Сабақтың тақырыбы: «Су тіршілік көзі» тақырыбы негізінде
«Зайсан көлі мен өзендері».
Су туралы, Зайсан көлі мен өзендері жайлы жан- жақты мәлімет беру.
Ойлау, сөйлеу қабілеттерін дамыту, ізденімпаздыққа баулу.
Су, оның қасиеті, қазақ халқында бағалануы жайында әңгімелей отырып , табиғатты аялауға оны қорғауға тәрбиелеу.
Типі: «Ауызша журнал»
Әдіс- тәсілдер: эвристикалық, практикалық
Көрнекілік, құрал- жабдықтар: перфокарталар, тест тапсырмасы, карта
Сабақтың барысы:
Журнал парақтары
1-бет «Тапқырлық кілті- тест»
Тест сұрақтары
1.ҚР Қанша өзен бар?
А)85 мың б)80мың
В)50мың г)40 мың
2. 1000 км-ден асатынөзен саны
А)5 б)7 в)9 г)10
3. ҚР өзендері неше алапқа жатады ?
А)5 б)4 в)3 г)2
4.Каспий теңізі алабына жататын өзендер:
А)Жайық,Жем,Сағыз ә)Қаратал,Лепсі,Ақсу
Б)Шу ,Сарысу ,Торғай г)Жайық,Шу,Лепсі
5. Жазықтардағы өзендер солтүстіктен оңтүстікке қарай.......
А)артады ә)Кемиді
Б)Өзгермейді г) Өзгереді
6. Өзеннің су қимасы арқылы 1 сек ішінде ағып өтетеін су мөлшері:
А)Жылдық ағын ә)Көп жылдық ағын
Б)Су шығыны г) көп жылдық шығын
7. Қар және мұздықтармен қоректенетін өзендер
А)Іле ,Қаратал,Ертіс б)Жем,Торғай ,Сарысу
Б)Ертіс,Торғай ,Сарысу в)Жайық,Сағыз,Қаратал
8.ҚР ішкі суларына жатады
А)Өзен,көл,жер асты суы,бөген,канал,мұздық
Б) теңіз,өзен .көл,мұхит в)Теңіз,өзен,көл,жер асты суы
Г) Мұхит ,көл ,өзен
9. ҚР ең ұзын өзен :
А) Ертіс б)Жайық
В)Жем г)Сырдария
10.Жергілікті жердегі ірі өзен:
А) Қаратал б)Жайық
В)Жем
2- бет «Су тіршілік көзі»
Ол ең тұнық сұйықтық, таптырмайтын және құпиялары мол сұйықтық. Біздің ағзамыздың көпшілік бөлігі судан тұрады. Су қанымызда да бар. Су арқылы ағзадан зиянды заттарды сыртқа шығарамыз. Адам баласы тамақсыз өмір сүре алса да, бірақ сусыз тіршілік ете алмайды.
Су –химиялық элемент. Оның таңбалануы Н О. Судың мұз, бу күйіндегі кездерін байқаймыз. Жауын –шашын – табиғи құбылыс, ол да судан тұрады.
Қазақ халқында: «Күшті болсаң жердей бол, бәрімізді көтерген.
Таза болсаң, судай бол, кірімізді кетірген» - деген нақыл сөз бар.
Судың құдіреті- оның мөлдірлігінде.
Суды қадір тұтамыз туғаннан,
Бәр кірің де кетеді ғой жуғаннан.
Ішсек, шөлің қанатын- қасиеттім
Құдіретіне судың мен бас иемін!
3-бет «Таңғажайып фактілер»
Әлемдегі ең үлкен жаңбыр тамшысы 9,4 мм пішінде, оны АҚШ –да бақылыған. 17 тамыз 1953 ж.
Ең үлкен бұршақ 1,02 кг. 14 сәуір 1986 ж Бангладеште жауған. Бұршақтан 92 адам қайтыс болған.
Ең қатты, әрі ұзақ жауын 12 ай бойы 1 тамыз 1860 ж – 30 маусым 1861 ж аралы.ында Үндістанда жауған.
4- бет Зайсан ауданы ішкі сулары (картамен жұмыс)
Өзендер
Зайсан көлі
Кіші сулар т.с.с.
5- бет «Мақалды жалға»
«Бұлақ көрсең /көрсең көзін аш/»
«Сұмырай келсе /су құриды/»
«Судың да /сұрауы бар/»
«Су ішетін құдығыңа /түкірме/ »
«Көп түкірсе -// көл»
6- бет «Табиғат пен адам –су қожайыны»
Су қоймалары.
Су электр станциялары.
Бөгеттер
Көпірлер
Экологиялық әсерлер.
ар ыр
лық Су айт
сиыр ық мка
б Су, көл, өзенге байланысты адам ататары мен жер су атаулары.
Су – теңдесі жоқ табиғи байлық, оны ұқыпты пайдалану қажет.
«2030 жылы Қазақстан суы мөлдір, ауасы таза, жасыл желекті,
гүлденген ел болады» (Н.Ә.Назарбаев)
Қорындылау.
2- бет «Су тіршілік көзі»
Ол ең тұнық сұйықтық, таптырмайтын және құпиялары мол сұйықтық. Біздің ағзамыздың көпшілік бөлігі судан тұрады. Су қанымызда да бар. Су арқылы ағзадан зиянды заттарды сыртқа шығарамыз. Адам баласы тамақсыз өмір сүре алса да, бірақ сусыз тіршілік ете алмайды.
Су –химиялық элемент. Оның таңбалануы Н О. Судың мұз, бу күйіндегі кездерін байқаймыз. Жауын –шашын – табиғи құбылыс, ол да судан тұрады.
Қазақ халқында: «Күшті болсаң жердей бол, бәрімізді көтерген.
Таза болсаң, судай бол, кірімізді кетірген» - деген нақыл сөз бар.
Судың құдіреті- оның мөлдірлігінде.
Суды қадір тұтамыз туғаннан,
Бәр кірің де кетеді ғой жуғаннан.
Ішсек, шөлің қанатын- қасиеттім
Құдіретіне судың мен бас иемін!
3-бет «Таңғажайып фактілер»
Әлемдегі ең үлкен жаңбыр тамшысы 9,4 мм пішінде, оны АҚШ –да бақылыған. 17 тамыз 1953 ж.
Ең үлкен бұршақ 1,02 кг. 14 сәуір 1986 ж Бангладеште жауған. Бұршақтан 92 адам қайтыс болған.
Ең қатты, әрі ұзақ жауын 12 ай бойы 1 тамыз 1860 ж – 30 маусым 1861 ж аралы.ында Үндістанда жауған.
