Пераказ: Эліта - Экзаменационные изложения и пересказы для 11 класса по белорусскому языку.

Мы ішлі паўз высокія, у чалавечы рост, жыты, якія даходзі-лі да апошняй сваёй жоўтай спеласці, каля азёр грэчкі, што яшчэ здалёк сустракалі нас пахам мёду і роўным пчаліным гу-дам, каля шапаткіх аўсоў.

Калі перад намі адкрылася вялізнае, аж па самы лес, што па-лоскай чарнеў удалечыні, пшанічнае поле, дзядзька Юстын, брыгадзір паляводчай брыгады, варухнуў плячом.

— Вось мы і каля той пшаніцы...

Я ажно здзівіўся, калі пачуў, як уздрыгнуў і змяніўся Юс-тынаў голас, калі ён казаў мне гэтыя словы. Я паглядзеў на Юс-тына, і мне адразу стала зразумела, якім дарагім было для яго гэтае поле. Строгія вочы брыгадзіра раптам засвяціліся невы-казнай цеплынёй і замілаванасцю.

Пшаніца стаяла роўнай высокай сцяной і ўся, ад краю да краю, калыхалася цяжкімі шырокімі хвалямі. Гэта была і са-праўды незвычайная пшаніца. Пэўна, што ніколі яшчэ пале-скае поле не бачыла на сабе такой пшаніцы, не вырошчвала та-кога буйнога, важкага, нібы золата, зерня. Буйное зерне аж распірала каласы. Здавалася, быццам сама зямля тут дзівілася сваёй сіле і ганарылася, што вырасціла такое багацце.

— Ты раскажы, які ён быў, гэты Андрэй Рудніцкі, — папрасіў я Юстына.

Залаты гэта быў чалавек. Аграном ён быў адукаваны, Горац-кую сельскагаспадарчую акадэмію скончыў, справу сваю добра ведаў. А галоўнае, што ўсім нам спадабалася, — як прыехаў, адразу за працу. Устане на досвітку і пайшоў, пайшоў па палет-ках. Я так скажу — гэта трэба мець шырокую душу і моцна любіць свой край, свой народ, каб аддаць сябе такой нялёгкай справе. А да таго ж патрэбна і вялікая вучонасць і смеласць...

Прывёз ён адцекуль элітнага насення. Вырасла на ўчастку пшаніца на оіаву. Ды бачым — незадаволены наш аграном. Ходзіць па поіі, па каласку адбірае. А з тых каласкоў яшчэ па зярняці выбірае. Начамі над кнігамі сядзіць, усё вывучае не-шта, выпіскі робіць. Скрынак з зямлёй у хаце-лабараторыі завёў штук дзесяць — усё вырошчваў у іх пшанічнае зерне.

Тры гады црацаваў аграном Рудніцкі ў нашым калгасе, і штогод мы «му ўсё болынае поле для навуковых доследаў адводзілі. Усім калгасам дапамагалі, чым маглі. I ўжо амаль дабіўся ён свайго, ажно з твару светлы стаў, радасны такі, вясё-лы. I раптам — вайна. Нашы хлопцы хто ў армію, хто ў лес, у партызаны пайшлі. I Рудніцкі таксама ў лес пайшоў. Толькі перад тым сабраў ён з пуд сваёй дарагой пшаніцы, ссыпаў у брызентавы мяшэчак, прынёс да мяне мяшэчак з тою адбор-наюпшаніцайі кажа: «На, схавай да лепшых часін гэты мяшэ-чак з палескай элітай. Беражы яго, гэта дарагое зерне. Так можна сказаць, што гэта наша будучыня, Юстын». I ён расказаў мне, як захоўваць тое зерне, як даглядаць поле, калі прый-дзецца яго высяваць.

I пайшоў у лес.

Усяляк было... У сорак другім годзе так нам прыпала са ста-рою, што мы ўжо з голаду пухнуць пачалі. Перабіліся неяк, людзі не далі памерці. А наступнай вясною засеяў я пшаніцу на сваёй прысядзібнай зямлі.

Я ўвосень пшаніцу зняў. Такой пшаніцы мы зроду не бачы-лі — буйная, спорная, што золата.

Калі аднавілі мы свой калгас, то перш за ўсё на агульным сходзе вырашылі гэтай пшаніцы ход даць. Сам Андрэй Захара-віч не дачакаўся гэтых жаданых дзён. Ён загінуў падчас адной аперацыі на чыгунцы. Усім сялом агранома ўспомнілі, памяць яго ўшанавалі -. -

А потым штогод мы ўсё болыпае і болыпае поле палескай элітай засявалі і ўвесь ураджай на насенне захоўвалі. Сёлета, вось як знімем ураджай, то і ўсім сваім суседзям дадзім насен-ня на развод. Няхай разыходзіцца эліта па ўсім Палессі, пра гэта ж Рудніцкі і марыў. (547 слоў)

Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. Зборнік экзаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове для агульнаадукацыйных устаноў (ўзровень агульнай сярэдняй адукацыі). Тэксты для пераказаў. 2007

Отсканировано и вычитано Андреем Суворовым