Пераказ: Подзвіг - Экзаменационные изложения и пересказы для 11 класса по белорусскому языку.

Было гэта напярэдадні святкавання шасцідзесятай гадавіны ўтварэння Беларусі. Беларускае тэлебачанне арганізавала пе-радачу аб дружбе двух калгасаў: нашага — «Іскра» і літоўска-га — «Кірсна».У студыюбылізапрошаныстаршынікалгасаў, беларускія і літоўскія камбайнеры. Ішла гаворка пра гаспа-дарчыя справы, пра ўзаемавыручку на жніве. I вось вядучая звярнулася да камбайнера Валянціна Івановаса з пытаннем: што яму, літоўцу, і яго землякам болей за ўсё спадабалася ў на-шай сталіцы? «Людзі, — коратка адказаў Івановас. — А на-конт літоўца... Прабачце, але і сам не ведаю, хто я. Вайна...» Ён змоўк. А потым усё ж узяў сябе ў рукі: «Не ведаю, хто я, — паўтарыў Івановас. — У час вайны мяне ўратавалі ад смерці літоўцы. Сярод іх і вырас. Усё свядомае жыццё шукаю родных. Шукаю і не знаходжу ».

Той выпадак адбыўся са мною ў 1943 годзе на чыгуначнай станцыі ў літоўскім горадзе Алітус. Эшалоны, набітыя савец-кімі людзьмі, ішлі ў Германію. У адным з іх быў і я з бабуль-кай і малодшым братам Грышкам. Пуцявы рабочы Іозас Бура-вічус уведаў, што на станцыі немцы часам гандлявалі дзецьмі — абменьвалі іх на розныя рэчы. Сваіх дзяцей Буравічус не меў і хацеў знайсці падлетка, каб была помач у гаспадарцы. 3 та-кім намерам ён падышоў да канваіра і папрасіў прадаць якога-небудзь хлопчыка. Той спачатку стаў адганяць, але калі Бура-вічус дастаў з сумкі гусака, немец адсунуў дзверы вагона-та-варнякаі сказаў: «Выбірай».

Каля дзвярэй якраз сядзела мая бабулька і трымала мяне на руках. Бабулька стала прасіць, каб ён узяў мяне, уратаваў ад голаду. I Буравічус забраў мяне. Бабулька засталася адна. Я пачаў жыць у Буравічусаў. Спачатку доўга хварэў — у пер-шы ж дзень зашмат накармілі! Аднак праз некалькі месяцаў паправіўся, навучыўся і размаўляць па-літоўску. У 1947годзе пайшоў у школу. Закончыў сем класаў і паступіў вучыцца на вадзіцеля. У 1960 годзе прызвалі ў армію. Закончыў службу, вярнуўся дамоў, ажаніўся. У нас з Янінай трое дзяцей — два сыны і дачка. Працую, як і раней, вадзіцелем, а кожны сезон, у час жніва, — і на камбайне. Вельмі люблю ўбіраць збажыну. Прыёмныя бацькі цяпер жывуць у мяне. Яны старэнькія, ім патрэбна ўвага. А месца хапае — маю свой дом.

Родная мама ўсе гады шукала нас праз Чырвоны Крыж. Ду-мала, што мы недзе ў Германіі. Я шукаў яе таксама, і мне было нялёгка гэта рабіць, бо ведаў толькі імя мамы, брата і сястры. Куды ні пісаў, станоўчых адказаў не атрымліваў. Дапамагло тэлебачанне. Тую перадачу глядзела былая настаўніца Вольга Васільеўна Ліпская. Янаведала мяне дзіцем, бо мы жылі па-су-седску. Вольга Васільеўна пабегла да мамы і кажа: «Паказвалі па тэлевізары аднаго механізатара з Літвы. Ён згубіўся ў вай-ну і шукае сваіх. Вельмі падобны на твайго пакойнага мужа... *

У красавіку 1983 года прыехалі да мяне мама, дзве сястры і брат. Я быў узрушаны, нейкі час не бачыў нікога, не чуў нічога. Апамятаўся недзе праз паўгадзіны. I так стала хораша на сэрцы! Бачу перад сабою родную маму... А яна плача, пыта-ецца па-беларуску: хто цябе, сынок, уратаваў, хто гадаваў...

Зараз мы бачымся два разы на год. Добра на сэрцы, душа ра-дуецца. Толькі каб ніколі не было войнаў. (484 словы)

Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. Зборнік экзаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове для агульнаадукацыйных устаноў (ўзровень агульнай сярэдняй адукацыі). Тэксты для пераказаў. 2007

Отсканировано и вычитано Андреем Суворовым