Оқу іс-әрекетінің тақырыбы: Ш дыбысы және әрпі.
Оқу іс-әрекетінің мақсаты: Өтілген дыбыстар туралы балалардың білімдерін бекіту. Балалардың ойлау қабілеттерін, қиялын дамыту (буын құрау, сөз құрау, жұмбақ шешу, жаңылтпаш айту). Ш дыбысы және оның әріп таңбасымен таныстыру. Балалардың ш дыбысы бар сөздерге мысалдар келтіртіп, сол сөздерді қатыстырып бірнеше сөйлем құрату арқылы байланыстырып сөйлеуге үйрету, ұғымталдыққа тәрбиелеу. Жазуға қолдарын жаттықтыру.
Оқу іс-әрекетінің көрнекіліктері: кеспе әріптер, текшелер.
Оқу іс-әрекетінің барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
Балалар шаттық шеңберіне тұрады, бір-бірлеріне жылы лебіздерін білдіреді.
Балаларға өткен оқу іс-әрекетінде танысқан дыбыстарын қайталатады.
Алдымен дыбыс дегеніміз не? Соған тоқталайық.
Дыбыстар нешеге бөлінеді?
Дауысты дыбыстар қалай айтылады?
Дауыссыз дыбыстар қалай айтылады?
Негізгі бөлім.
1. Ш дыбысы және әрпімен таныстыру.
Жұмбақ жасырады.
Мысалы:
Зулап түсіп төменге,
Шыға алмас менсіз бөгенге.
(Шана)
Шана сөзіне дыбыстық талдау жасайды.
Ш әрпімен танысу: ш дыбысының баспа түрін көрсетеді.
Ш дыбысын ауада жазып көрсетеді.
Сергіту сәтін өткізу.
Отырып-ақ орнымда, Айдын көлді кешемін. Сен білмесең егер де, Былай ескек есейін.
(Қимылмен көрсету).
Тіл ұстарту жаттығуы.
Шы-шы-шы Әкем менің аңшы.
Дәптермен жұмыс.
Ш дыбысына байланысты берілген суреттердің аттарын атап, оларға дыбыстық талдау жасайды. Қайшы, шаңырақ,ағаш сөздерінде ш дыбыс қай жерде тұрғанын талдатады, яғни ш дыбысының сөздегі орнын практикалық жолмен түсіндіреді.
Үлгіге қарап, үзік сызықтарды қосып, ш әрпінің баспа түрін жазады.
Торкөздегі ш дыбысының орналасқан орнына қарай сөз құрастырту. Сөз жұмбақ шешкізу.
«Сөз ойла, тез ойла» дидактикалық ойыны.
Ш дыбысына сөз ойлату, сөзді дұрыс айтқан балаға ұсақ ойыншықтардан бір-бірден беріп тұрады. Сөзді көп әрі дұрыс ойлаған болса, көп ойыншыққа ие болады. Кімнің ойыншықтарының саны артық болса, сол бала ұтады. Мысалы: шана, шар, шие, машина, ағаш, шымшық.
Осы сөздерге сөйлем құрату қажет. Бұдан кейін таныс дыбыстарды есте сақтау үшін сол дыбыс басталатын нәрселердің суретін көрсетіп, қай дыбыстан басталатынын тапқызу.
Педагог балаларға жұмбақ жасырады.
Тікен-тікен тік пісте
Қысы-жазы бір түсте. (Шырша)
III. Қорытындылау.
Шырша сөзі қай дыбыстан басталады? Ш дыбысы дауысты дыбыс па? Дауыссыз дыбыс па?
Неліктен дауыссыз, кәне, бәріміз айтамыз. Ал енді ш дыбысына кім тез сөздер тауып айтады?
Бір бала шана сөзін тақтаға текшелер арқылы жазып береді, буынға бөледі, қалған балалар орындарында дауыстап айтады.
Шапалақ ұру арқылы буынға бөлу.
«Дүкен» дидактикалық ойыны. Шарты: балалар кеспе әріптермен ш дыбысы кездесетін сөздерді құрастырып жазады. Мысалы: шана сөзін құрастырған бала «сатушыдан» ойыншық шананы сатып алған болып есептеледі. Сол сияқты сатылымда машина, шие, шар, т.б. заттар болады.
