Пераказ: Каліна пад акном - Экзаменационные изложения и пересказы для 11 класса по белорусскому языку.

Яўцей ходзіць, топчацца па двары, ведае, што болып ужо не засне, і таму не спяшаецца ў хату. Ідзе за хату, дзе ляжыць па-коша, і думае, што яе днём, калі надарыцца сонца, трэба будзе павярнуць і да вечара можна будзе ўскінуць на вышкі. За пло-там, дзе жыў брат Паўло, сена складзена ў копы: дзіва што — трое сыноў яго ў вёсцы жывуць.

3 яго не раз з'едліва пасміхаўся Паўло:

— Ну што, Яўцей, павывучваў дзяцей, парассылаў па свеце, а цяперака сам, бы тая сірата.

— Які ж я сірата? — няёмка апраўдваецца Яўцей. Не любіць ён свайго брата за гэта. Ні пагаварыць з ім, ні памаўчаць, усё на адно пераводзіць — каб чым укалоць, каб балюча зрабіць.

— Дык я і кажу, мае вунь і без навукі, бач, як жывуць: хаты пабудавалі, дзяцей маюць і зарабляюць дай бог кожнаму. I мне, як бачыш, помач, спіну гнуць не трэба — маладыя рукі зробяць... А то, бач, у прахвесары падаліся, думалі, што грошы лапатай грабці будуць, а дзе, дзе яны, тыя грошы?

Ведае Яўцей, што брат зайздросціць яму. I , бач, як усё пава-рочвае — «у прахвесары», каб як мага балючай укалоць, уджа-ліць. Адкуль толькі ў яго ўсё гэта?

• У кожнага свая дарога, — даводзіць Яўцей, не паказваю-чы, што ў нечым і згаджаецца з братам, бо цісне той на самае балючае, на тое, што не дае яму, Яўцею, спакою.
• Ну, як ведаеш, — крыўдзіцца Паўло, адварочваецца ад брата і паволі сунецца да свае хаты. Здалёк паварочваецца, да-дае з'едліва: — Лічы, як хочаш, але праўда ёсць праўда...
• Ідзі, праведнік, — глядзіць яму ўслед Яўцей. У душы не крыўда, а ўнутраны гонар за дзяцей падкаціўся да яго, бо ён ведаў галоўнае: перамяніць нічогаўжо нельга — ды і навошта? Бо так дыктуе само жыццё, якому не падуладны ні пачуцці, ні яго, Яўцеевы, жаданні...

Калі-нікалі да яго прыходзілі і іншыя думкі: а калі б яму вярнуць ранейшыя гады, ці стараўся б ён так, ці ездзіў бы да дзяцей на спадарожных машынах у райцэнтр за трыццаць кі-ламетраў, везучы ім бульбу і да бульбы, каб Іванка, Петрык, а за імі і Насця змаглі вучыцца. Гэта ён з Настай прывыклі ў зямлі корпацца. Зямля вечна карміла і будзе карміць, але ж ці хлебам толькі сыты чалавек?..

Ісці ў хату не спяшаецца. Ён на хвіліну затрымаўся ад неча-канага паху. То ж цвіла каліна. Каліну пасадзіла Насця для бацькі (урачы раілі яму піць адвар з каліны). Дрэўца прыняло-ся і на другім годзе зацвіло, восенню ягады чырвоныя выспелі. Калі ж увесну яна ўбіралася ў квецень, то казалі вяскоўцы, што зноў зацвіла Насціна каліна...

Удзень Яўцей правіў грубку ў канторы. Пад канец адчуў стомленасць. Час быў ісці дамоў.

Не паспеў Яўцей зайсці на свой падворак, як каля Паўлавай хаты пачуў голас маленькай Ульянкі, братавай унучкі:

— Дзед Яўцей! Дзед Яўцей! Паглядзіце! Гэта ж цёця Насця!

Ён узяў газету і вачам не паверыў. У белым халаце, асветленая нейкім яркім святлом, на старога глядзела яго дачка — На-сця, Насцечка...

--Дык пазналі, дзед Яўцей? — дапытваецца Ульянка, шча-сліва глядзіць на яго. — Пазналі?

--А чаму пра яе напісалі ў газеце? — спытаў ціха Яўцей.

• Тут напісана пра каліну, якую цёця Насця пасадзіла пад акном.
• Ульянка пачала чытаць пра аварыю, у якую папаў хлоп-чык, і яму пагражала калецтва. Але хірург Анастасія Аўсяюк зрабіла немагчымае — выратавала яго. Стары слухае і адчувае, як цяплеюць у яго вочы, як шчыміць ад бацькоўскай радасці сэрца. А ў Насты па шчацэ папаўзла непрыкметная сляза.

Прыйшоў Паўло, прысеў неўздалёк на калодку. На яго тва-ры не было ні радасці, ні здзіўлення, ні задаволенасці. Ён слу-хаў, пра што чытала Ульянка.

— Добра напісана, — зазначае ён, калі малая аддала Яўцею
газету. — Пра вяскоўцаў ні разу ў такіх газетах не пісалі...

Наста бярэ з рук Яўцея газету. Рукі ледзь заўважна дры-жаць. I ў яе вачах спакой, шчаслівая ціхая радасць.

Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. Зборнік экзаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове для агульнаадукацыйных устаноў (ўзровень агульнай сярэдняй адукацыі). Тэксты для пераказаў. 2007

Отсканировано и вычитано Андреем Суворовым