Сцэнарная распрацоўка
сюжэтна – гульнявой праграмы
для малодшага школьнага ўзросту ( 7- 9 год)
“ Новы год у зімовым лесе “
Аўтар: Рудкоўская Галіна Осіпаўна
Настаўнік пачатковых класаў, 1 кат.
Тлумачальная запіска
Задачы :
фарміраваць творчыя ўменні выхаванцаў ( даць магчымасць адчуць сябе мастакамі, акцёрамі, дэкаратарамі );
развіваць акцёрскія здольнасці дзяцей, інтанацыйныя ўменні выразнага чытання;
спрыяць стварэнню добрага святочнага, настрою, сплачэнню калектыву бацькоў і дзяцей;
абудзіць пачуццё прыгожага, увесці ў фантастычны свет навагодняй казкі;
выхоўваць уменне спачуваць, адрозніваць дабро і зло, культуру паводзін на навагодніх святах.
Актуальнасць абранай тэмы мае два галоўныя моманты:
1) тандэм “ бацькі – настаўнік – дзеці” . Да работы над пастаноўкай далучаюцца не толькі дзеці, але і іх бацькі. Яны становяцца не толькі гледачамі, але ім прапаноўваюцца ролі Снягуркі, Дзядулі Мароза, Мядзведзя. Яны дапамагаюць у вырабе дэкарацый , касцюмаў. Становяцца актыўнымі ўдзельнікамі, якія дапамагаюць у пастаноўцы навагодняй казкі.
2) родная мова. Адным з важных момантаў з’яўляецца і тое , што святочны сцэнарый распрацаваны на беларускай мове. Гэта асабліва важна для нашай беларускамоўнай школы, аднак можа зацікавіць і яшчэ нераўнадушных да роднай мовы асоб.
Дзеючыя асобы:
1-ы Лесавічок , 2 – і Лесавічок,
Заяц
Вавёрка старэйшая, Вавёрка малодшая
Мышка
Цецярук
Мядзведзь
Лісіца
Воўк
Бабёр
Дзед Мароз
Снягурка
1 Лесавік. Прывітанне , дружбакі !
2 Лесавік. Мы, дзядкі – лесавікі,
Завіталі ў госці зноў
Да сваіх малых сяброў.
1 Лесавік. Мы спяшаліся сюды
Праз снягі і халады.
2 Лесавік. Прабіраліся з ахвотай
Цераз гурбы і сумёты.
1 Лесавік. Мы баяліся спыніцца
Каб на свята не спазніцца.
Ну а зараз …
2 Лесавік. Зараз час
Віншаваць са святам вас,
Дарагія гледачы !
1 Лесавік. Пачакай, не балбачы !
Лепей торбачку здымай,
Казку новую вымай !
2 Лесавік. Дзякуй, дружа, за падказку!
( Здымае торбачку з пляча, развязвае яе )
Вось, трымайце, дзеці казку
Пра Лісіцу і Ваўка,
Зайца і Цецерука.
1 Лесавік. Пра паважанага Мядзведзя,
Пра яго малых суседзяў,
Пра вавёрак і баброў …
2 Лесавік . Пра другіх лясных звяроў.
1 Лесавік . Пра зіму, пра Новы год
Пра вясёлы карагод
Каля елак і бярозак …
2 Лесавік. Пра Дзядуленьку Мароза
1 Лесавік. А калі ж пачатак казкі?
2 Лесавік. Вось пачатак ! Калі ласка!
( Лесавік ўзмахвае рукой, узнімаецца заслона. За ёй – палянка зімовага лесу. У цэнтры палянкі ўпрыгожаная навагодняя ялінка)
1 Лесавік. У бары, у гушчары,
Весяліліся звяры.
2 Лесавік. Песенькі спявалі,
Танцы танцавалі.
1 Лесавік. Тупалі, скакалі,
Новы год чакалі…
2 Лесавік. Зайцы ёлку выбіралі,
Каб высокая была.
1 Лесавік. Птушкі елку прыбіралі,
Каб прыгожая была .
2 Лесавік. А вавёрачкі і мышкі
Серабрылі снегам шышкі.
1 Лесавік. А паважны цецярук
Іх развешваў хоць без рук…
2 Лесавік. А глушцы і курапаткі
Для гасцей пяклі аладкі
І другія стравы,
Каб не быць без справы.
( Лесавікі адыходзяць убок, знікаюць . На палянцы з’яўляюцца Заяц, вавёркі, Мышка)
Заяц. Ах, якая наша ёлка!
Як блішчаць на ёй іголкі!
Вавёрка старэйшая. Ах, як шышкі зіхацяць!
Вавёрка малодшая. Нібы зорачкі ляцяць !
Мышка. Дык давайце танцаваць,
Нашу песеньку спяваць .
( Бяруцца за рукі, ходзяць вакол ёлкі , спяваюць)
Цецярук ( выбягае на паляну) Не спявайце! Пачакайце!
Без мяне не пачынайце !
Заяц. Цецярук прыйшоў на свята.
Сапраўды, гасцей багата!
Тут і птушкі, і звяры!
Мядзведзь ( выходзіць з лесу)
Прывітанне, вам сябры !
Утрымацца я не змог,
Хоць ўжо ў бярлогу лёг,
Задрамаў, ды вось …
Заяц. Нічога!
Не ўцячэ твая бярлога.
Вавёрка старэйшая. Чым ляжаць і проста спаць,
Вавёрка малодшая. Лепей свята сустракаць !
Мядзведзь. Я таксама так мяркую ,
Ну, а зараз прапаную
Стаць ізноў у карагод
І спяваць пра Новы год !
( Усе становяцца ў карагод , пачынаюць спяваць. І карагодам адступаюць са сцэны. З’яўляецца Ліса)
Лісіца. Разгуляліся звяры,
Але ж гэта да пары.
Хутка я туды прыйду –
Свой парадак навяду.
Зайца першага злаўлю –
Вельмі ж я яго люблю. ( Аблізваецца)
Быць вавёркам у бядзе –
Не схаваюцца нідзе
Ад маіх лап кіпцюроў.
Палаўлю я ўсіх звяроў !
( З’яўляецца Воўк)
Ты, кумок, як адчуваў,
Што сюды прышыбаваў.
Справа ёсць, кумок, адна !
Воўк. А ці смачная яна ?
Лісіца. Кіпцюры абліжаш , шэры.
Воўк. Штосьці я не маю веры.
Ты, кума, мяне падманеш …
Лісіца. Што ты, шэры !
Воўк. А не маніш ?
Лісіца. Хіба ж я калі маню?!
Воўк. Ды па сто разоў на дню!
Але што ў цябе за справа?
А ці будзе смачнай старава?
Лісіца. Сёння ж будзе ў нас абед.
Накармлю цябе як след !
Ёсць задумачка адна.
( Шэпча штосьці Ваўку на вуха)
Ну і як табе яна?
Падабаецца ?
Воўк ( радасна) Вядома!
Лісіца. Ну, тады бяжым дадому.
Трэба ўсё падрыхтаваць .
Воўк ( радасна) . Сёння будзем баляваць !
( Бягуць убок, знікаюць з вачэй. Вакол ёлкі сядзяць лясныя жыхары.)
Заяц. ( сумны). Вось і ёлка ёсць у нас,
І для свята самы час
Што ж Дзядуленька Мароз
Падарункі не прынёс?
Вавёрка старэйшая. Можа, ён пра нас забыўся ?
Вавёрка малодшая. Можа, ён з дарогі збіўся?
Мышка. Можа, з ім бяда якая ?
Мядзведзь. Ды чаго ж мы тут чакаем?
( Ускоквае , бяжыць у бок лесу)
Заяц. Ты куды? Няўжо ў бярлогу ?
Мядзведзь ( спыняецца) . Пабягу на дапамогу!
Пашукаю ў гушчары.
Дзед Мароз такі стары.
Мабыць, збіў на гурбах ногі
І чакае дапамогі.
Цецярук. Ты ж яго , Мядзведзь, знайдзі
І на свята прывядзі.
Мядзведзь. Як знайду – дык прывяду.
Ну, а можа й не знайду.
( Уздыхае і знікае між дрэў).
Заяц. ( устае) Ну, не будзем сумаваць.
Будзем лепей танцаваць !
Станем зноў у карагод-
Сёння ж свята, Новы год.
( танцуюць і спяваюць навагоднюю песенку)
Бабёр. ( выходзіць - у лапах бярэма кары)
Не спяшайцеся, чакайце,
Без мяне не пачынайце.
Я прынёс для вас кары-
Хто жадае, той бяры.
Заяц. Я жадаю ! Я бяру ! ( бярэ кару , грызе )
Дзякуй, дружа, за кару !
Бабёр ( вавёркам) Ну, а вы ?
Вавёрка . Ну, а мы з сястрой
Не харчуемся карой.
Бабёр ( Цецеруку) . Ну, а ты?
Цецярук. Таксама не !
Рацыён другі ў мяне!
Я люблю з бяроз пупышкі !
Вавёркі ( разам) . Мы – з сасны ці елкі шышкі !
Бабёр ( Мышцы). Ты не хочаш, Мышанятка ?
Мышка. Я , Бабёр, люблю зярняткі.
Бабёр ( кладзе кару ля ёлкі). Не жадаеце ? Шкада.
Заяц . Але ж гэта не бяда.
Мы, Бабёр , удвух з табою
Падсілкуемся карою.
Вось зярняткі ёсць для Мышкі,
Вось ляжаць Вавёркам шышкі.
Вось пупышкі ад бяроз…
Мышка ( сумна) Дзе ж Дзядуленька Мароз ?
( Усе ўздыхаюць, пачынаюцца сілкавацца кожны сваім харчам)
Заяц ( уздыхае) . І Мядзведзя ўсё няма …
Цецярук. Можа, мы сядзім дарма ?
Бабёр . Не бядуйце, я пайду!
І абодвух іх знайду.
Пакажу ім накірунак,
Атрымаю падарунак.
Усе. Ну, а мы?
Бабёр. І вы таксама.
Пабягу да рэчкі прама,
Пашукаю ля вады
І да вас хутчэй сюды.
( Бабёр знікае, астатнія нейкі час маўчаць)
Цецярук. ( уздыхае) І Бабёр пабег шукаць…
Заяц ( устае) Ды не трэба сумаваць.
( углядаецца ўбок лесу)
Пачакайце! Паглядзіце!
Да мяне хутчэй ідзіце!
Там ля елак і бяроз,
Сам Дзядуленька Мароз.
З ім Снягурка.
( Усе ускокваюць з месца)
Цецярук. Што?
Вавёркі ( разам). Ура !
Мышка. А Бабёр ?
Заяц. Няма Бабра !
Цецярук. І Мядзведзя з ім няма!
Мышка. Будуць там шукаць дарма!
( З лесу выходзяць Воўк, апрануты Дзедам Марозам і Лісіца ў касцюме Снягуркі. У Ваўка на плячы пусты мех)
Лісіца ( Ваўку шэптам)” З Новым годам” гавары.
Воўк. З Новым годам вас, сябры!
Лісіца. Мы прыйшлі да вас праз лес..
Воўк. Згаладаліся…
Лісіца ( шэптам) Балбес!
Лепш, наогул, памаўчы !
За здабычаю сачы!
Воўк ( шэптам). А калі ж хапаць?
Лісіца ( шэптам) Скажу.
Воўк ( шэптам) . Ну дык мех хоць развяжу …
( здымае з пляча мех, пачынае развязваць яго)
Заяц( расчаравана) . А чаму мяшок пусты?
Мышка. Так, пусты.
Цецярук. І сапраўды.
Вавёрка. Дзе ж цукеркі ?
Вавёрка. Дзе ж ласункі ?
Мышка. Дзе ж , дзядуля, падарункі?
Лісіца ( паспешліва) . Не хвалюйцеся , сябры,
Мех чароўны. Там, знутры,
І цукеркі, і ласункі,
І другія падарункі.
Атрымаюць іх усе!
Заяц. Чур, я першы!
Цецярук ( адпіхвае Зайца) Па чарзе !
Вавёркі ( разам) Занялі чаргу мы зранку.
Мышка. Я ж наогул на світанку.
Лісіца. Стойце! Стойце! Пачакайце!
Бойку тут не пачынайце!
Наш дзядуленька стаміўся.
Праз гушчар лясны ламіўся.
Лез па гурбах без дарогі,
Застудзіў старыя ногі !
Хай ён крышку адпачне.
Вы ж бяжыце да мяне!
Станем дружна ў карагод,
Каб спяваць пра Новы год!
( Становяцца ў карагод і спяваюць песенку)
Воўк з мяшком напагатове адыходзіць крыху ўбок, як толькі карагод праходзіць каля чго хапае спачатку Мышку, потым вавёрак. Раптам Цецярук азіраецца)
Цецярук ( здзіўлена). Дзе ж, вавёркі, Мышаня?
Зніклі проста сярод дня.
Заяц ( азіраецца). А і праўда, іх няма.
Лісіца ( паспешліва). Не шукайце вы дарма.
Мышаня пабегла ў норку,
На сасне сядзяць вавёркі.
Ну, давайце танцаваць!
Заяц ( трывожна) Гэта што з мяшка чуваць?
Мышка, вавёркі ( з мяшка) Гэй, сюды! Дапамажыце!
Адпусціце ! Развяжыце!
Цецярук ( разгублена) . Што такое? Чуеш, Зай?
Заяц. Чую, дружа. ( Лісіца хапае яго) Уцякай!
Нас з табою падманулі!
Цецярук. Хто ж тады замест дзядулі?
Заяц (спрабуе вырвацца). Не пазнаў хіба Ваўка?
Лісіца. Воўк! Трымай Цецерука!
( Воўк хоча схапіць Цецерука, але той спрытна ўхіляецца, і Воўк падае).
Цецярук ( уцякаючы ў лес) . Хто ж Снягурка?
Заяц. То Лісіца!
Даўгахвостая хітрыца!
Воўк ( устае) . Вой, як трэснуўся аб пень!
Што за кепскі сёння дзень.
Лісіца ( Ваўку). Недарэка ты старая!
Воўк . І Лісіца дакарае,
І ўцякла мая здабыча…
Заяц ( працягвае вырывацца). Адпусці мяне, Лісісца!
Лісіца. Адпусціць цябе? Ну, не!
( Засоўвае Зайца ў мех, моцна завязвае)
Планы іншыя ў мяне.
Воўк. Не ў цябе, кума, а ў нас! ( Аблізваецца).
Лісіца. У цябе – у іншы раз.
Упусціў сваю здабычу?!
( Воўк вінавата маўчыць, але калі Лісіца закідвае мяшок за спіну і хоча ісці, Воўк рашуча хапаецца за мяшок)
Воўк. Вой, не злуй мяне, Лісіца!
Калі што не па нутру-
На кавалкі раздзяру!
Лісіца ( спрабуючы вырваць мех). Што ж ты, шэры абармот,
Раззяўляеш зараз рот
На чужое. Дай сюды!
( Тузае мех да сябе, але без вынікова)
Дачакаешся бяды.
Воўк. ( трымаючы мех) Вой, не злуй мяне, кума!
Дачакаешся сама.
Я, кума, цябе вышэй.
Я , кума, цябе дужэй.
Я, кума, цябе мацней.
Я, кума, цябе …(задумваецца)
Лісіца ( падказвае) . Дурней?
Воўк ( важна). Так, дурней ! Дакладней, не!
Ты заблытала мяне!
Адпусці мяшок, кажу.
А не тое – укушу.
Лісіца ( тузаючы мяшок). Зубы я таксама маю.
Іх ахвотна ў ход пускаю,
Калі штосьці не па мне.
Адпусці мяшок! ( зноў тузае)
Воўк ( трымаючы мяшок) Ну, не!
Жартаваць я не люблю:
За кіршэнь цябе схаплю,
Патрасу разоў з пяток –
Дык закрыеш свій раток.
Лісіца. Ах, разбойнік ! Рабаўнік!
Хоць бы ты кудысьці знік!
Воўк. Хоць бы знікла ты сама,
Даўгахвостая кума!
( У час іх барацьбы на палянцы з’яўляюцца сапраўдныя Дзядуля Мароз і Снягурка)
Дзед Мароз. З Новым годам ! ( Здзіўлена) Што такое ?
Трапіў я на поле бою?!
Лісіца ( лісліва) Вой, Дзядуленька Мароз
Падарункі нам прынёс.
Мы з Ваўком вас так чакалі!
Дзед Мароз ( азіраецца) Дзе ж звяры ўсе 7
Лісіца (махае лапай). Паўцякалі.
Кажуць: што нам гэта свята?
І разбегліся па хатах.
Мы ж чакалі нездарма.
Воўк. Праўду кажаш ты, кума,
Мы чакалі, каб на свяце
Падарункі атрымаці.
Лісіца. Вы іх нам усе аддайце.
Мы ж падзелім …
Дзядуля Мароз . А давайце папытаемся ў дзяцей.
Ці праўду гавораць звяры?
Мышка, Заяц і Вавёрка ( з мяшка). Гэй, ратуйце! Памажыце!
Адпусціце! Развяжыце!
Дзед Мароз. Гэта што за мех такі,
І вялізны, і цяжкі?
Што ў ім там?
Лісіца ( спалохана) У ім ? Нічога!
Мышка, Заяц і Вавёрка. Гэй! Сюды! На дапамогу!
Дзядуля Мароз. Развяжы , унучка, мех.
( Снягурка пачынае развязваць, а Лісіца ёй перашкаджае)
Лісіца. Тут адзіны толькі снег.
Я яго знарок набрала –
Ёлку снегам абсыпала.
( З меху выбягаюць звяры)
Вавёрка . Гэта ўсё яна, Лісіца!
Дзед Мароз. Ах ты, рыжая хітрыца !
Вавёрка. Гэта ўсё яна з Ваўком.
Заявіліся цішком,
Падманулі нас, схавалі…
Лісіца ( спалохана). Мы ж, Дзядуленька Мароз,
Гэта жартам, не ўсур’ёз.
Праўда ж , шэры ?
Воўк. Так, кума.
Ты злавіла іх сама.
Я ж дык толькі дапамог.
Сам бы я злавіць не змог.
Лісіца. Памаўчы ты, дурань шэры!
Заяц. Ім даваць не трэба веры.
Мышка. Трэба іх за ўсё судзіць!
Вавёрка. Трэба ў мех іх пасадзіць !
Лісіца Ваўку. Уцякаем ад бяды !
( Уцякаюць . З’яўляюцца Мядзведзь з Бабром.)
Мядзведзь. Пачакайце! Вы куды ?
Вы пакрыўдзілі звяроў,
Нашай пушчы жыхароў.
І цяпер адказ трымайце,
Пакаранне атрымайце.
Лісіца. Не карайце ! Не судзіце!
Воўк. Дзеля свята адпусціце !
Мышка. Ну, а можа , дзеля свята іх пакінем?
Заяц. Што?! Лісіца
Будзем з намі весяліцца ?
Бабёр. Хай пабудуць , сёння ж свята.
Заяц. Тут і так гасцей багата.
Без Ваўка і без Лісіцы!
Вавёрка. Трэба сёння дараваць
Тое, што яны зрабілі.
І што ў мех нас пасадзілі.
Дзед Мароз. Добра! Сёння хай танцуюць.
Толькі больш так не жартуюць.
Лісіца. Абяцаем танцаваць,
Болей так не жартаваць .
Воўк. Жыць з усімі ў добрай згодзе
І ў наступным новым годзе.
Лісіца і Воўк. Шчыры дзякуй вам , звяры!
Снягурка. А цяпер , мае сябры,
Станем дружна ў карагод.
Сёння ж свята! Новы год!
( Усе становяцца ў карагод)
А на ёлачцы для нас
У святочны гэты час
Хай заззяюць ліхтары.
Дзядуля Мароз. Калі ласка! Раз, два, тры!
( Стукае кіем, на елачцы загараюцца агеньчыкі)
Заяц. Гляньце, ёлачка заззяла!
Мышка. А якой прыгожай стала!
Снягурка. Ну , давайце танцавыаць,
Ёлцы песенькі спяваць!
( становяцца ў карагод, спяваюць песеньку )
ДАДАТАК
