Пераказ: Угрыбы - Экзаменационные изложения и пересказы для 11 класса по белорусскому языку.

Будзяць рана, як толькі ноч пабялее на ўсходзе. Расплю-шчваеш вочы і ў першую хвіліну не ведаеш, дзе ты. Потым ба-чыш маці, якая схілілася над ложкам, і адразу ж успамінаеш, што ўчора збіраўся ў грыбы.

Борздзенька нацягваеш на сябе кашулю, штаны, бяжыш да вядра, плюхаеш у твар халоднай вадою, кідаеш у кашэль акра-ец хлеба, нож і спяшаешся ў лес.

Усюды плавае нізкі, мутны туман. Праз яго не бачыш ні кус-тоў, ні дарогі. Птушкі прачнуліся ўжо. Цёхкае салавей, пры-свіствае дрозд. Устрывожана глядзіш на пясок: ці не апярэдзіў цябе хто?

У лесе змрочна і сыра. Ад холаду ўздрыгваеш. Але не спы-няешся, а імчыш яшчэ хутчэй. Неўзабаве зварочваеш з бітай дарогі і ступаеш па мокрым і мяккім леташнім лісці. Яшчэ цемнавата.

Выбіраеш роўненькі пянёк дзе-небудзь ля крынічкі ці свет-лага буркатлівага ручая. Жуеш хлеб. I калі ад акрайца астаец ца невялічкі кавалачак мякішу, чуеш недзе збоку доўгае і гуч-нае: «Ау-уу!»

Падхопліваешся на ногі і, забываючы пра ўсё, бяжыш коль-кі ёсць сілы наперад, каб абагнаць ранняга грыбніка.

Трапляеш на адно грыбовішча, на другое і бачыш усюды карэнні. Тоўстыя і свежыя, вось-вось зрэзаныя. Гэта ж нехта пабраў грыбы, якія мог пакласці ў свой кашэль ты. Сэрца па-чынае трывожна біцца, зіркаеш па баках. I ўжо не зважаючы ні на пні, ні на хмыз, што ўсюды трапляецца пад ногі, бяжыш далей. Разоў колькі спатыкаешся, падаеш, але падхопліваеш-ся і зноў бяжыш.

А галасоў усё болын і болын. Яны ўжо чуюцца не толькі зза-ду, але і наперадзе — ад іх аж галосіць лес.

I тады ў галаву прыходзіць думка: усіх грыбнікоў не абго-ніш. Сцішаеш хаду і пільней глядзіш сабе пад ногі ля кожнага натапыранага ліста, ля кожнага кусціка і горбіка.

Лес увесь у расе, блішчыць. Але чым далей у лес, тым болей грыбоў. Дзе-небудзь пад кашлатаю бярозкаю альбо сасонкаю прысядзеш і адразаеш корань першаму баравіку. Хвілін праз колькі бачыш яшчэ аднаго, потым яшчэ. А там і пайшло! Толькі нагінайся ды паспявай браць. Бярэш адны баравічкі, маладыя, белыя; казлякоў можна нарэзаць і пасля — імі вунь усюды аж кішыць лес.

Праз нейкі час адварочваешся, каб пакласці ў кашэль яшчэ аднаго баравіка, і не верыш вачам сваім: усё днішча ўжо ўкры-та грыбамі — паджарымі, з чорнымі тоўстымі шапкамі.

Ля даўным-даўно паваленага і зарослага ўжо маладняком дуба трапляеш на неруш.

Грыбы сядзяць усёй вялізнаю сваёю сям'ёй, бы на якой ра-дзе, і, здаецца, слухаюць, аб чым бае старэйшы іх роду — аб-віслы зялёны баршчавік. Зразаеш усе баравікі. Карэнні белыя, тугія — значыць, грыбы пачаліся і ўжо будуць да самай глыбо-кай восені.

Ходзіш па лесе яшчэ з паўгадзіны. Глядзіш, ці высока пад-нялося сонца, азіраешся, дзе ты — і паварочваеш назад. I ця-пер заўважаеш, як пахне ў лесе. Дубоваю карою, грыбамі, ліс-Цем, зямлёю. I здаецца, нават пахне раса.

3 лесу выходзіш радасны, з поўным кашалём і дзвюма доўгі-мі і важкімі маністамі ў руках.

А сонца паднялося ўжо высока і імкне ў зеніт. Пачынае па-рыць, — мусіць, зноў пойдзе дождж, цёплы, з бліскавіцамі, з грымотамі. Пяюць, заліваюцца птушкі — у іх свая радасць і надзея. (482 словы)

Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. Зборнік экзаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове для агульнаадукацыйных устаноў (ўзровень агульнай сярэдняй адукацыі). Тэксты для пераказаў. 2007

Отсканировано и вычитано Андреем Суворовым