Главные события
В СОСТАВЕ РОССИЙСКОЙ ИМПЕРИИ (1795 - 1919).

[ О периоде ] - [ Главные события ] - [ Хронология событий ] - [ Подробно о событиях ]

1795 г. - 1802 г.	Утварэнне Слонімскай, Віленскай, Гродзенскай, Беларускай губерні (13.3.1802 г. падзелена на Віцебскую і Магілёўскую губ.).
1797 г., 1807 - 1809 г., 1813 г., 1817 г., 1818 - 1823 г., 1829 - 1834 г., 1848 г., 1855 г.	Антыпрыгонніцкія выступленні сялян.
1812 г., 24 чэрвеня.	Пераправа войск Напалеона I цераз раку Неман - пачатак вайны Францыі супраць Расіі.
1812 г., 1 ліпеня.	Утварэнне Часовага ўрада адноўленага Вялікага княства Літоўскага - органа адміністрацыйнага кіравання ў Літве і на Беларусі, падуладнага Напалеону I.
1812 г., 26—28 лістапада.	Разгром напалеонаўскіх войск на рацэ Бярэзіна ў час іх пераправы каля в. Студзенка (Барысаускі раен).
1830 - 1831 г.	Вызваленчае паўстанне ў Польшчы, на Беларусі і ў Літве.
1838 г., 2 лютага - 1864 г., 22 сакавіка	Жыцце і дзейнасць Кастуся Каліноўскага - беларускага рэвалюцыянера-дэмакрата, кіраўніка нацыянальна-вызваленчага паўстання 1863 - 1864 г.
1861 г., 3 сакавіка.	Маніфест пра адмену прыгоннага права у Расіі.
1863 г., студзень - 1864 г.	Паўстанне ў Польшчы, на Беларусі і ў Літве.
1881 г., 13 сакавіка.	Беларускі рэвалюцыянер-нарадаволец І.Я.Грынявіцкі кінутай ім бомбай забіў расійскага імператара Аляксандра II і смяротна параніў сябе.
1901 г.	Першыя палітычныя стачкі рабочых у Мінску, Віцебску, Смаргоні, Койданаве; хваляванні сялян у Ашмянскім і Дзісенскім паветах у сувязі з межаваннем зямлі.
1905 г., 22 студзеня	«Крывавая нядзеля» ў Пецярбургу - пачатак першай рэвалюцыi ў Расii.
1914 г., 1 жнiўня.	Пачатак 1-й сусветнай вайны; тэрыторыя беларускiх i лiтоўскiх губерняў абвешчана на ваенным становiшчы.
1917 г., 12 сакавiка	Перамога Лютаўскай рэвалюцыi ў Расii.
1917 г., 7 - 12 верасня.	Карнiлаўскi мяцеж (пачаўся ў Магiлёве).
1918 г., 3 сакавiка.	Падпiсанне ў г. Брэст-Лiтоўску мiрнага дагавора (Брэсцкi мiр) памiж Савецкай Расiяй. i дзяржавамi германскага блоку (Германiя, Аўстра-Венгрыя, Турцыя, Балгарыя), якi азначаў выхад Савецкай дзяржавы з 1-й сусветнай вайны.
1918 г., 18 сакавiка	Рада Усебеларускага з'езда абвясцiла сябе Радай Беларускай Народнай Рэспублiкi, узяўшы на сябе функцыi парламента Беларусi.
1918 г., 1 студзеня	Абвяшчэнне (у Смаленску) Беларускай ССР са сталiцай у Мiнску. Утварэнне Часовага рабоча-сялянскага савецкага ўрада Беларусi (16 камiсараў, старшыня З.Х.Жылуновiч).
Некаторыя факты, якія адбыліся ў час знаходжання Беларусі ў складзе Расейскай імперыі.
1820 г. Ліквідацыя езуіцкага ордэна, Полацкай езуіцкай акадэміі і іншых навучальных устаноў на Беларусі; 1823 г. Указ расійскага імператара Аляксандра I пра забарону жыхарам Беларусі і Літвы накіроўваць дзяцей на вучобу ў замежныя універсітэты; 1831 г., 1 кастрычніка. Царскі ўказ пра перавод бяднейшай шляхты, не зацверджанай Дэпартаментам герольдыі, з дваранскага саслоўя ў аднадворцаў або ў гараджан; 1832 г. Закрыцце Віленскага універсітэта; 1836 г. Указ пра ўвядзенне ва ўсіх навучальных установах на Беларусі выкладання на рускай мове; 1840 г., 18 чэрвеня. Указ Імператара Мікалая І аб забароне выкарыстання ў афіцйных дакументах тэрмінаў «Беларусь», «Літва», «беларускія» і «літоўскія» губерні і ўвядзенне замест іх назвы «Северо-Западный край»; 1864 г., 17 сакавіка. Уведзена палажэнне пра льготы і перавагі асобам рускага паходжання пры куплі зямлі ў эаходніх губернях; 1865г., 10 снежня. Забарона асобам «польскага паходжання і каталіцкага веравызнання купляць зямлю на Беларусі; 1869 г. Царскі указ, якім даваўся «высачайшы дазвол» карыстацца ў касцелах рускай мовай; 1896—1897 г. Масавы рух сялян Магілеўскай і Віцебскай губерняў у сувязі з перасяленнем у Сібір.