Тема: «Аваларга могейдивис!»
Сорулгазы:
1. Уругларга «Ава-деп кымыл?» деп чуулду билиндирер, сагындырар.
2. Уругларнын дыл-домаан, сактып алыр чоруун шулуктернин, кроссвордтун дузазы- биле сайзырадыр.
3. Аваларга ынак болуп, оларны кезээде хундулеп, чагыг состерин утпайн чоруурунга кижизидер.
Дерилгези: улегер домактар.,номнар, чуруктар, слайд, шарлар.
Кичээлдин чорудуу:
Орг. кезээ:
Орг. олуртуру.
Тема, сорулга-биле таныштырар.
Шулук Е. Танова «Ава дугайында сос» (денге номчааш темазын тыптырар)
Беседа.
Ава деп кымыл? (айтырыг-харыы)
Кроссворд.
Физминутка.
Улегер домактар (сайгарар).
«Мээн авам» деп мини-чогаадыг.
Ава дугайында шулуктер.
Туннели
Шулук. Е. Танова. Ава дугайында сос.
Авазынын аазын эмген
Азарганчыг уренге-даа,
Амыдырап чурттап эрткен
Акшый берген кырганга-даа
«Авай» деп сос ааска эптеш,
Артында-ла чассыш кынныр.
Ава шупту эриг баарлыг,
Ава шупту эргим, чараш.
Толу кижээ авазы дег
Толептиглер тывылбас-даа,
Кырым сынар, авамны мен
Кымга-даа бол орнавас мен.
1.Беседа.
Ава- чер кырында адап четпес унелиг сос. Тончу чок амыдыралдын чаякчылары, ортемчейнин чаартыкчылары авалар. Ол чаш кижинин бир-ле дугаар адаар созу. Ынчангаш «ава» деп сос чылыг, чымчак, эргим адаттынар. Ава кижинин ажы-толунге ынакшылы кажан-даа эстип тонмес, куштуг, кайы-даа хире ажы-толу ам-даа бичии ышкаш сагындырар. Ава кижи кезээде эриг баарлыг, ажы-толунге ханы ынак, торел чонунга эвилен-ээлдек, кайгамчыктыг эрес-кежээ, холу чемзиг, маадыр, ховар кижилер. Ынчангаш бис аваларывыстын сеткилин хомудатпайн, кезээде хундулээр, унелээр, ынак болур ужурлуг бис уруглар.(Айтырыглар)
2.Айтырыг-харыы: Ава деп кымыл?
Уругларнын харыылары:
Ава-дээрге уругларнын чаяакчызы.
Ава-дээрге ажы-толдун энерелдиг иези.
Ава- дээрге ачавыстын ынаныштыг эжи.
Ава- дээрге мерген-угаанныг сумелекчи.
Ава-дээрге ажы-толдун азыракчызы.
Ава-дээрге ажы-толдун хайыралдыг эргим авазы.
Ава-дээрге чымчак холдуг, хоюг уннуг, чемзиг чемниг кижи.
Ава-дээрге Хун дег, торээн чер дег эргим кижи.
Ава-дээрге уругларнын кижизидикчизи, чемгерикчизи.
Ава-дээрге адап ханмас унелиг сос.
3. Кроссворд.
1.Кулакка кедер каасталга.
2.Чажынга каасталга.
3.Холунга каасталга.
4.Огге кирген кижиге кудар суксун.
4. Улегер домактар.
Ада созун ажырып болбас,
Ие созун ижип болбас.
Адалыг оол ажылгыр,
Иелиг кыс шевер.
Ие корбээнин кызы коор,
Ада корбээнин оглу коор.
«Мээн авам» деп аас-биле чогаадыг..
Шулуктер.
Туннели.
