баба салт , әдеттерінүйренуге тырысамыз.
Адам болатын бала барлық жақсы қасиеттерді үйреніп ,жаманмінезәдеттерден , ұнамсыз қылықтардан аулақ болуға тырысуы керек. Басқалармен қарым–қатынас жасағанда әдеп пен ақылды ұмытпайды. Осы орайда , Абай атамыз «Адам болам десеңіз» деп нені айтады. «Ананың тілін алса егер» өлеңінде не делінген еді?
ІІІ. Енді ,әдептілік туралы сендер не айтар едіңдер?
Оқушылардың тақпақтары.
1-оқушы: Ата -ананың тілегі ,
Адам болып өскенің .
Адамдықтың тірегі ,
Адал болып өскенің .
2- оқушы Әлішер Әдептілік дегенің ,
Әрқашанда керегің .
Әсемпаздық дегенің ,
Әуре сарсаң әлегің.
4 - оқушы:Жанесен
Тәртіпті бала сүйеніш ,
Төбең бір көкке жетеді.
Тәртіпсіз бала күйініш ,
Төмендеп басың кетеді.
5- оқушы: Жансұлтан
Ұрыншақ бала жанында ,
Ұрыс пен керіс айқай–шу .
Ұстамды бала маңынан ,
Ұнамды қылық байқайсың.
10 -оқушы: Кім үлкенді сыйласа ,
Кім үлкенді тыңдаса ,
Сыйлы болмақ өзі де
Үлкен болған кезінде.
Көрініс «Үлкенді сыйлаңдар » .
11- оқушы: Қарсы ал ерте күн көзін ,
Төсегіңді жина өзің .
Асықпай іш тамақты ,
Жалама аяқ–табақты.
Пышақты ұста оң қолмен ,
Шанышқыны ұста сол қолмен .
Нанды үгітпе, қадірле ,
Қабығымен бәрін же.
Саусағыңды сормағын,
Салдыр салақ болмағын.
12- оқушы : Салма аузыңа инені ,
Үзбе ,жұлып түймені.
Ашуланбай долданып,
Жауап бергін ойланып ,
Құр бекерге қылтима ,
Болмашыға бұртима .
13 – оқушы : Іштарлыққа жол берме ,
Бақталастық , білдірме .
Мақсат қоймай алдыңа ,
Қыдырып құр қаңғыма.
14 - оқушы: Сыйла үлкен кісіні ,
Қамқорлыққа ал кішіні .
Сақта көше тәртібін ,
Бағдаршамның ал тілін .
Әдет қыл бұл ісіңді ,
Тазалап жүр тісіңді .
ІV. 1) Суреттер бойынша адамгершілік , сыпайылық ,әдептілік жайында әңгімелету . «Үлкенді құрметтеу», «Кішіге қамқорлық », «Автобус ішіндегі бала»т.б.
«Жалғастыр»ойынын ойнату. «Не істеуге болмайды?»
Мұғалім бастапқы сөзін айтып ,оқушы ойланып жалғастыруы керек.
* Үлкендердің алдынан кесіп өтуге болмайды.
* Кішкене баланы жылатуға болмайды.
* Құстарды атуға болмайды .
* Сабақтан кешігуге болмайды .
* Сыныпта айқайлауға болмайды .
« Не істеу керек ?»
* Үлкен кісіні сыйлау керек .
* Үлкеннің тілін алу керек .
* Үлкендерге сәлем беру керек.
*Оқу құралдарын күтіп ұстау керек.
3 ) «Сырлы хаттарға»жауап беру .
4) «Тыйым сөздерді айтып жарысу .
Әдептіліктің ең бірінші белгісі не?Жаман әдеттен аулақ болып, әдепті бала болың
Тақырыбы. Әдептілік – әдемілік.
Мақсаты:1) оқушылар ережесін сақтауға, әрдайым үлкендерді сыйлауға
үйрету;
2)танымдық қабілеттерін, ой-өрістерін, жан-жақты білімдерін
дамыту;
3) адамгершілікке, ізгілікке, инабаттылыққа, әдептілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: мазмұнды суреттер,мақал-мәтелдер, кеспе әріптер.
Барысы:
І.Ұйымдастыру.
ІІ.Негізгі бөлім.
1. Қызығушылығын ояту.
3. Әр топқа мазмұнды сурет беріледі . Балалар сурет бойынша әңгіме құрастырып , айтып береді.
1-топ. Автобуста үлкенге орын берген бала туралы сурет.
2-топ. Ата-анасына үйде көмектесіп жатқан балалар туралы сурет.
3-топ. Әжеге көмектескен бала туралы сурет.
Әр топ өз әңгімесін ауызша айтады.
4.Сұрақтарға жауап:
-Сен жүгіріп келе жатып біреуге соғып кеттің. Не деу керек?
-Таңертең мұғалімді көргенде не деу керек? «Көршіңді, досыңды, танысыңды т.б.»
-Бір кісі автобусқа міне алмай жатыр екен. Не істейсің?
5. Әр топ сыпайылық, ізгілік, инабаттылыққа байланысты «алтын» сөздер жазады.Оны оқып береді. Мысалы:рақмет, кешіріңіз, рұқсат па? т.б.
3. Ой толғаныс
Әр бала тәрбие сағатында не үйренгенін, сабақтан не түсінгенін өз тобында жолдастарына айтып береді
IV. Қорыту.
Әдептілік туралы мақал – мәтелдер.
1.Әдепті бала –арлы бала, әдепсіз бала – сорлы бала.
2.Әдептілік, ар – ұят - адамдықтың белгісі.
3.Әдептілік белгісі – иіліп сәлем бергені.
4.Үлкенге құрмет – кішіден ізет.
5.Әдепті бала ата – анасын мақтатар,
Әдепсіз бала ата – анасын қақсатар.
6. «Сіз» деген – әдеп,
«Біз» деген – көмек.
Әрқашан әдептілікті сақтап, әдемі болып жүрейік!
Пәні:Әдебиеттік оқу
Сыныбы: 4
Тоқсан: III
Күні, айы, жылы:10.02.2016ж
Сабақтың тақырыбы: Сансызбай Сарғасқаев. Сынған Аквариум
Сабақтың мақсаты: Оқушыларды ізденіске шақыра отырып, әдеби шығармашылық қабілеттерін ашу.
1.Білімділік: Сансызбай Сарғасқаевтың өмірі мен шығармашылығын бүгінгі сабаққа тиек ете отырып, оқушылардың білімдерін одан әрі шыңдай түсіп, сабаққа ынта – ықыластарын арттыру.
2.Дамытушылық: Оқушыларды жан – жақты болуға, ақыл – ойын, логикалық ойлау жүйесін дамытуды көздеп, арнайы жұмыстар жүргізу. Сөздік қорын, ойлау қабілетін дамыту.
3.Тәрбиелік: Оқушыларды адалдыққа, батылдыққа тәрбиелей отырып, ойын толық жеткізіп сөйлеу дағдылары мен жазбаша тілдерін жетілдіруге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Әділ – тәсілдері: Әңгімелесу, түсіндіру, сұрақ – жауап.
Көрнекілігі: Слайд, суреттер, плакат.
Пәнаралық байланыс: Музыка, дүниетану.
Сабақтың барысы:
Мұғалім: Сәлеметсіңдер ме оқушылар. Жақсы балалар бүгін аптаның қай күні?
Оқушы: Сәрсенбі.
Мұғалім: Жақсы балалар бүгін сәрсенбінің сәтті күнінде сабағымызды жақсы көңіл күймен бастау үшін психологиялық тренинг өткізгім келіп тұр. Қане балалар шеңбер құрып бір – біріміздің қолымыздан ұстап тұра қояйық. Мен бастап айтамын сендер әрі қарай жалғастыруларың қажет: «Мен сені көргеніме өте қуаныштымын, себебі сен тәртіпті оқушысың»
Оқушы:
Мұғалім: Жақсы балалар орынымызға отырайық, бүгінгі сабағымызға сәттілік.
Сұрақтар: 1 . Әңгімедегі мақалды жатқа айт? (Досыңнан түйе сұрасаң, Сасқанынан бие береді)
2. «Қазақ тілі» кітабын қолтықтап Әліпбай мұғалімге кім келді? (Есім)
3. Сабақ барысында қандай ойын ойналды? (бала мұғалім)
2. Жаңа сабаққа даярлық.
Жаңа сабақ: Дәптерімізді ашып бүгінгі күннің жадын жазамыз, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: Сансызбай Сарғасқаев. Сынған аквариум. Мен сіздерге үйге Сансызбай Сарғасқаев туралы біліп келіңіздер деген болатынмын ендеше Сансызбай Сарасқаев кім? Деген сұраққа топтастыру әдісі бойынша тақтаға жаза қояйық.
VI. Тақтамен жұмыс:
«Жұлдыз» журналының меңгерушісі, балаларға арналған көптеген повес әңгімелері бар
Қазақ повес жазушысы
Ұлы Отан соғысына қатысқан
Жауапты хатшы. Балалар жазушысы.
Балалар менің де сіздерге алып қосарым бар? (Слайд көрсетіледі)
Сынған аквариум мазмұнын баяндау. (Аквариум туралы мәлімет жеткізу)
VII.Түсінгендерін тексеру: алдарыңызға 2 ақ парақ беріледі, біріншісін де жақсы қасиеттерін, екіншісіне жаман қасиеттерді жазып соны оқып берініздер.
VІII. Мәтінмен жұмыс: Мәтінде берілген кейіпкерлерге мінездеме беріп кету.(ауызша)
IX.Сергіту сәті: Балалар енді бір сәт сергіп алайық. Тақта алдына шығып шеңбер құрып тұра қойыңыздар мен әуен қосамын сол әуенге билеп тұрып аквариумды бір - бірімзге береміз, аквариум ішіндегі балықты төгіп алмаңыздар, әуен тоқтап қалған кезде осы аквариум кімнің қолында қалса ішінде балықтар жасырылған осы балықтарды алу арқылы сұраққа жауап бересіздер.
Сұрақтар: 1. Аквариумды кім сындырды?
2. Аквариумды кім сыйлады?
3. Сыныпта екілік баға алатын оқушының есімі?
4. Сансызбай қай жерде өмірге келді?
X.Қорыту: Тақтада сіздерде алдарыңызда 2 құмыра ілініп тұр:
Құмырада: «Жетістіктерім» бүгінгі сабақта қандай жетістіктерге жеттік.
Құмырада: «Ұсыныс пікірлер» қандай өзіндік ұсыныс пікірлеріңіз бар? Осы ойларыңызды мен таратып берген стикер парақшалары арқылы жазып жапсыра қойыңыздар.
Бағалау: Бағалау сәтіне де келіп жеттік, балалар бүгін ерекше ашық түрде өткізілген сабақ болды, сол себепті бағалау сәтінде ерекше өткізіп өз – өзімізді бағаласақ кайтеді? Тақтада «Білім кілті» бар осы білім кілтінің астында 3, 4, 5 деген бағалар орналасқан, мен сіздерге стикер парақшаларын таратып беремін сіздер соған өз есімдеріңізді жазып өзіңізді ұсынған бағаның астына жапсыруларыңыз қажет.
Үйге тапсырма: Достарыңның жақсы және жаман қасиеттеріне мінездеме жазып және бүгінгі сабағымызды мазмұндап келу.
Тоқсан: ІІІ
Күні, айы, жылы: 23.02.2016ж
Сабақтың тақырыбы: Өтебай Тұрманжанов «Қарлығаш»
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік:
2. Дамытушылық:
3. Тәрбиелік:
І. Ұйымдастыру кезеңі: психологиялық тренинг:
Қызды қырық үйден
Төрт қараның әлімі әжемнің аты Қажар
Мінезі жұмсақ ақ әжем, бетімнен мені қақпаған
Қалтаға салып кәмпитін, маған ғана сақтаған.
Ақ жүрегіннен айналайын, ақ әжем
Қуат алып жүремін тірі жүрсең.
Жүрек жарды сезімді жеткізем
Қабыл алшы перзентінің тілегін
Асыл әжем түсірмеші еңсеңді,
Көз алдымда күлімдеп жүре берші.
Әжем менің шежіре сыртта жүрмін қазір де,
Жүрегіме сақтаймын, әжемнің айтқан ақылын
Бастауышқа сабақ беремін, тоқсан сайын
Қатты сағынып мен еркелеп келемін.
Құттықтаймын әжемді 8 наурыз меркенмен.
